نگاه رهبر انقلاب به نهج‌البلاغه چگونه است؟
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد غلامعلی گفت: افق دید رهبر انقلاب در شرح نهج‌البلاغه فراتر از یک مسجد در مشهد و استان خراسان و حتی ایران است؛ ایشان نگاه جهانی دارند و معتقدند که سخنان امام علی(ع) قابل عرضه در جهان است.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد غلامعلی، استاد دانشگاه قرآن و حدیث، شامگاه 10 مرداد در نشست علمی «معرفی کتاب شرح نهج‌البلاغه مقام معظم رهبری؛ منشور حکومت علوی» از سلسله نشست‌های حقیقت غدیر که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: این کتاب مشتمل بر ۱۲ گفتار در شرح نهج‌البلاغه است که در سال‌های ۵۲ و ۵۳ بیان شده است؛ صحبت‌های رهبر انقلاب قبل از انقلاب عمدتاً با هدف ایجاد زمینه و انگیزه برای رخ دادن انقلاب اسلامی بود. ایشان در آن سال‌ها بر محور نهج‌البلاغه سخنانی را برای مردم بیان کردند مبنی بر اینکه اگر حکومتی در راستای حکومت امام علی(ع) تشکیل شود چه مزایایی دارد و راه تحقق این حکومت را تبیین کردند.
وی با بیان اینکه کتاب شرح نهج‌البلاغه مقام معظم رهبری در سه جلد تدوین شده است، اضافه کرد: در جلد «عبرت‌ها در نهج‌البلاغه» در سال 59 آئین‌نامه حکومت اسلامی را بیان کرده‌اند و در سال‌های بعد در دیدار با اعضای هیئت دولت چگونگی تطبیق کلام مولی با شرایط روز را توضیح داده‌اند. درباره روش ایشان در شرح نهج‌البلاغه باید بگویم که از روش موضوعی استفاده کرده‌اند. البته نه به سبک اثر «منهاج الولایه» که همه موضوعات مورد توجه بوده است، بلکه عمدتا زاویه دیدشان را بیان کرده‌اند و معتقدند که اگر بخواهیم شرح ترتیبی را بیان کنیم، نمی‌توانیم بهره کافی به دست آوریم و شاید وقت ایشان اندک بود.
استاد علوم قرآن و حدیث اظهار کرد: رهبری تأکید می‌کنند که باید بطن نهج‌البلاغه را برای مردم بیان کنیم و در جلد اول شرحشان بر نهج‌البلاغه به بطن آن بیشتر پرداخته‌اند، زیرا به تعبیر ایشان امروزه متن نهج‌البلاغه با ترجمه زیاد است ولی باید بتوانیم معنای آن را بیان کنیم و به مقصود اصلی گوینده نزدیک شویم. رهبری در جلسه اول این شرح به عبرت از سرنوشت گذشتگان و در جلسه بعد به وضعیت امتها قبل از بعثت پیامبر(ص)، برنامه‌های حکومت امام علی(ع) و راهنمایی مردم در فتنه، موضع قرآن درباره انقلاب اسلامی و حق و باطل از دید نهج‌البلاغه و مستبدان پرداخته‌اند.
روش رهبری در شرح نهج‌البلاغه
وی اظهار کرد: ایشان ابتدا چکیده‌ای از خطبه انتخاب‌شده را بازگو و لغات محوری خطبه و گستره معنایی واژگان را بیان کرده‌اند؛ مثلا تکبر را صرفاً به شیطان نسبت نمی‌دهند، بلکه آن را به هر انسان متکبری نسبت داده‌اند. ضمن اینکه سخنان نهج‌البلاغه را در مقاطع مختلف تاریخی قابل تکرار می‌دانند و مثال‌هایی را بیان می‌کنند و زبانشان برای عموم مردم قابل فهم است؛ مثلا در مورد «مثلات» در یکی از خطبه‌های نهج‌البلاغه فرموده‌اند که منظور از عذاب در اینجا بلاهای آسمانی نیست، بلکه ذلت‌ها، عقب‌ماندگی و انحطاط جوامع است، یعنی امام(ع) فرمودند که ببینید در امت‌های پیشین چه چیزی سبب فقر و ذلت آنها شده است و از آن عبرت بگیرید.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: استفاده از فقرات دیگر نهج‌البلاغه و آیات و روایات برای شرح یک فراز از سخنان امام علی(ع) از دیگر روش‌هایشان است و معتقدند که اعمال ناپسند مردم سبب عذاب آنها شده نه اینکه خدا بخواهد به بندگانش ظلم کند و این تحلیل را مستند به آیات و روایات و بخش‌های دیگری از سخنان حضرت کرده‌اند. همچنین بر تکرار سنت‌های الهی تأکید کرده‌اند و اگر امتها عوامل بدبختی اقوام گذشته را تکرار کنند، به سرنوشت چنین اقوامی دچار خواهند شد. علاوه بر این از جملات امام علی(ع) مفهوم‌سازی قابل استفاده و قابل فهمی برای امروز دارند؛ مثلاً اغلب «عافیت» را به سلامتی مال و دین تعبیر می‌کنند، ولی ایشان براساس فرمایش امام علی(ع)، آن را توسعه مفهومی داده‌اند و عافیت را رفاه کامل و آنچه برای زندگی مناسب و مساعد است تعریف می‌کنند.
نهج‌البلاغه جهانی است
غلامعلی در ادامه بیان کرد: نکته دیگر، افق دید ایشان است که فراتر از یک مسجد در مشهد و استان خراسان و حتی ایران است؛ ایشان نگاه جهانی دارند و معتقدند که سخنان امام علی(ع) قابل عرضه در جهان است و در شرح «من الاجتناب الفرقه و اللزوم للالفة» بیان می‌کنند که اینجا بحث وحدت مطرح است که مسلمانی در ایران خود را با مسلمانی در منتهی‌الیه سرزمین‌های غربی و شرقی و اتیوپی و حبشه برادر بداند.
وی تاکید کرد: مقام معظم رهبری توضیح می‌دهند که اگر جهان اسلام همین توصیه علی(ع) را به کار ببندد، دنیای بسیار بهتری خواهیم داشت. بنابراین ایشان نهج‌البلاغه را کتاب امروز می‌داند نه منحصر به شیعیان و یک منطقه و دوره‌ای خاص و کاملاً نهج‌البلاغه را برای زندگی امروز شرح داده‌اند و نتایج عمل نکردن به فرمایش امام علی(ع) را بیان کرده‌اند.
انتهای پیام
