ارائه راهکارهای حل مشکلات و مصائب جهان اسلام

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ضمن تبریک اعیاد سعید ولادت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم و امام جعفر صادق علیه السلام اظهار کرد: امروز شاهد جنگ و خونریزی و ترور و تنازع و توهین در فضای جهان اسلام هستیم. به دلیل همین گرفتاری‌های موجود در جهان اسلام ما موضوع سی و پنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی را «اتحاد اسلامی، صلح و پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام» قرار دادیم.

وی افزود: با این که دستور اولیه اسلام صلح و اصلاح بین مؤمنان است ولی مشکلاتی در جهان اسلام موجب پیدایش این گرفتاریها در جهان اسلام شده که در اینجا به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنم و راه عملی مقابله با آنها را پیشنهاد می‌کنم:

1. استکبار جهانی به سرکردگی امریکا و غرب غارتگر همواره در تلاشند تا با ایجاد جنگ، تفرقه و تنازع در جهان اسلام حضور خود را در منطقه جهان اسلام موجه جلوه دهند. این، منشأ اصلی نزاعها و قتل و غارت‌های موجود در کشورهای اسلامی و بین کشورهای اسلامی است.
2. وجود برخی دولتمردان سرسپرده و علمای وابسته به آنها در برخی کشورهای اسلامی که زمینه مساعد برای حضور این ظالمان را در کشورهای اسلامی فراهم می‌آوردند و منافع خود را به منافع دشمنان اسلام گره زده‌اند و جا پای مناسبی را برای حضور آنان فراهم می‌آورند و عادی سازی رابطه با دشمنان اسلام را دامن می‌زنند.
3. وجود برخی اختلافات دامنه‌دار تاریخی و متنی در کلام و عقایددینی و شریعت در بین مذاهب اسلامی که بستری برای فعال شدن دشمنان اسلام است.
4. جهالت یا خیانت برخی از فرق و مذاهب افراطی از شیعه و اهل سنت. یکی با توهین به مقدسات دیگری اسباب نزاع را ایجاد می‌کند و دیگری با تکفیر و ترویج خشونت قتل و غارت مسلمانان از فرق دیگر را تجویز می‌کند.
5. فقدان مردم‌سالاری دینی در برخی از کشورهای اسلامی و اتخاذ تصمیمات حکومتی و دولتی توسط یک خاندان فامیل و عدم رعایت و نقض حقوق شهروندی و مطالبات بحق مردمی.
6. وجود نگاه قومیتی و طائفه‌ای و ملی‌گرایای - شبیه جاهلیت صدر اسلام - در برخی از اقوام و طوائف و ملتهای اسلامی و تبعیت از تعصبات کور.
7. وجود گروه‌ها و احزاب معارض یکدیگر در برخی کشورهای اسلامی و ایجاد و ترویج جوّ تهمت و سوء ظن به یکدیگر و توسل به کارشکنی، زور و محرمات شرعی دیگر برای تحصیل منافع حزبی و گروهی و سیاست حذف مخالفان.
8. وجود رقابت بین کشورهای اسلامی در یارگیری بین کشورها و استفاده از دشمنان اسلام برای غلبه بر رقیب.

دبیرکل مجمع تقریب در ادامه اظهار کرد: ما باید برای هر یک از این مشکلات و مصائب راه‌حل مناسب خودش را پیدا کنیم و در مجموع می‌توان به امور ذیل برای حل این مشکلات و مصائب اشاره کرد:

