تعیین‌کننده نهایی منتخبان همایش خادمان قرآن کیست؟
دبیر انجمن خادمان قرآن ضمن تشریح روند انتخاب خادمان قرآن تصریح کرد: انجمن صرفاً اسامی را پیشنهاد می‌دهد و وزارت ارشاد است که فهرست نهایی برای تجلیل در همایش خادمان قرآن را تعیین می‌کند.
محمدرضا پورمعین، دبیر انجمن خادمان قرآن در گفت‌وگو با ایکنا به تشریح روند انتخاب خادمان قرآن در کشور پرداخت و به برخی از انتقادهای مطرح در خصوص این انجمن پاسخ داد.
وی در خصوص روند انتخاب خادمان قرآن گفت: انجمن به منظور شناسایی و معرفی نخبگان و چهره‌های برجسته قرآنی تشکیل شده و یکی از وظایفش برگزاری مراسم تکریم از خادمان قرآن کریم است. مهم‌ترین عنصر برگزاری این مراسم جمع‌آوری اطلاعات از کل کشور است که در این راستا همه‌ساله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان حامی، فراخوان انتخاب خادمان قرآن را به دستگاه‌ها، اداره‌های کل، نهادهای قرآنی و فرهنگی ارسال می‌کند.
این فعال قرآنی ادامه داد: در کنار این فراخوان، آئین‌نامه‌ای شامل شاخص‌های انتخاب افراد نیز ارسال می‌شود، اما بسیاری از دستگاه‌ها این آئین‌نامه را رعایت نمی‌کنند و هر کسی را که می‌شناسند یا به ذهنشان می‌رسد، معرفی می‌کنند. از این رو ما حدود هشت کارگروه تخصصی داریم که یا از اطلاعات و میزان آگاهی خودشان نسبت به موضوعی که در آن مسئولیت دارند یا از طریق همین فراخوان‌ها افراد مختلفی را معرفی می‌کنند. افراد معرفی شده در یک کمیته مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و با توجه به اولویت‌هایی که داده می‌شود در فهرستی به معاونت قرآن وزارت ارشاد پیشنهاد می‌شوند.
پورمعین اضافه کرد: وزارت ارشاد نیز به صلاحدید خود البته باز هم با مشورت ما افراد را انتخاب می‌کند. مواردی هم بوده که اصلاً با ما مشورتی صورت نگرفته است و با شناختی که مسئولان وزارت ارشاد از افراد داشته‌اند معرفی و انتخاب کرده‌اند. البته بیش از 90 درصد فهرست و اسامی پیشنهادی ما معمولاً مورد تأیید وزارت ارشاد قرار می‌گیرد، اما مواردی بوده که وزارت ارشاد خودش رأی و نظر داده است.
وی بررسی نهایی فهرست پیشنهادی و ابلاغ به وزارت ارشاد را دیگر مرحله انتخاب خادمان قرآن عنوان کرد و گفت: 29 سال است که نمایشگاه قرآن برگزار می‌شود اما برگزاری مراسم خادمان قرآن امسال 27 ساله می‌شود؛ این مراسم دو سال به دلیل کرونا و گاهی به دلیل عدم حضور رؤسای جمهور وقت برگزار نشده است، دوره بیست و چهارم و بیست و پنجم نیز با هم برگزار شد، اما عموماً با حضور رؤسای جمهور برگزار شده است.
دبیر انجمن خادمان قرآن با تأکید بر اینکه میزان جایزه خادمان قرآن را انجمن خادمان قرآن تعیین نمی‌کنند و فقط با این انجمن مشورت می‌شود، گفت: منابع مالی را هم ما تأمین نمی‌کنیم، بلکه وزارت ارشاد تأمین می‌کند. اما اقدامات اجرایی و هماهنگی‌ها بر عهده ماست.
وزارت ارشاد تعیین‌کننده نهایی خادمان قرآن
وی از بروز برخی اتفاق‌ها در انتخاب خادمان قرآن نیز سخن گفت و اظهار کرد: گاهی برخی از افراد تا آخرین لحظات برپایی همایش کاندیدا بوده‌اند، ولی بنا به برخی از مصالحی که در حوزه‌های مختلف ایجاد شده و بیشتر جنبه‌های تأیید صلاحیت و ... داشته، اسم آنها حذف شده است. البته ما از این افراد دفاع کرده‌ایم و عموماً هم موفق شده‌ایم، اما وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین‌کننده اصلی است.
