کارگروه بررسی اثرگذاری «درس حفظ جزء ۳۰» دانشگاه پیام‌نور تشکیل شد
ایکنا ارائه درس دو واحدی حفظ جزء سی قرآن در دانشگاه پیام‌نور را به دلیل نبود محتوایی کاربردی، خودخوان بودن و عدم دریافت توضیحات استاد از سوی دانشجو و نیز نوع پرسش‌های آزمون پایانی این درس، مورد نقد جدی قرار داد و در پیگیری‌های خود درصدد برطرف کردن این مشکلات است.
به گزارش ایکنا، بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر تربیت یک میلیون حافظ قرآن، دانشگاه پیام نور به عنوان یکی از اولین دانشگاه‌هایی که به این فرموده لبیک گفت، درس حفظ جزء سی قرآن را وارد برنامه درسی خود کرد. درسی که با وجود انگیزه و هدف اولیه مناسبی که داشت، اما در اجرا به هدف خود نزدیک نشد.
این درس در اکثر مواقع به‌صورت خودخوان و گاهی هم با استاد ارائه میشود و محور آن بیشتر حُسن حفظ است نه آموزش مهارت‌ها و سبک زندگی قرآنی که پیش از این در گزارشی با عنوان «نقدی به نحوه ارائه درس حفظ جزء ۳۰ قرآن در دانشگاه پیام نور» به این موضوع پرداخته شد.
درس حفظ جزء سی قرآن، دو واحد اختیاری است. پیش از این، یک واحد بود. این درس پیروی طرح‌های ملی حفظ قرآن و همسان‌سازی میان دستگاه‌ها و نهادها، آموزش و پرورش و دانشگاهها ارائه شد؛ اما چون این مسئله برای همه دانشجویان تداوم ندارد و زیرساختی هم برای آن وجود ندارد، تاکنون اثرگذاری لازم را نداشته است.
نکته دیگر اینکه در آموزش و پرورش، آن‌طور که باید و شاید به درس قرآن و یادگیری مهارت روخوانی و روان‌خوانی قرآن پرداخته نشده است و این نقیصه را دانش‌آموزی که حال دانشجو شده است، با خود به همراه آورده است. یا در بحث انس با قرآن و عمل به آموزه‌‌های آن از دانش‌آموز خواسته نشده، نظر آزاد خود را درباره معنی صفحه‌ای از قرآن، بنویسد یا بگوید که من چنین به آموزه‌ها عمل کرده‌ام. پس در چنین وضعیتی، چنین درسی در دانشگاه نمی‌تواند تأثیر چندانی داشته باشد، درسی که خودخوان است، یعنی مدرسی راجع به مباحث جزء 30 برای دانشجویان صحبت نمی‌کند، مخصوصاً امسال که آزمون‌ها از طریق سامانه‌های غیر حضوری برگزار شد و می‌توان به جرئت چنین ادعا کرد که بسیاری از دانشجویان، این آزمون را بدون مطالعه قبلی گذراندند.
در همین رابطه به سراغ محمدهادی امین‌ناجی، معاون فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی دانشگاه پیام‌نور رفتیم تا پاسخ‌هایش را درباره مسائل مبتلابه این درس بشنویم:
ایکنا ـ ارائه درس حفظ جزء 30 در دانشگاه پیام نور بر چه مبنایی هدف‌گذاری شده است؟
هدف اساسی، آشنایی دانشجو با موضوع حفظ قرآن است که از سوره‌های کوچک نیز شروع کرده‌ایم. هدف بعدی نیز رسیدن به عدد 10 میلیون حافظ قرآن کریم است، ما نیز به اندازه وسع خودمان و در فضای درس‌های آکادمیک و دانشجویی، 10 سال قبل پیش‌بینی چنین درسی را انجام دادیم و آن را آغاز کردیم.
ادعا نداریم که کار کاملی است، ولی به‌عنوان یک تلنگر و نقطه آغازین برای انس با قرآن و آشنایی با مفاهیم آن و حفظ بخشی از قرآن و جزء پایانی مد نظرمان بوده است.
نکته دیگر اینکه تلاوت جزء سی در فرهنگ ما ایرانیان جایگاه خاصی دارد. همچنین در این جزء نکات فراوان معرفتی و عقایدی وجود دارد که آشنایی با آن‌ها می‌تواند موجب ارتقای فرهنگی جامعه شود.
