سوره الرحمان الگوواره مدیریت نظام هستی است

به گزارش ایکنا، ابوالفضل خوش‌منش، دانشیار دانشگاه تهران، شامگاه 18 اردیبهشت در نشست «واکاوی برخی از ابعاد عدالت اجتماعی از نظر رهبر معظم انقلاب» گفت: هیچ کشوری به اندازه ایران بر عدالت تأکید نمی‌‌کند. در آثار مقام معظم رهبری و سخنان و یادداشت‌های ایشان در قبل و بعد از انقلاب و نیز سخنان امام راحل و کسانی مانند طالقانی، بهشتی و شریعتی بسیار به قسط و عدل پرداخته‌ شده است. محرک مهم انقلاب نهج‌البلاغه و آرمان‌های مذکور در آن به خصوص عدالت‌خواهی است؛ گاه با این پرسش جوانان روبه‌رو می‌شوم که انقلاب چه مقدار به اهداف و آرمان‌های خود رسیده است؟ کشور در طول 4 دهه گرفتار مشکلات و تحریم بوده و همواره با نظام سلطه مواجه شده است.

آسیب‌شناسی انقلاب

دانشیار دانشگاه تهران با اشاره به اینکه انقلاب گرفتار آسیب‌هایی شده است، تصریح کرد: مقام معظم رهبری فرمودند که انقلاب حاضر به ترمیم و جبران اشتباهات خود است؛ این سخن ایشان متواضعانه و از روی صداقت و دلسوزی بود. البته نباید مقاطع تاریخی مانند مشروطه و بعد از آن را فراموش کنیم.

خوش‌منش با بیان اینکه ظلم‌ها و قساوت‌هایی در دنیا وجود دارد، تصریح کرد: خطاب بنده به دانشجویان است؛ سابقه عدالت‌خواهی در کشور به کجا می‌رسد؟ آیا از چند دهه قبل برخی گفته‌اند که دنبال عدالت برویم و همه چیز درست خواهد شد؟ اولین حکومت و نظام سیاسی منسجم و یکتاپرست در جهان در ایران شکل گرفت. امروز آموزه‌های اوستا وارد چهارمین هزاره ترویج آن در ایران می‌شود و بر آرمان‌خواهی و عدالت فردی و اجتماعی و وعده پیروزی خیر بر شر تأکید دارد. توحید، نبوت و معاد به عنوان ارکان دین قبل از رواج اسلام در ایران شناخته شده بود و بعدها عدالت علی مصطلح شد.

الگوواره مدیریت نظام هستی

وی با اشاره به آیات ابتدایی سوره مبارکه الرحمان به ویژه آیات «وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ ﴿۷﴾؛ أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ ﴿۸﴾ و  وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ ﴿۹﴾، ادامه داد: این سوره الگوواره مدیریت نظام هستی است؛ سه آیه پیاپی برای تنبه ما به این نکته مهم است که نظام هستی بر پایه عدل و توازن تنظیم شده و ایجاد هر خللی از سوی انسان درافتادن با کل هستی است و انسان نمی‌تواند با کل هستی درافتد. مفسدان اقتصادی بدانند که عِرض خود را می‌برند و مایه زحمت مردم می‌شوند ولی فسادطلبی و جنگ با عدالت داستان لاشه متعفن یک سگ در دریاست و در نهایت دریا غلبه می‌یابد.

خوش‌منش با بیان اینکه عدالت مسئله تکوین و صراط مستقیمی است که در نماز می‌خواهیم، گفت: خدا بهترین مثال‌ها را برای عدالت زده است. در آیه 75 نحل فرموده: «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَمْلُوكًا لَا يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَمَنْ رَزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ»؛ مملوکی را که فقط از مولایش خدماتی دریافت می‌کند، ولی جز خون به دل او کردن کاری انجام نمی‌دهد، آیا او با آمر به عدل قابل قیاس است؟

خبر از نرم‌افزار جهان هستی در سوره نور

دانشیار دانشگاه تهران با اشاره به آیه 56 هود «إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمْ مَا مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّي عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ؛ در حقيقت من بر خدا پروردگار خودم و پروردگار شما توكل كردم هيچ جنبنده‏ اى نيست مگر اينكه او مهار هستى‏‌اش را به دست دارد. به راستى پروردگار من بر راه راست است»، اضافه کرد: هود به قومش توجه و تنبه داد که من به خدایی توکل می‌کنم که بر صراط مستقیم است. صراطی که روزانه در نماز از خدا می‌خواهیم بر آن باشد، قرآن می‌فرماید که پروردگار بر این صراط است.

وی اظهار کرد: همچنین آیه 35 نور «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ» از معدود آیاتی است که از نرم‌افزار جهان هستی به ما خبر می‌‍دهد؛ اینکه خدا نور آسمان‌ها و زمین است و آن را به نور چراغی تشبیه زده است. این آیه با این عظمت در آیات بعد منتقل و مرتبط با زمین می‌شود، دادوستد و خانه‌؛ یعنی من مردان و گزیده‌هایی دارم, یعنی از اهل بیت(ع) گرفته تا بزرگان دیگر که تجارت آنها را از یاد خدا غافل نمی‌کند. اینها بخشی از الگوهایی است که قرآن ارائه کرده؛ ولی تلاش بسیاری برای افساد و اهلاک در زمین و تکاثر جهنمی ابولهبی صورت می‌گیرد که مانع اجرای عدالت و فراگیر شدن نور الهی در زمین است.