فیلم | شیخ شلتوت و آرمانی به رنگ تقریب

به گزارش ایکنا، «شیخ محمود شلتوت»، دوم اردیبهشت ۱۲۷۲ شمسی، در استان «بحیره» مصر، به دنیا آمد. پدرش «شیخ محمد شلتوت»، خیلی زود از دنیا رفت و محمود دوران کودکی خود را تحت سرپرستی عمویش، شیخ عبدالقوی شلتوت گذراند. با تشویق او بود که محمود خیلی زود، تمام قرآن را حفظ کرد.
شیخ محمود شلتوت، در ۱۷ سالگی، برای ادامه تحصیل به دانشگاه اسکندریه رفت. وی به دلیل تلاش و مطالعات مستمر و استعداد فراوان، توانست در ۲۵ سالگی، عالی‌ترین مدرک تحصیلی دانشگاه اسکندریه را دریافت کند.

او پس از پایان تحصیل، از سال ۱۳۰۳ش، به تدریس در دانشگاه اسکندریه پرداخت و همزمان با انقلاب مردم مصر، به رهبری «سعد زغلول»، علیه استعمار انگلیس، به انقلابیون پیوست و با آن‌ها همکاری نزدیک و مؤثری داشت.
از شیخ شلتوت آثاری در تفسیر قرآن، فقه و علوم دیگر بر جای مانده که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از تفسیر القرآن الکریم که ضمن پرداختن به بحث‌های سنتی تفسیر، نیازهای جدید و مقتضیات زمان و مکان را مورد توجه قرار می‌دهد و «مقارنة المذاهب فی الفقه» که درباره تطبیق آرای فقهی مذاهب مختلف تدوین شده است.
آرمان شیخ محمود شلتوت قبل و بعد از ریاست بر دانشگاه «الازهر»، تلاش برای تقریب مذاهب اسلامی بود. او به تهدیدها و توهین‌ها وقعی نمی‌نهاد. به همین دلیل در اقدامی انقلابی با صدور فتوایی تاریخی اعلام کرد که فقه مذهب شیعه نیز همچون مذاهب اهل سنت، باید مورد توجه قرار گیرد.

وی اعلام کرد: مذهب جعفری، معروف به مذهب امامی اثناعشری، مذهبی است که شرعاً پیروی از آن مانند پیروی از مذاهب اهل سنت جایز است. سزاوار است مسلمانان این مطلب را بدانند و از تعصب و طرفداری‌های بی‌جا و بدون حق و حمایت از مذهب معینی خودداری کنند.
او به منظور تقویت روند تقریب مذاهب اسلامی، همچنین کرسی «فقه مقارن» را در دانشگاه الازهر تأسیس کرد. شلتوت معتقد بود: «فقهای مسلمان، باید به دور از تعصب‌ها و هواهای نفسانی، هر رأی و اندیشه‌ای را که در تحکیم مبانی اسلام مؤثرتر است و رفاه خانواده و اجتماع را بهتر تأمین می‌کند، از یکدیگر بپذیرند.
وی در عرصه سیاسی نیز حضوری پر رنگ داشت. پس از آن که محمدرضا پهلوی، در اقدامی ضد اسلامی، موجودیت رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت، شیخ شلتوت در تلگرافی به آیت‌الله بروجردی نسبت به این کار شاه اعتراض کرد.
شیخ شلتوت همچنین در جریان قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ شمسی در ایران اعتراض خود را نسبت به بازداشت امام خمینی(ره) و کشته شدن عده‌ای از مردم ایران نشان داد و در نامه‌ای از عموم مسلمانان خواست که از علمای مجاهد ایران پشتیبانی کنند.
مرحوم شیخ محمود شلتوت، این طلایه‌دار تقریب و منادی وحدت اسلامی، سرانجام ۲۳ آذرماه ۱۳۴۲ شمسی در هفتاد سالگی، در قاهره درگذشت.