بیان حمد خداوند در دعای نخست صحیفه سجادیه
مدرس حوزه و دانشگاه حمد و ستایش خداوند را موضوع اصلی دعای نخست صحیفه سجادیه دانست و گفت: انسان از وصف خداوند ناتوان است چراکه آنچه در احاطه ذهن انسان در می‌آید محدود است.
حجت‌الاسلام مهدی نظری، مدرس حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، با بیان اینکه موضوع اصلی دعای یکم صحیفه سجادیه توحید، حمد و ستایش خداست و در آن کلمه حمد ۲۵ بار تکرار شده است، اظهار کرد: در فراز اول این دعا می‌خوانیم «تمامی ستايش‌ها از آن خدايی است كه پيش از همه موجودات است و هيچ چيز قبل از او امكان وجود ندارد. او غايت همه موجودات است و هرگز پس از او موجودی نيست، چشمان بينندگان در حدی نيست كه او را ببيند و اوهام واصفان از وصفش ناتوانند.»
وی افزود: در اين فراز، امام سجاد(ع) خداوند متعال را به اوليت ستوده است، ولی از آن‌جا كه اذهان عموم مردم پيوسته از كلمه اول، اوليت زمانی را فهميده و در امتداد زمان، پيوسته پيش و پس را در نظر میگيرند. امام(ع) به اين نكته اشاره میفرمايند كه اگرچه برای هر اول زمانی، زمانی قبل از آن قابل تصور است، ولی صفت اوليت برای خداوند متعال غير از اوليت نسبی است كه قبليت ديگری را میپذيرد؛ چراكه آن اوليت هرگز قبل‌پذير نيست.
این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه همه پديده‌ها در نظام هستی معلول هستند و هيچ چيز نيست كه از اين سنخيت خارج باشد، بنابراین هر معلولی از علت خود متأخر بوده و به آن وابسته است، پس هيچ چيز قبل از او وجودی نخواهد داشت، ادامه داد: همچنین خداوند آخری است كه پس از او آخر ديگری قابل تصور نيست زيرا اولاً هيچ موجودی نسبت به خداوند متعال استقلال ندارد تا بتوان آن‌را آخر دانست، و ثانياً خدای متعال غايت همه موجودات عالم است و غايت هر چيز غير از آن خود آن چيز است، یعنی در نهایت هرآنچه در عالم هستی وجود دارد به ذات الهی بازمی‌گردد.
نظری اضافه کرد: همان‌گونه که در آيات متعددی از قرآن كريم نيز به اين نكته اشاره شده که «اليه ترجع الامور؛ كارها فقط به سوی او بازمی‌گردد»، «الی الله المصير؛ بازگشت شما فقط به‌سوی خداست»، «اليه تصير الامور؛ امور فقط به‌سوی او(خداوند) بازمی‌‌گردند» و بسياری از آيات ديگر كه حاكی از اين حقيقت است كه غير از او، چيز ديگری منتهی‌اليه نيست، زيرا اوست كه كمال است و همه عالم به طرف كمال مطلق در تكاپو است؛ گرچه خود نمی‌‌داند.
این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) در سومين وصف خداوند فرمود كه بينندگان از ديدار حضرت حق ناتوان هستند، تصریح کرد: حقيقت آن است كه ديدنی‌ها اندک و ناديدنیها بسيار است زيرا ديدنیهای انسان در محدوده يک سلسله امواج با طول موج‌های متناسب با دستگاه بينايی قرار دارند، همچنان كه گوش انسان نيز فقط امواج با طول موج‌های مخصوص را می‌‌گيرد و از درک بقيه آنها عاجز است.
وی با اشاره به اینکه پایان این فراز در بيان عجز واصفان عالم است، بیان کرد: آنان كه بايد عقل خود را در بالاترین حد خود قرار دهند و به اين نكته برسند كه ناتوان‌تر از آن هستند که كمتر وصفی از حقيقت نامحدود و غيرمتناهی خالق بی‌‌همتای خود را ارائه كنند؛ زيرا آنچه در احاطه ذهنی مخلوق درمیآيد محدود است.
انتهای پیام
