حلقه‌‌های میانی نقش اصلی در شناسایی، توانمندسازی و ارتقای ظرفیت‌های مردمی دارند

به گزارش ایکنا محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، صبح امروز، یکشنبه اول خرداد، در سومین همایش بین‌المللی گام دوم انقلاب اسلامی با عنوان همایش تخصصی «جریان‌های حلقه‌های میانی؛ پیشران حکمرانی مردمی» با اشاره به اهمیت این همایش در پیشبرد امر حکمرانی در کشور گفت: اولین موضوع که ممکن است که در ذهن افکاری که مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری را رصد می‌کنند شکل بگیرد این است که چرا موضوع حلقه‌های میانی مطرح می‌شود و این مسئله چه نسبتی با مأموریت‌های این مرکز دارد.

وی افزود: اولا مناسبت این جلسه به عنوان سومین سالروز توصیه رهبر معظم انقلاب برای ایجاد حلقه‌های میانی و بهره‌گیری از آنها در استفاده از ظرفیت‌های مردمی به ویژه جوانان است و ما این را یک فرمان و راهبرد اساسی تلقی می‌کنیم و دولت خود را موظف به اجرای فرامین مقام معظم رهبری می‌داند.

خیاطیان اظهار کرد: جایی مانند مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری که وظیفه تعیین راهبرد و تبدیل کردن بعضی راهبردها را به اجرا دارد، شاید پرداختن به این موضوع جزو مأموریت‌های ذاتی این مرکز هم تلقی شود. یعنی ما فرمانی را از ولی فقیه گرفتیم و علاقه‌مندیم با مشارکت صاحبنظران و متخصصان آن را به برنامه عملیاتی در بخش‌های مختلف دولت تبدیل کنیم. این اولین رویکرد ما در پرداختن به مسئله حلقه‌های میانی است.

رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری ابراز کرد: دومین دلیل این است که یکی از مأموریت‌های این مرکز ترویج و توسعه گفتمان دولت است. گفتمان دولت برآمده از ویژگی‌های شخص رئیس جمهور و رویکرد‌هایی که ایشان دنبال می‌کنند، دال مرکزی آن در موضوع مردمی بودن و عدالت‌محوری قرار گرفت. یعنی عدالت و جمهوریت به عنوان گفتمان اصلی این دولت وقتی انتخاب شد، تأکید بر مردمی بودن و عدالت‌محوری دو عنصر مهم گفتمانی دولت است که باید به آن پرداخته شود و این دو موضوع در سخنان رئیس‌جمهور و اعضای دولت مشاهده می‌شود.

وی بیان کرد: اعتقاد داریم هرگاه مردم در صحنه بودند و از ظرفیت‌های مردمی در عرصه‌های مختلف استفاده شد کشور رو به جلو حرکت کرد و از بسیاری از مشکلات عبور کرد. اینکه امروز رئیس‌جمهور در مورد مردمی‌سازی یارانه‌ها با مردم صحبت می‌کند و بخش‌های مختلف دولت سعی می‌کنند این مسئله را تبیین کنند، این نشان‌دهنده این است که باور دولت این است که مردم باید در جریان امور قرار گیرند و خودشان مشارکت داشته باشند. البته نیاز به تبیین بیشتر هم هست و ما در مورد کاستی‌ها نسبت به این موضوع نباید غفلت کنیم و کماکان نسبت به اقناع‌سازی و تبیین کار کنیم.

خیاطیان اظهار کرد: لذا موضوع گفتمان دولت وقتی به عنوان مأموریت مرکز تلقی شد، یکی از جلوه‌های مردمی‌سازی و استفاده از ظرفیت‌های مردمی در ساحت‌های مختلف همین حلقه‌های میانی هستند. اگر اعتقاد داشته باشیم ظرفیتی در بخش‌های مختلف مردم و کشور وجود دارد و از یک طرف با بسیاری از مسائل و مشکلات در کشور در سطوح مختلف محلی تا بین‌المللی مواجه باشیم، از این ظرفیت‌ها در عرصه عملی استفاده می‌کنیم و به این طریق موضوع گفتمان دولت تحقق پیدا می‌کند چون ما نمی‌خواهیم در حوزه گفتمان دولت در حد شعار کار کنیم.