2. مقاومت در برابر استکبار جهانی با ایجاد نظامات قوی دولتی و نظامی و امنیتی و اقتصادی و فرهنگی؛ ما در برابر هژمونی امریکای جهان‌خوار باید قوی باشیم. «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه» دستور قرآنی است ما باید با تشکیل مردمی مقاوم در برابر زیاده خواهی‌های دشمنان اسلام ایستادگی کنیم. این تجربه ما در جنگ تحمیلی و در مبارزه با داعش بوده که به برکت خون شهدای انقلاب اسلامی بدست آمده است.
3. علما باید از وابستگی به حکومت‌های مستبدی که همراه ظالمان و دشمنان اسلام هستند پرهیز کنند. و معیت رسول الله(ص) پیشه کنند و امر به معروف و نهی از منکر را نسبت به امرای خود عملی سازند و شدت بر کفار حربی و رحمت بین مسلمانان را ترویج کنند.
4. ما باید اجتهاد در مذاهب را برای همه مذاهب تجویز کنیم و در اختلافات اجتهادی هر مذهب ادب اختلاف را رعایت کنیم و مجتهدان هر یک دیگری را در عدم وصول به حقیقت معذور بدانند.
5. تعلیم جهال از وظائف علماست و افشاگری علیه خائنان به امت اسلامی از وظائف رسانه‌های انقلابی است این دو وظیفه نیز باید به جد دنبال گردد.
6. ملت‌های اسلامی باید مطالبات به حق خود را در حکومت‌های مستبد و خودکامه دنبال کنند و حتی المقدور به طرق مسالمت‌آمیز حقوق خود را مطالبه کنند.
7. قومی‌گرایی، طائفه‌گرایی و ملی‌گرایی خلاف اسلام است و همه ملتهای اسلامی باید خود را از این پیرایه‌ها پاک کنند. و به دامن اسلام و قرآن و پیامبر اعظم متوسل شوند و ملاک برتری داخل امت اسلامی را به رعایت تقوا و ولایت الهی بدانند.
8. گروهها و احزاب معارض در داخل هر کشور باید روشهای عقلائی برای حل اختلاف را دنبال کنند و از طرق مردم‌سالارانه دینی برای حل نهایی تصاحب قدرت بهره بگیرند و از نزاع داخلی پیشگیری کنند.
9. رقابت بین کشورهای اسلامی عیب نیست بلکه حسن است این رقابت به جای این که مخرب باشد و کشورها را به سمت جنگ و نزاع پیش ببرد می‌تواند سازنده باشد و یک رقابت سالم را بین کشورهای اسلامی شکل دهد تا هر یک الگو توفیق خود را به جهانیان عرضه دارد و در تعارض منافع با استفاده از منابع اسلامی یعنی قرآن و سنت و عترت نبی(ص) از روشهای عقلائی و مقبول بین‌المللی برای حل اختلافات خود بهره بگیرند.

حجت الاسلام والمسلمین شهریاری در پایان اظهار کرد: از همه عزیزانی که ما را در اجرای این کنفرانس یاری دادند تشکر می‌کنم و از ریاست محترم جمهوری که این فرصت را دراختیار قرار دادند تا ما به همراه مهمانان کنفرانس خدمتشان برسیم صمیمانه تشکر می‌کنم و از خداوند متعال می‌خواهم که صلح عادلانه و مدارای عاقلانه را در سراسر جهان برقرار سازد.

امام جمعه اهل‌سنت بندرعباس: رفتار رسول خدا (ص) در زمینه ایجاد وحدت را الگو قرار دهیم

شیخ سید عبدالباعث قتالی، امام جمعه اهل‌سنت بندرعباس، در یازدهمین وبینار سی و پنجمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی با اشاره به برگزاری فعالیت هایی در رابطه با وحدت امت اسلامی بر محوریت رسول الله (ص) که هرساله همزمان با فرا رسیدن ماه ربیع الاول انجام می شود، گفت: این کار برآمده از اراده‌ رهبران و بزرگان دین است زیرا همه با هم ندایی را سر می‌دهیم که خداوند متعال در قرآن کریم پیامبر بزرگ اسلام این ندا را سر داده است. یعنی مسلمانان باید با همدیگر تعاون و محبت و دوستی داشته باشند اگر چه اختلافات اجتهادی و سلیقه‌ای وجود داشته باشد که آن هم موجب رحمت است و جای نگرانی نیست.

وی افزود: همه مسلمانان بر اصول مشترک وحدت نظر دارند. یعنی همه معتقدند به اینکه الله باری تعالی خالق، آگاه و دارنده صفات اسماء الحسنی است. همچنین همه به پیامبر و قرآن کریم اعتقاد دارند یعنی محورهای وحدت بیشتر از چیزی است که فکر می کنیم تا بتوانیم یک جامعه‌ متحد اسلامی را رقم بزنیم. لازمه این کار چند چیزاست: اول، چنگ زدن به قرآن کریم یعنی همه‌ دستورات قرآن کریم را بدون استثنا عمل کردن «واعتصموا بحبل الله جمیعا». دوم، از آنجایی که خود قرآن درباره رسول خدا فرموده: «و رفعنا لک ذکرک» لذا نام پیامبر بزرگ اسلام بالاترین اسم‌هاست که در هر شبانه‌روز پنج بار در گلدسته ها و مناره‌ها «اشهد ان محمدا رسول الله» گفته می‌شود. یعنی هر فرد در هر کاری که انجام میدهد باید شهادت به وحدانیت الله دهد و بعد به محمد رسول الله شهادت دهد که این دو مکمل یکدیگر هستند و برای امت اسلامی موجبات دلگرمی است.

