آیین افتتاح نمایشگاه هزار سال کتابت قرآن کریم برگزار شد + ‌فیلم و صوت

به گزارش خبرنگار ایکنا، آیین افتتاح نمایشگاه هزار سال کتابت قرآن کریم، ۲۹ فروردین در مجموعه فرهنگی ـ هنری کاخ سعدآباد برگزار شد.

سعید اوحدی، معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این مراسم ضمن برشمردن فضائل ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر، گفت: اگر خداوند مراسم حج را برای انسان‌های مستطیع  قرار دادند، قطعاً عظمت ماه رمضان از حج هم بالاتر است. خداوند در این ماه، ضیافت و مهمانی خودش نه یک روز و سه شب را بلکه به تعبیر بسیاری از عرفا همه شب‌های ماه مبارک رمضان را به عنوان هدیه الهی قرار دادند.

هنری که در خدمت قرآن قرار گرفته، ارزش‌ عظیمی دارد

وی ادامه داد: خطاب من به اساتید خوشنویس قرآنی، این است که شما هنر خود را در خدمت قرآن قرار دادید و چه عنایت بزرگی خداوند به شما عطا کرده است. حتماً شما قدرشناس این نعمت بزرگ با همه وجودتان هستید که خداوند این برکت را در زندگی شما قرار داده است. هنری که در در خدمت قرآن قرار گرفته است، ارزش‌ عظیمی دارد.

اوحدی اضافه کرد: قرآنی که شما کتابت کردید حتما در ثواب قراء و خواننده‌ای که از آن قرآن قرائت می‌کنند، شریک هستید. طبق فرمایش امام علی (ع) ظاهر قرآن زیبا و باطن آن عمیق است. ان‌شاءالله از این قرآن‌هایی که شما به زیبایی کتابت کردید، خدواند به ما توفیق عنایت کند که در باطن آن هم ورود داشته باشیم.

وی در رابطه با جایگاه خوشنویسان بیان کرد: پیامبر گرامی اسلام (ص) با صراحت فرموده‌اند که شریف‌ترین انسان‌های عالم خلقت در دنیا انسان‌هایی هستند که در خدمت قرآن هستند. اساتید بزرگواری که هنر خود را در خدمت و ترویج قرآن به کار گرفته‌اند، حتما جزء شریف‌ترین انسان‌های امت پیامبر(ص) در دنیا و شایسته‌ترین در آخرت هستند. امیدوارم که خداوند به ما توفیق دهد که در این ماه رمضان که نعمت عظیم حضور در مهمانی خود را عطا کرد، بتوانیم آن شایستگی لازم را کسب کنیم.

بعضی تلاش دارند تا قرآن را برای طبقه خاصی کنند

علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم، بیان کرد: اهل فلسفه می‌گویند ما همانطور که حرف می‌زنیم، فکر می‌کنیم و همانطور که فکر می‌کنیم، حرف می‌زنیم ولی اهل فلسفه که اهل ذوقیات هنری هم هستند، می‌گویند ما همانطور که می‌نویسیم، فکر می‌کنیم و همانطور که فکر می‌کنیم، می‌نویسیم. این ماجرای خوشنویسی و خط و رسم‌الخط به قدری اهمیت دارد که شاید بیش از 20 تفسیر قرآن کریم در رابطه با این موضوع صحبت شده است که چرا در قرآن کریم بخوان، بشنو، گوش بده و ساکت باش داریم اما بنویس نداریم.

وی ادامه داد: آقای مطهری می‌گویند خداوند در قرآن پاسخ داده است که پیامبر(ص) به دلایلی که می‌دانیم، نباید می‌نوشت اما این مقام را به بلافاصله به نفس و جان خود امیرالمومنین امام علی (ع) دادند و اولین کاتب قرآن، امام علی (ع) است که حضرت حافظ فرمود «به غمزه مسئله آموز صد مدرس» شد.

معاف افزود: ماجرای خط و نگارش و تاثیر آن بر فهم قرآن بسیار مهم است. امروز بسیاری از اختلافاتی که در برداشت از متن داریم، به این علت است که روزی بر اساس ذوق و سلیقه یک نویسنده‌ای یک جابه‌جایی صورت گرفته است ولی هیچ جابجایی متنی‌ صورت نگرفته اما دلالت‌های آن در چند صد سال بعد، چند نظریه فقهی، فلسفی و اخلاقی شده است.

