
به گزارش خبرنگار ایکنا، سومین همایش «علوم انسانی قرآن بنیان» امروز دوشنبه 23 اسفندماه از سوی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. حجتالاسلام والمسلمین صادق اکبریاقدم، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه طباطبایی، در این همایش به سخنرانی پرداخت که در ادامه میخوانید:
اینکه در این همایش به ظرفیت فکری علامه طباطبایی توجه شده جای تقدیر دارد چراکه شخصیتهایی که آثار ارزشمندی را در عرصه دینی و بشری بر جای گذاشتهاند باید مورد توجه باشند. در جامعه اسلامی افرادی همانند ابن سینا، ملاصدرا و علامه طباطبایی و دیگران حرفهای جدی داشتهاند که میتواند منشأ تحول در علوم انسانی باشد. در همه آثار و فرمایشات علامه طباطبایی، نگاه قرآنی وجود دارد که باید توجه بیشتری به آن شود.
به نظرم دانشگاه علامه طباطبایی باید به اندیشههای اسلامی تکیه کند چراکه در شرایط کنونی بسیاری از دانشجویان ما اندیشمندان غربی را به خوبی میشناسند اما آَشنایی چندانی با اندیشمندان اسلامی ندارند لذا باید افرادی همانند علامه طباطبایی، شهید مطهری، حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به میزان بیشتری مورد توجه دانشگاه علامه قرار گرفته و به دانشجویان معرفی شوند چون دریای عظیمی از معارف علوم انسانی دارند.
اهمیت تبیین صحیح علوم انسانی اسلامی
رهبر معظم انقلاب میفرمایند مسئله قرآن و مرجعیت آن و رجوع به قرآن در مسائل گوناگون فکری، عملی، سیاسی و حکومتی بسیار مهم است و ما واقعاً در این زمینهها کمکاری داریم. تدبر در قرآن برای کسانیکه اهل تدبر هستند نشان میدهد ما خودمان را از آیات الهی و رهنمودهای آن محروم کردهایم. رهبر معظم انقلاب بر مرجعیت قرآن تاکید دارند و از سوی دیگر میفرمایند علوم انسانی اسلامی باید مورد بحث و نظر قرار گیرد؛ چراکه ما در زمینه فلسفه و ادبیات حرف داریم و باید آن را به جامعه عرضه کنیم.
ضعفهایی در نگاههای پوزیتیویستی، داروینیستی و لیبرالیستی وجود دارد لذا حتماً ضرورت دارد مبانی قرآنی در علوم انسانی مورد توجه قرار گیرد و این از جمله مسئولیتهای مهم دانشگاه علامه طباطبایی است. باید به لحاظ فردی، تشکیلاتی و سیستمی و از همه مهمتر به لحاظ نگاه جهادی در راستای تبیین آماده باشیم تا بتوانیم تبیین درستی از علوم انسانی اسلامی ارائه دهیم.
محور وحدت برای اسلامی سازی علوم انسانی
در ادامه حجتالاسلام والمسلمین حمیدرضا بصیری، دبیر این همایش سخنرانی کرد که سخنان وی را میخوانید:
این همایش دبیرخانه دائمی در دانشگاه علامه طباطبایی پیدا کرده و قرار شده به صورت دو سالانه و در هر نوبت با محورهای خاصی برگزار شود. در این نوبت متمرکز بر مبانی و آرای علامه طباطبایی هستیم. هدف ما از برگزاری این همایش این است که محور وحدتی برای اسلامی سازی علوم انسانی مورد توجه قرار دهیم و به سهم خودمان بر روی آن کار کنیم. این محور وحدت، قرآن کریم است و رهبر فرزانه انقلاب نیز فرمودند علوم انسانی ما باید قرآن بنیان باشد.
قرآن؛ منبع تحول
آنچه که برای تحول علوم انسانی در مراحل مختلف باید مورد توجه قرار گیرد شامل اسلامیسازی، بومیسازی، کارآمدی و روزآمدی است. در بخش اسلامیسازی که این همایش میخواهد به سهم خود قدمی بردارد اولین سؤال این است؛ منبعی که همه دانشمندان علوم اسلامی باید بر آن اتفاق نظر داشته و تحول را بر اساس آن مبنا دنبال کنند چیست؟ مسلما آن منبع قرآن است. ما هم این همایش را تا زمانی که فضل الهی شامل حال ما باشد ادامه میدهیم. البته مدعی هم نیستیم که ما حرف اول و آخر را میزنیم اما به اندازه وسع خود چنین کاری را انجام خواهیم داد.
تاکنون شش مجلد کتاب از همایشهای قبلی منتشر شده و مجلدات مربوط به این همایش هم بیرون خواهد آمد. در همایش اول محور ما چیستی، چرایی و چگونگی علوم انسانی قرآن بنیان و در دومین همایش محور کار ما لوازم و شاخصهای علوم انسانی قرآن بنیان بود. تا امروز بر اساس آنچه از داوران به ما اعلام شده شانزده مقاله در محورهای مختلف پذیرفته شده که تعدادی از آنها در این همایش ارائه میشود.
درباره اقدامات علامه طباطبایی در عرصه علوم انسانی باید گفت که اکثر صاحبنظران معتقد هستند توفیقاتی که علامه در زمینه علوم اجتماعی به معنای امروزی داشت واقعاً بینظیر است و مخصوصاً در تفسیر المیزان و اصول فلسفه و روش رئالیسم چنین کاری را به خوبی انجام دادهاند اما باید توجه داشت که اینهمه توفیقات علامه طباطبایی در این عرصه در شرایطی بود که اولاً وضعیت زندگی ایشان و وضعیت کلی فضاهای علمی و حوزوی دچار فقر و تنگدستی بود؛ به گونهای که گاهی حتی تصور آن هم برای ما سخت است.
ظرفیت اندیشههای علامه طباطبایی برای تحول در علوم انسانی
غیر از تنگدستی اقتصادی و فقر، علامه طباطبایی در فضایی سیاسی و اجتماعی این توفیقات را پیدا کرد که آمادگی لازم برای چنین ادبیاتی وجود نداشت. همچنین علامه در فضای علمی و حوزوی هم که تنفس میکرد هماهنگی با این مسائل و حتی کلاس و جلسات تفسیر را مشاهده نمیکرد تا چه برسد به اینکه حوزه وارد مباحث فلسفی و اجتماعی شود. با این شرایط اما مشاهده میکنیم که ایشان موفق میشود این آثار را بر جای بگذارد.
برخی نباید دنبال این بروند که مثلاً به این نتیجه برسند روش تحقیق علامه طباطبایی یا مسئلهشناسی ایشان چگونه بوده است؟ بلکه اساتید و دانشجویان قرآنی و مخاطبان باید توجه داشته باشند که رمز موفقیت علامه، مسئله انس با قرآن است و این یادگار بزرگی است که برای ما گذاشته است چراکه نمیتوانیم بگوییم که میخواهیم در زمینه علوم انسانی قرآن بنیان کار کنیم اما انس با قرآن نداشته باشیم چون این بیشتر شبیه مزاح است.
انتهای پیام