قتالی ادامه داد: وحدت امت اسلامی برای پیامبر بسیار مهم بوده است چرا که در گفتار و فرمایشات رسول خدا (ص) آمده است. اما در پاسخ به این سوال که "این اختلافات در زمان خود پیامبر چگونه شده حل می‌شده؟" باید گفت که چند دلیل وجود دارد. اول اینکه تا موقعی که جنگ با مشرکین بود این اتحاد بیشتر دیده می‌شد چون همه ید واحده در برابر دشمن بودند. و مطلب دوم اینکه اگر مشکلی آنها را نگران می‌کرد با کوتاه آمدن و عفو وگذشت رفتار می‌کردند.

وی افزود: امروز جامعه‌ اسلامی نیاز به یک فکر و اندیشه در رابطه با این مطلب دارد. حاکم باید معتقد، مسلمان ملتزم، متعهد، علاقه مند به وحدت امت اسلامی و همه‌ مردم باشد و به این وسیله شخصیت‌هایی نظیر امام خمینی(ره) در مجموعه‌های اسلامی رقم می‌خورد که تمام هم و غمشان وحدت امت اسلامی است صرف نظر از اینکه آنها زیر مجموعه چه مذهبی هستند. اول برای بشریت و مستضعفین و بعد برای مسلمانان اهتمام می ورزند و به همین دلیل مساله‌ غزه و فلسطین و بیت المقدس در سرلوحه برنامه‌ امام (ره) بوده است و همه آرزو می‌کردند روزی برسد که در مسجد الاقصی نماز جماعت به امامت فردی با اعتقاد برگزار شود که در جهت وحدت و یکرنگی و یکدلی مسلمانان کار وتلاش کند.

قتالی در پایان اظهار کرد: ما باید رفتارهای رسول خدا (ص) را الگو قرار بدهیم. همچنین رفتارهای امام امت را الگو قرار بدهیم زیرا اینگونه شخصیت ها کم هستند که به امت اسلامی نصیحت کنند که همه با هم متحد باشید، با توجه به اینکه بیش از نود درصد مشترکات داریم. صرف نظر از اختلافات، چرا در مورد مسائل متحد و یگانه اندیشه نکنیم تا بتوانیم یک امت واحده و یک ید واحده باشیم و این دور از دسترس نیست. به همین مناسبت برگزاری کنفرانس وحدت اسلامی که هر سال در ایران برگزار می شود و علمای نخبه و برجسته ای از سراسرجهان دعوت می‌شوند و در آن اظهارنظر می‌کنند، کاری بسیار پسندیده و در شأن جمهوری اسلامی ایران است. به امید روزی که همه ما بتوانیم یک گام واحد علیه دشمن برداریم و همه محبت ها و ادعاهایمان قلبی و بر مبنای وحدت و دستورات دین باشد.

استاد دانشگاه تهران: صلح؛ شعار اصلی اسلام است

بنابر این گزارش، محمدعلی آذرشب استاد دانشگاه ایران، در سی و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی ضمن تقدیر از مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به دلیل انتخاب عنوان «اتحاد اسلامی؛ صلح و پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام» برای سی و پنجمین دوره از کنفرانس «وحدت اسلامی»، تاکید کرد: واقعیت این است که عنوان مذکور، عنوان بسیار مهمی به شمار می‌آید؛ به ویژه در شرایط کنونی که جهان اسلام و جهان عرب به دلیل دور بودن از آموزه‌های اسلامی و قرآنی با برخی کشمکش‌ها و منازعات فرقه‌ای و طایفه‌ای مواجه هستند.

وی با بیان این که جهان اسلام اکنون در شرایطی به سر می‌برد که تمامی قدرت‌های سلطه‌طلب در سطح جهان تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا آتش منازعات و مناقشات در آن را بیش از پیش شعله‌ور سازند، هدف اصلی و اساسی این قدرت‎‌های بیگانه را اجرای پروژه مدنظرشان عنوان کرد.