وی اظهار کرد: اهمیت این نمایشگاه در آن است که می‌خواهیم با قرآن مأنوس باشیم و از خواندن قرآن لذت ببریم. قرآن برای مردم است و برای طیف و طبقه خاصی نیست. بعضی تلاش دارند تا قرآن را به طبقه خاصی اختصاص دهند؛ در صورتی که قرآن برای همه است و فهم مردم از قرآن خیلی مهم و معتبر است. فهم و انس مردم با قرآن ناشی از همین تحولات، تطورات، تغییرات و مسیرهایی است که در حوزه خط هم خود را نشان داده است.

معاف در پایان گفت: وقتی به این نمایشگاه می‌آییم، گرایشاتی که در فلسفه هنر داریم همه رنگ می بازند. هنری که برای مردم و در خدمت مردم است، همانطور که قرآن برای مردم است. باید آمد و دید و لذت برد و از آثار بهره برد که اهمیت این نمایشگاه در این نکات است. این نوع کارها باید تکثیر شود و این ارتباط بین هنرمندان در چنین کارهایی بیشتر دیده شود.

جلیل رسولی، خوشنویس پیشکسوت نیز در این مراسم با بیان اینکه من اولین بار است که به موزه میرعماد می‌آیم، گفت: یکی از خوشحالی‌هایم این است که از شروع کارم در هنر خوشنویسی در خدمت قرآن کریم بوده ام.

هنری که در خدمت خداوند است، ماندگار است

این هنرمند گفت:‌ خوشنویسی‌هایی که کردم اکثراً قرآنی بوده است و این باعث افتخار من است. هنری که در خدمت خداوند است، ماندگار است زیرا در خدمت حق و حقیقت است. خوشنویسی طبیعتاً هنر مقدسی است که در خدمت کلمات قرآن قرار می‌گیرد و آن وقت است که ارزش آن صد چندان می‌شود.

وی ادامه داد: ما خوشنویسان ارجمند زیادی داریم که خیلی از آنها با اینکه زیاد کار کرده‌اند اما زیاد شناخته شده نیستند چرا که اصولاً خوشنویسان هنرمندان مظلومی هستند و زیاد اهل تبلیغ و گفت‌وگو نیستند تا خود را به معرض نمایش بگذارند.

رسولی افزود: من نزدیک به 60 سال است که کار می‌کنم و طبیعتاً به اندازه‌ای دیده شده ام و خوشحالم از اینکه روزی که از دنیا بروم، آثار من قرآنی است و ارتباط مستقمی با کلام خدا داشته و به قولی هرچه کردم، همه از دولت قرآن کردم.

یدالله کابلی، دیگر استاد پیشکسوت خوشنویسی در این مراسم بیان کرد: هنر خوشنویسی نقشی بسیار گسترده‌ را در ثبت و ضبط مفاهیم ادبی، اخلاقی، فرهنگی، هنری و حتی سیاسی ایفا کرده و گنجینه‌های زیادی را در ابعاد گوناگون در جای جای ایران و گوشه گوشه ویترین‌های پر افتخار موزه‌های جهان به یادگار گذاشته است.

جوانان امروز میراث‌دار هنر خوشنویسی‌اند

وی ادامه داد: خوشنویسی شاید تنها هنری است که در تمام موزه‌های جهان به عنوان هنر ملی ایران وجود دارد و می‌درخشد. هنر خوشنویسی از زمانی که به خدمت کتابت قرآن کریم در آمد، دارای جایگاه خاصی شد که همه ما می‌دانیم این آثاری که به نمایش درآمده از زبده‌ترین آثاری است که از دستاورد هنر خوشنویسی در سرزمینمان باقی مانده است. جوانان ما امروز با میراث داری از این هنر بسیار ارزشمند در یک جایگاهی قرار دارند که با وجود سن کم و جوانی، عالی‌ترین رتبه‌های ارزشی این هنر را میراث داری می‌کنند.

این هنرمند خوشنویس در پایان گفت: امیدوار هستیم که این رویدادها، گردهمایی‌ها، نشست‌ها و همایش‌ها به عنوان یک هنر ملی این سرزمین بیشتر از این مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم گرایش انگیزه‌های جوانان را برای سمت‌وسو پیدا کردن انگیزه‌های مثبت جوانان در همه عرصه‌ها داشته باشیم. این طور نیست که در آثار ادبی، عرفانی، فضیلتی ما خالی از معرفت خوشنویسی باشیم زیرا آنها هم نشأت گرفته از قرآن هستند. وقتی کوچک‌ترین ابیات نظامی را «ای همه هستی ز تو پیدا شده/ خاک ضعیف از تو توانا شده» تا پایان ادامه می‌دهیم، می‌بینیم که همه‌اش نشانه‌ایی از نور، برکت و تجلی قرآن کریم در اندیشه ادبی ما است.