ایکنا ـ این درس به چه میزان به اهداف خود که اشاره کردید، آشنایی دانشجو با نکات معرفتی و عقایدی نزدیک شده است؟
هدف ما تلنگر به دانشجو بوده است. با کارآزمایی میدانی می‌توان به این پرسش پاسخ داد، به نظر ما این درس گام اول بوده و دوستان ما در گروه معارف و در معاونت‌های آموزشی و فرهنگی در حال انجام کارآزمایی در مورد این درس هستند تا درس حفظ جزء 30 در این مرحله متوقف نشود، حتی برایش کتاب تألیف کنند.
ایکنا ـ این کارآزمایی به چه نحوی است؟
به نحوی که هم میزان و کیفیت سؤالات را بررسی کنند و هم از دانشجویان و اساتید گروه معارف و گروه علوم قرآن و حدیث نظرخواهی انجام دهند و دانشکده علوم انسانی نیز در این موضوع فعال باشد، البته اصل کار با گروه معارف است.
ایکنا ـ ارزیابی خودتان چیست؟ تاکنون این درس چقدر در حفظ قرآن انگیزه‌ساز بوده است؟
به نظرم 50 درصد انگیزه‌ساز بوده است، این را بر مبنای انگیزه‌ها و رغبتی که در دانشجویان گروه‌های مختلف تحصیلی نسبت به این کار دیدم می‌گویم.
ایکنا ـ در عنوان درس کلمه حفظ آمده، آیا به نظرتان 50 درصد دانشجویان توانسته‌اند این درس را حفظ کنند؟
مُرادم این است که در دانشجویان 50 درصد انگیزه حفظ جزء 30 را ایجاد کرده است.
ایکنا ـ وقتی دانشجو امتحان می‌دهد، نمره را کسب می‌کند، چرا بعد از آن به دنبال حفظ قرآن برود؟
ممکن است متوقف نشود، به همین دلیل گفتم 50 درصد. زمانی می‌تواند به طور صحیح مورد ارزیابی قرار گیرد که میزان حافظان را در قبل و بعد کنترل کنیم.
ایکنا ـ ارائه این درس همیشه به صورت خودخوان است، تعیین استاد برای این درس چقدر می‌تواند در ارتقای سطح آن مؤثر باشد؟
بسیار مطلوب‌تر است که برای این درس استاد تعیین شود و از جمله راه‌های ارتقای سطح این درس است.
ایکنا ـ چقدر کمبود در ارائه آموزش‌های پایه را در آموزش و پرورش می‌توانیم با عدم موفقیت این درس در دانشگاه مرتبط بدانیم؟
همواره در جلسات قرآنی مدافع این هستم که ما باید کار را بعد از آموزش و پرورش انجام دهیم و همین خروجی ناموفقی که از دانشجویان می‌بینید، دلیل این اتفاق در این درس است.
ایکنا ـ کارآزمایی به سرانجام رسیده است؟
دکتر محسنی، معاون آموزشی دانشگاه، کار را عهده‌دار است.
ایکنا ـ سؤالات امتحانات خرداد 1400 بیشتر راجع به حُسن حفظ بود و به آموزش مهارت‌های سبک زندگی پرداخته نشده بود، مثلاً اینکه در فلان آیه چند بار فلان کلمه تکرار شده! این قبیل پرسش‌ها، چقدر می‌تواند در اعتقادات دانشجو اثرگذار باشد؟
این از جمله نقدهایی است که خودمان هم داریم، وقتی خودم هم سؤالات را بررسی می‌کنم این نقدها را دارم، به همین دلیل پیشنهاد بازخوانی و بررسی مجدد را به دوستان دادم و آن کارگروه تشکیل شده و در حال بررسی است.
سخن پایانی این که چون مهارت قرائت و سبک زندگی قرآنی را به خوبی در آموزش و پرورش دنبال نکردیم، تأثیرگذاری این اقدام آموزش عالی، که مبدع آن دانشگاه پیام نور بود، زیاد نیست. به طور کلی دغدغه دانشگاهها در بحث قرآنی اندک است و در حوزه‌های قرآنی در تمامی دانشگاهها این ضعف مشاهده میشود.
مباحث قرآنی باید در تمام رشته‌های تحصیلی به‌عنوان مهارت‌های زندگی و اخلاقی و یک اصل در طول آموزش دانشجویان، جریان داشته باشد تا اثر آن دیده شود و اثر دینداری یک دانشجو را از زمانی که به دانشگاه می‌آید تا زمان فارغ‌التحصیلی‌اش دنبال کنیم، آن موقع می‌توانیم، بگوییم که درس حفظ جزء سی به‌عنوان یک درس خودخوان اثرگذار بوده است یا خیر.
گزارش از لیلا شرف
انتهای پیام