وی در این باره توضیح داد: در واقع، آن‌ها برای بسط سیطره امپریالیسم و صهیونیسم بر جهان اسلام به طور عام و بر تمام منطقه به طور خاص، تلاش می‌کنند.

آذرشب در تبیین دو واژه «وحدت» و «صلح» تصریح کرد: واقعیت این است که وحدت یک فریضه اسلامی است و اسلام بر هیچ فریضه‌ای به اندازه فریضه وحدت تأکید نکرده است.

وی یکی از مهمترین و اصلی‌ترین مستلزمات تحقق وحدت، را حیات بخشیدن است، به پیکر جهان اسلام است؛ به گونه‌ای که تمامی اعضای این پیکر با یکدیگر ارتباط داشته باشند.

این استاد دانشگاه با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) در این زمینه که می‌فرمایند: «مَثَل مؤمنان در دوستی و ابراز رحمت و عاطفه به یکدیگر، مَثَل پیکر است؛ هر گاه عضوی از آن دردمند شود، دیگر اعضای پیکر، با بی خوابی و تَب، با آن عضو همدردی می‌کنند»، گفت: یک پیکر، اگر مُرده باشد، اعضای آن دیگر نمی‌توانند ارتباطی با هم داشته باشند و هر لحظه که می‌گذرد، فاسدتر می‌شود اما حیات بخشیدن از اهداف رسالت‌های آسمانی است.

وی حیات بخشیدن را هدف دعوت پیامبران و انبیاء (ص) توصیف کرد و خاطرنشان کرد: خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند که شما را حیات می‌بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حائل می‌شود و همه شما در قیامت نزد او گردآوری می‌شوید».

آذرشب ادامه داد: اگر بگوییم که حیات بخشیدن مقدمه ضروری برای تحقق وحدت است، در نقطه مقابل، باید گفت که حیات بخشیدن خود نیز به یک مقدمه ضروری نیاز دارد و آن، عزت است.

وی انسان «عزیز» را زنده و انسان «ذلیل» را به مثابه یک مُرده خواند و تاکید کرد: درست به همین دلیل است که دین اسلام بر صیانت از عزت انسان مسلمان و جامعه اسلامی تأکید می‌کند.

وی با بیان این که دین اسلام تأکید دارد که عزت انسان مؤمن و جامعه اسلامی باید حفظ شود، گفت: در همین زمینه حدیثی وجود دارد که می‌فرماید: «خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده است اما این اختیار را به او نداده است که خود را ذلیل کند».

این اندیشمند مسلمان «صلح» را نیز یک کلیدواژه بسیار مهمی عنوان کرد و افزود: ما معتقدیم که در جریان سلسله پژوهش‌های مختلف پیرامون «وحدت» و «تقریب» باید به مفهوم «صلح» نیز پرداخته شود.

وی «صلح» را شعار اصلی اسلام خواند و تاکید کرد: این صلح است که روابط میان افراد را شکل می‌دهد و اولین چیزی است که مسلمانان را به یکدیگر مرتبط می‌سازد.

وی با اشاره به این که تحقق صلح نیز مسلتزم مقدماتی است که البته قرآن کریم به شکلی واضح و زیبا بدان اشاره کرده است، توضیح داد: قرآن کریم معتقد است که مستبکران و توسعه‌طلبان خطر بزرگی برای صلح هستند، زیرا آن‌ها دارای ماهیتی خشونت‌آمیز بوده و بر ارتکاب قتل و خونریزی تأکید دارند.

این استاد دانشگاه با اشاره به آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با معرفی مستکبران، از جمله آیه 204 سوره بقره که می‌فرماید: «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ»؛ «و از مردم كسانی هستند كه گفتار آنان در زندگی دنيا مايه اعجاب تو می‏شود و خدا را بر آنچه در دل دارند، گواه می‌گیرند. این درحالی است که آنان سرسخت‌ترین دشمنان هستند» تصریح کرد: در جهان کنونی که ما زندگی می‌کنیم، انسان‌های بسیاری که اینچنین باشند، وجود دارند.