محمدحسین عطارچیان، استاد پیشکسوت خوشنویسی در این مراسم بیان کرد: خرسندم که این مراسم نمایشگاه هزار سال کتابت قرآن است و آثاری از قدمای ما گردآوری شده و این توفیق نصیب شد که ما هم در این مراسم حضور داشته باشیم. خوشنویسانی که قرآن را به زیبایی می‌نویسند آثار آنها ماندگار است و ان‌شاءالله برای قرن‌ها در تاریخ خواهد ‌ماند.

وی ادامه داد: خطوطی که برای قرآن آن جلوه خاص را برای قرائت دارد، خط نسخ است که هنرمند به زیبایی می‌تواند از عهده نگارش آن درآید و از نظر قرائت نیز مشکلی ندارد. گرچه خط نستعلیق را برای قرآن مجید هم نوشته شده‌اند اما به دلایل فنی این امکان را ندارد که تمام اعراب دقیقاً بر روی حروف قرار بگیرد.

متاسفانه برخی از شکسته‌نویسان آیات مقدس را غلط می‌نویسند

عطارچیان افزود: خطوط شکسته را که خوشنویسان می‌نویسند، از نظر فرم و زیبایی بسیار زیبا و دلنشین است اما متاسفانه برخی از شکسته‌نویسان که انس با قرآن ندارند این آیات مقدس را غلط می‌نویسند یا به دلیل فراموشی، عدم آگاهی و یا سهو این اتفاق می‌افتد اما چون قرآن مجید است ما اجازه نداریم آیات شریفه را به اشتباه بنویسیم. باید این دقت وجود داشته شود و حرمت قرآن حفظ شود.

وی اظهار کرد: بنده اولین فردی بودم که در انجمن خوشنویسان ایران، خط شکسته را به صورت آموزش شروع کردم و از همان موقع در نگارش قرآن به خط شکسته وسواس داشتم و در آموزشها نیز این نکته را به هنرجویان تاکید می‌کنم که اگر آیات قرآن را می‌نویسید، بسیار توجه داشته باشید.

این هنرمند در پایان افزود: آثار زیادی در ظاهر بسیار زیبا به خط شکسته نوشته شده است که غلط در آن‌ها وجود دارد و متاسفانه چاپ هم شده‌اند. نیاز است متخصصانی در حوزه کتابت خط شکسته دعوت شوند تا اشتباهات این آثار رفع شود و ماندگاری این آیات الهی در خط شکسته هم مورد توجه قرار گیرد.

قرآن مبنای تکامل همه رشته‌های هنرهای دینی است

ایرج نعیمایی پیشکسوت خوشنویسی با بیان اینکه قرآن به دلیل اینکه معجزه‌اش هنر است، معجزه باقی است گفت: شما می‌توانید همه معجزات پیامبران را انکار کنید ولی معجزه قرآن قابل انکار نیست. اعجاز قرآن هم در بیان مطالب نیست، هنر قرآن است که اعجاز است و به همین دلیل مبنای تکامل همه رشته‌های هنرهای دینی، قرآن است. اکثر هنر‌ها در سایه‌سار قرآن تکامل و تحول پیدا کردند مخصوصاً هنر خوشنویسی.

وی ادامه داد: خط در ایران تکامل پیدا می‌کند و 40 نوع از خطوط کوفی‌ای که داریم، ایرانی هستند. اعراب یک نوع هم ابداع ندارند و آنچه که در هنر داریم یا در شرق که ایران است یا در غرب در آفریقا و بعضاً اروپا شاهد هستیم. خط کوفی در ایران کمال و رشد پیدا کرده است.

نعمایی افزود: خیلی از دوستان می‌گویند «خطوط عربی» که اشتباه است؛ «حرف» عربی است اما «خط» عربی نیست و ایرانی است‌. حتی خطوط نسخ عثمانی هم همان نسخ یاقوتی است که در ایران کمال پیدا کرده است. تا الان هم ایرانیان بیشترین نقش را داشتند و بعدها نستعلیق و شکسته هم که به وجود آمده، بر این موضوع تاثیر گذاشته است.

در انتهای این مراسم نمایشگاه هزار سال کتابت قرآن کریم با حضور مسئولان و اساتید خوشنویسی افتتاح شد.

آیین افتتاح نمایشگاه هزار سال کتابت قرآن کریم با حضور سعید اوحدی، معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، محمود سالاری، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از اساتید پیشکسوت خوشنویسی امروز در مجموعه فرهنگی هنری کاخ سعدآباد برگزار شد.