پورمعین از وجود فهرست از فعالان و ممتازان خادم قرآن در این انجمن خبر داد و گفت: این افراد را به تدریج به فهرست خادمان قرآن اضافه می‌کنیم و امیدواریم این اتفاق هر چه زودتر و بیشتر رخ دهد تا این فعالان و ممتازان هم در جرگه خادمان قرار بگیرند. امسال استاد عباس امام‌جمعه از فعالان قرآنی به عنوان خادم شناخته شدهاند و حدود 30 نفر دیگر در این حوزه داریم که به تدریج وارد فهرست خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به تحولاتی که در عرصه‌های علمی، فناورانه و IT ایجاد شده است، آیا دستورالعمل شناسایی خادمان قرآن به‌روز شده است؟ گفت: هشت کارگروه بررسی و پیشنهادکننده خادمان قرآن را انجمن انتخاب کرده‌اند و آنها با نگاه به مباحث روز افراد را انتخاب می‌کنند و این طور نیست که فقط آئین‌نامه مطرح باشد.
دبیر انجمن خادمان قرآن تصریح کرد: ما اکنون در انتخاب خادمان قرآن کسوت، شهرت، داشتن اثر ملی و بین‌المللی و اینکه جامعه این شخص یا اثر را به عنوان اثرماندگار و اثربخش قرآنی پذیرفته جزو ملاک‌های اصلی قرار داده‌ایم، اما ملاک‌های فرعی را کارگروه تخصصی تعیین می‌کند.
وی درباره تخصص افرادی که در هشت کارگروه شناسایی و بررسی خادمان قرآن حضور دارند نیز گفت: افرادی با تخصص‌های خوشنویسی؛ هنرمند بازیگر و سینماگر؛ حافظ و قاری قرآن؛ مدیر امور قرآنی؛ صاحب اثر مکتبوت؛ متخصص تولید در فضای مجازی و it؛ استادان، داوران، مربیان و معلمان قرآن؛ پژوهشگر، استاد ترجمه، تفسیر، تألیف و تحقیق قرآنی را داریم.
پورمعین همچنین گفت: اگر اثری در جامعه ارائه شود که به عنوان یک اثر تحقیقی و پژوهشی تأثیر بسزایی در جامعه داشته باشد، در خصوص آن نظرسنجی می‌شود و کارگروه‌های مختلف نظر می‌دهند و به ما اعلام می‌کنند از این رو هم آئین‌نامه و هم به‌روز شدن و توجه به محصولات و اثربخشی و جامع‌نگری در این انتخاب تأثیر دارند.
وی تصریح کرد: البته قطعاً باید این آئین‌نامه‌ها هر سال مورد بازنگری قرار گیرند، اما هم اکنون قریب به دو هزار نفر در فهرست کاندیداهای ما و جزو بانک اطلاعاتی و فهرست اولویت‌های ما هستند و اگر تا 20 سال دیگر هم فراخوان ندهیم، کاندیدا داریم ولی هر سال این کار را انجام می‌دهیم که اگر یک پدیده جدید و اثر موفق و اثربخش در جامعه وجود داشته باشد، شناسایی و تجلیل شود.
منابع مالی تعیین‌کننده تعداد خادمان قرآن
دبیر انجمن خادمان قرآن در پاسخ به این سؤال آیا در انتخاب تعداد خادمان محدودیتی وجود دارد و چرا امسال 12 نفر انتخاب شدهاند؟، گفت: تعداد خادمان قرآن معرفی شده برابر یک تقویم عددی نیست، بلکه مسائل مالی و اعتباری در تعداد آن اثر دارد. امسال قرار بود 18 نفر انتخاب شوند اما منابع مالی محدود موجب شد 12 نفر را معرفی کنیم.
وی همچنین درباره اینکه چرا هرسال تنها یک نفر از بین بانوان انتخاب می‌شود، گفت: این انتخاب‌ها جنسیتی نیست. از مجموع 300 نفری که تاکنون در ادوار مختلف انتخاب شدهاند 40 نفر خانم هستند. این انتخاب سهمیه‌ای نیست و اصلاً موضوع جنسیتی نیست بلکه شایستگی‌ها مطرح است. ما خادم قرآن حافظ خانم داشته‌ایم اما اساساً در رشته قرائت قرآن در ایران به دلیل مسائل شرعی و موازین اسلامی بانوان ندرخشیده‌اند. در حوزه پژوهش، تحقیق، هنر، خوشنویسی، استاد داور، آموزش و ... خادم برتر خانم داشته‌ایم.
وی این مسئله را نیز مطرح کرد که نگاه ما نگاه ارتباطات نیست و گفت: به هیچ وجه در انجمن خادمان قرآن افراد را ما انتخاب نمی‌کنیم و فقط پیشنهاد می‌کنیم اگر به ما گفته شود 20 نفر را پیشنهاد کنید، ما 20 نفر پیشنهاد می‌کنیم، اگر بگویند 50 نفر پیشنهاد کنید هم 50 نفر را پیشنهاد می‌کنیم. گنجینه ما پر است اما وقتی اعلام می‌کنند 10 تا 12 نفر باید از بین دو هزار کاندیدا همان 12 نفر را پیشنهاد می‌کنیم.
پورمعین افزود: روال انتخاب بین 10 تا 12 نفر است. در گذشته 14 نفر بود، اما مشکلات مالی موجب کاهش تعداد خادمان قرآن می‌شود.
بلیت و هتل برای نخبگان قرآنی گرفتیم اما نیامدند
وی گفت: انجمن خادمان قرآن نوپا است و هنوز ساختار آن تشکیل نشده است. چهار بار تاکنون مجمع برگزار کرده که سه بار تعداد شرکت‌کنندگان به حد نصاب نرسیده است. برای تشکیل مجمع ما افراد را به مشهد دعوت کردیم و بلیت رفت و برگشت و اقامت در هتل و امکانات لازم را برایشان فراهم کردیم اما نیامدند. با امکانات مناسب و پذیرایی در تهران نیز آنها را دعوت کردیم اما نخبگان قرآنی نیامده‌اند. ما هویت و اصالتمان را از حضور نخبگان می‌گیریم؛ لذا هم ما باید فعال‌تر شویم و هم نخبگان بیشتر کمک کنند.
پورمعین ادامه داد: مسئله جدی دیگر این است که قرار شد در سال 94 این انجمن تأسیس شود. دو سال طول کشید تا تأسیس شده و مسئله ثبت، اساسنامه، هیئت امنا و ... مطرح شد که خیلی‌ها حاضر به پذیرش مسئولیت نبودند. بعد از 96 هم مجمع تشکیل و مطرح شد که اساسنامه خوب نیست و دوباره گروهی انتخاب شدند که اساسنامه را اصلاح کنند.
وی اضافه کرد: یک سال و نیم اصلاح اساسنامه طول کشید که بعد کرونا شیوع پیدا کرد و فعالیت‌ها تعطیل شدند و نتوانستیم مجمع داشته باشیم و سال گذشته که شیوع کرونا کاهش پیدا کرد فعالیت‌هایمان را شروع کردیم که دولت تغییر کرد و گفتند که اجازه دهید دولت جدید بر سر کار بیاید.
هنوز اعتبار مالی نداریم
دبیر انجمن خادمان قرآن با تأکید بر اینکه انتخاب خادمان قرآن به یک کار زنجیره‌ای و تیمی نیاز دارد، گفت: ما هنوز اعتبار مالی نداریم. اگر همین امروز بخواهید یک جلسه 10 نفره برگزار کنید نیاز به اعتبار دارید آن هم در سطح نخبگان. نمی‌توان جایی که در شأن نخبگان قرآنی نیست جلسه برگزار کرد.
وی افزود: اکنون ما نه مکان، نه اعتبارات حداقلی و نه نیروی انسانی داریم و اکثر هزینه‌ها را در این حوزه شخصی پرداخت می‌کنیم. بخشی از دفتر کار من به خادمان قرآن اختصاص داده شده است. هیچ چیز در اختیار ما نیست. از سوی دیگر کار فرهنگی را نمی‌توان یک‌ساله و یک‌دفعه‌ای انجام داد. برخی مطرح می‌کنند که شما به نشانه اعتراض کار را تعطیل کنید اما من مطمئن هستم افرادی که امکانات به ما نداده‌اند عمدی ندارند و شرایط مهیا نبوده است، ولی امیدواریم طی امسال و سال آینده ساختارمان شکل بگیرد.
پورمعین اعلام کرد: قول‌هایی را از دولت جدید گرفته‌ایم که مشکلات را حل کنیم تا فعال‌تر شویم.
انتهای پیام