وی افزود: آن‌ها علیرغم اینکه شعارهای پرطمطراقی سر می‌دهند، زمانی که زمام امور در قدرت را به دست می‌گیرند، صلح را تهدید می‌کنند و در زمین فساد را گسترش می‌دهند به نصیحت‌گران گوش فرا نمی‌دهند و بر فساد خود اصرار می‌ورزند.

آذرشب همچنین تصریح کرد: در ادامه خداوند به نوعی دیگر از مردم در برابر مفسدان اشاره می‌کند. این دست از افراد که خداوند به آن‌ها اشاره دارد، در ذات الهی غرق شده‌اند و هدفی جز دستیابی به رضایت خداوند ندارند. این‌ها همان حامیان واقعی صلح هستند.

وی با اشاره به آیه 207 سوره بقره که می‌فرماید: «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ؛ بعضی از مردم، جان خود را به خاطر خشنودی خدا معامله می‌کنند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»، گفت: هیچ انسانی نمی‌تواند حامی صلح باشد، مگر اینکه خودخواهی‌ها و خواسته‌های نفسانی خود را کنار بگذارد و در مقابل، تنها چشم به رضای الهی بدوزد.

این اندیشمند اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله صلح و جنگ در قرآن کریم اشاره و تصریح کرد: خداوند متعال در آیه 208 سوره بقره مستقیما همگان را به صلح دعوت می‌کند و می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ "«ای کسانی كه ايمان آورده‏‌ايد! همگی در صلح و آشتی درآييد و از گام‌های شيطان، پيروی نكنيد كه او دشمن آشكار شماست».

وی در این باره توضیح داد: در این آیه شریفه به خوبی پیداست که خداوند مسلمانان را در وهله اول به صلح دعوت می‌کند و سپس به آن‌ها درباره کمین شیطان برای مؤمنان هشدار می‌دهد. طبیعی است که دشمن برای تفرقه انداختن میان مؤمنان و مسلمانان و متلاشی کردن صفوف آن‌ها تلاش می‌کند.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود: واقعیت آن است که تحقق صلح جز با حرکت در مسیر رضای خداوند، میسر نیست؛ کما اینکه صیانت از عزت مسلمانان که مقدمه ضروری برقراری وحدت است، جز با ارتباط با منبع عزت و ارتباط با «عزیزِ مطلق» امکان‌پذیر نخواهد شد.

وی با اشاره به آیه 10 سوره فاطر که می‌فرماید: «مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا"؛ کسی که خواهان عزّت است باید از خدا بخواهد، چرا که تمام عزّت برای خداست»، ارتباط با الگوی برتر و مطلق یعنی خداوند را عامل سوق انسان به سمت عزت معرفی و تاکید کرد: انسان باید یک الگوی برتر داشته و آن الگو تنها خداوند متعال است.

وی با بیان این که برخی از الگوها باعث سقوط انسان می‌شوند، تصریح کرد: پیروی از غرائز و هواهای نفسانی انسان را به مهلکه می‌کشانند.

آذرشب در ادامه به آیه 43 سوره فرقان که می‌فرماید: «أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ"؛ پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده است» اشاره کرد و افزود: تبعیت از چنین الگویی هیچ نتیجه‌ای جز ذلت و انحطاط برای انسان به دنبال نخواهد داشت و این همان چیزی است که قدرت‌های سلطه‌جوی برای تحقق آن و تحمیل آن به جامعه تلاش می‌کنند.

وی با تاکید بر این که سلسله اقدامات اقتصادی، نظامی و رسانه‌ای دشمن در همین زمینه قابل تعریف است، علت اصلی و اساسی تمامی درد و رنج‌ها نظیر جنگ و خونریزی که امروز بشریت با آن دست و پنجه نرم می‌کند را دوری از خداوند متعال و نیز دوری از آموزه‌های دینی و اسلامی عنوان کرد و افزود: طبیعی است کسانی که غرق در هوا و هوس نفسانی هستند، نمی‌توانند ارمغان‌آورنده صلح و وحدت باشند.

این اندیشمند مسلمانان اظهار کرد: بشریت به منظور برون‌رفت از شرایط حال حاضر خود راهی جز لبیک گفتن به دعوت انبیاء و اولیای الهی ندارد چنانکه خداوند متعال در همین زمینه در آیه 36 سوره نحل آورده است: " وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ "«ما در هر امتی پیامبری برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید».