حرکت ائمه(ع) را از جنبه اخروی تحلیل کنیم

به گزارش ایکنا، سیدمجتبی حسینی، شب گذشته، 31 مرداد، در دومین شب از مراسم عزاداری شهادت امام حسین(ع) در دهه دوم محرم، به شرح فقراتی از حدیث لوح حضرت فاطمه(س) پرداخت که در ادامه متن آن را می‌خوانید؛

حدیث لوح فاطمه(س) را تبیین می‌کردیم و به اینجا رسیدیم که به پیامبر(ص) خطاب شد که تو را به دو نوه‌ات؛ یعنی حسن(ع) و حسین(ع) کرامت دادم. در این جلسات می‌خواهیم قدری دیدگاهمان را در مورد ائمه(ع) گسترش دهیم و الا در مورد ائمه(ع) موافق و مخالف حرف زده‌اند و هر کسی هم از زاویه دید خودش بحث کرده و از زاویه زندگی دنیوی مطالب را مطرح کرده است. از این‌رو، برخی وقتی می‌خواهند زندگی اهل بیت(ع) را تحلیل کنند می‌گویند فلان امام(ع) فلان کار را کرد تا با ظلم مبارزه کند و یا شاگردانی تربیت کند. با این حال دین و دفاع از دین را هم بر محور همین زندگی دنیوی بحث می‌کنیم و می‌گوییم دین هم خوب است چون فلان کارکرد را دارد، اما در این جلسات دید خود را به دست روایات خواهیم سپرد تا ببینیم در روایات چه توصیفاتی از ائمه(ع) ارائه شده است. در اینجا است که می‌بینیم چقدر با ائمه(ع) فاصله داریم اما کسی نیست که به ما بگوید.

معنای دوگانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)

اما این نکته را مطرح کردیم که دوگانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، یک معنا دارد و این دو هر یک باری از این هدایت آسمانی و شرافت آسمانی که انسان باید داشته باشد را به دوش می‌کشند. در روایت دیگری پیامبر(ص) فرمود که من روز قیامت سر حوض می‌آیم و علی(ع) ساقی این حوض، حسن(ع) حامی آن و حسین(ع) نیز امرکننده آن است. در تحلیل‌هایی که ما می‌کنیم، ارتباطی بین ما و ائمه(ع) نیست، اما پیامبر(ص) ما را به عالم دیگر می‌آورد و می‌گوید ساقی این حوض امیرالمومنین(ع)، حسن(ع) مدافع و حامی آن و امام حسین(ع) نیز آمر آن است. این یعنی هرکدام یک جایگاه قیامتی دارند.

حال در مورد امام حسین(ع) باید بگویم که چند کتاب نوشته شده که هریک حرکت امام(ع) را به نحوی تحلیل کرده که همه در یک سطح است، اما در این روایت، پیامبر(ص) ما را به جای دیگری برد. حوض اصطلاحاً به جایی می‌گویند که قطرات و قطعات آب را در خودش جمع می‌کند. حال اگر کسی بخواهد قدری بحث عرفانی کند، می‌گوید کثرت‌ها در آنجا به وحدت می‌رسند و ... . اما مفهوم حوض اینچنین است که چشم همه برای سیراب شدن به آن است، اما خود حوض یعنی قطره‌قطره آب که از جاهای مختلف و ... آمده‌اند و در یکجا جمع می‌شوند و کسی که این آب را می‌نوشاند امیرالمومنین(ع) است.

توجه کنید که شما با یک تصویر می‌خواهید یک مقداری از مفاهیم را در ذهن آورید، اما عالم قیامت مانند دنیا نیست و برای اینکه یک تصویر داشته باشیم و بر آن اساس تحلیل کنیم این مسئله گفته شده که قبل از اینکه به رودهای در بهشت برسید و ... ، با این حوض کار دارید و گویی تا این را نخورید، نمی‌توانید بهشت را تحمل کنید و گویی چشم شما نمی‌تواند بدون خوردن از این حوض بهشت را ببیند. در اینجا یک عده‌ای نباید بیایند و یک عده نیز که باید بیایند شرایطی دارند. این حوض نیز محافظ و آمری دارد و بعد به ساقی حوض می‌رسیم که وجود مقدس امام علی(ع) است. اما این حوض همه چیز است که فرمود: «وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ».

بنابراین در مورد حرکت امام حسین(ع)، تحلیل‌های مختلفی ارائه شده، اما فلسفه آخر قضیه روز عاشورا مبرا بودن حسین(ع) از ذلت است و بعد فرمود دامن‌هایی که ما را پرورش داده‌اند، ابا دارند از اینکه ما به ذلت بیفتیم. یعنی خودمان را ارزان نمی‌فروشیم. نکته دیگر اینکه، امام(ع) در مسیر بود و گفتند این وضعیت درست نیست و کوفیان را شما می‌شناسید، اما امام(ع) فرمود دعوت کرده‌اند که به این دعوت هم کمتر توجه می‌شود. اتفاقاً چیزی هم که در طول تاریخ خیلی‌ها را به حرکت انداخت، این بود که حضرت(ع) از ذلت دوری کرد چون در دیگر موارد ممکن است بحث شود.

دوری از ذلت؛ خط قرمز امام حسین(ع)

این یعنی یک خط قرمز داریم به نام ذلت و این ذلت نیز فقط در جنگ نیست، بلکه اگر کسی فکرش را باز بگذارد تا هر چیزی به داخل آن برود نیز ذلت است. امروزه ذلت به ذهن‌ها آمده و سپس وارد وجود و بدن نیز می‌شود. بنابراین ائمه(ع) را باید در آن افق ببینیم و به جنبه قیامتی اهل بیت(ع) توجه داشته باشیم. اتفاقاً این تضادهای ظاهری که در جنبه دنیوی ائمه(ع) می‌بینیم در جنبه قیامتی نیست.

پیامبر(ص) فرمود: ای علی(ع)، هر کسی دوست دارد روز قیامت خدا را به حالتی ملاقات کند که خدا به سویش اقبال کرده، باید در ولایت تو باشد. این ولایت اعم از این است که دستور بدهد و ...، بلکه مراد اعتقاد و محبت قلبی است. الآن با آن کاری نداریم، اما اگر بود و دستور می‌داد قبول می‌کردیم؛ چون عاشقانه او را دوست داریم. سپس فرمود: هر کس که می‌خواهد خدا را طوری ملاقات کند که خدا از او راضی باشد، باید در ولایت فرزندت حسن(ع) باشد؛ یعنی توصیف اهل بیت(ع) را از جنبه قیامتی می‌بینند.

به این مثال هم توجه کنید که ممکن است شما عطری به خودتان بزنید و بعد وارد یک سالن بشوید اما مسیری که می‌آیید نیز معطر می‌شود، اگرچه عطر را برای یک سالن خاص زده باشید. بنابراین دنیا در مسیر حرکت به سمت آخرت است و در این مسیر دنیا از دین معطر می‌شود و از این‌رو است که دین خیلی به کار اجرایی شما در دنیا کاری ندارد که چه شغلی داشته باشید، بلکه دنبال این است که آدم خوبی باشید.