وی افزود: در حوزه گفتمان دولت با دو رویکرد فعالیت می‌کنیم؛ اولین رویکرد تبلیغ و تبیین و ترویج و تولید محتوا در زمینه گفتمان دولت است. اینکه اساسا عدالت‌محوری با همه تعاریف و مبانی آن، در نهایت در حوزه گفتمانی باید تبیین و تشریح شود و به همین طریق مردمی‌سازی نیز باید تبیین شود اما رویکرد دوم که بسیار مهم است ترجمه این گفتمان در ساحت‌های مختلف است. به عبارت مردمی کردن اقتصاد، سلامت، آموزش، سیاست، سیاست خارجی و ... به چه معناست. به عبارتی باید برای پایدارسازی گفتمان و به منصه ظهور رساندن حضور مردم الگوسازی کنیم.

خیاطیان اظهار کرد: بنابراین یکی از کارکردهایی که برای حلقه‌های میانی متصور هستیم و ما در مرکز به آن می‌پردازیم، این است که موضوع گفتمان دولت را دنبال کند و حلقه‌های میانی را واسطی برای ارتباط مردم و دولت می‌داند.

وی در خصوص دلیل سوم پرداختن به موضوع حلقه‌های میانی گفت: وظیفه مرکز توسعه شبکه نخبگانی است. تأکید مکرر رئیس‌جمهور این است که از ظرفیت نخبگان به معنای بسیط کلمه، نه به معنای خاص، استفاده کنیم و ما در مرکز وظیفه داریم رابطه دولت را با نخبگان دنبال کنیم. به اعتقاد ما حلقه‌های میانی طبقه‌ای از نخبگان اجتماعی هستند که به واسطه توانمندی بالا و سرمایه اجتماعی که دارند، خودشان می‌توانند استعدادهای مردمی را شکوفا کنند و لذا این طبقه نخبگان اجتماعی می‌توانند این ظرفیت‌های مردمی را در عرصه‌های مختلف به کار بگیرند و به دولت کمک کنند. با این سه دلیل ما به موضوع حلقه‌های میانی می‌پردازیم.

رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری ادامه داد: انتظار ما از این رویدادها این است که بتوانیم در سه لایه کارکردهای حلقه‌های میانی را دنبال کنیم. لایه اول لایه گفتمانی است. ما نیاز داریم که مبانی حوزه حلقه‌های میانی را تشریح کنیم که این نیاز به ادبیات مشترک در این حوزه دارد. همچنان ما در حوزه مبانی و رسیدن به ادبیات مشترک ضعف‌هایی داریم و به خوبی نتوانستیم انتظارات خود را حلقه‌هایی میانی مشخص و تبیین کنیم.

خیاطیان بیان کرد: مشخص کردن رسالت و کارکردهای حلقه‌های میانی و ارائه الگوهای موفق از این حلقه‌ها مسئله مهمی است که باید این نمونه‌های موفق برای مردم تشریح شود. نمونه‌ای مانند اردوهای جهادی یا راهیان نور که به تعبیر رهبر معظم انقلاب یک فناوری نوین فرهنگی بود، از جمله جلوه‌های موفق حلقه‌های میانی است که رویکرد مردمی شکل گرفتند. بسیج سازندگی که اول انقلاب بود و خلأ آن امروز احساس می‌شود از دیگر نمونه‌های موفق است، همینطور می‌توان به صندوق‌های خیریه مساجد و پایگاه‌ها و محلات و گروه‌های بسیجی اشاره کرد که مسائل و مشکلات محله را شناسایی و حل می‌کنند.

وی ابراز کرد: لایه دوم لایه الگوسازی است. اگرچه اعتقاد داریم حلقه‌های میانی به معنای واقعی کلمه باید مردمی بماند و با خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها مردمی کارها جلو برود اما جهت‌گیری‌ها، الگوسازی‌ها و تعیین و تبیین کارکردهای مناسب برای حلقه‌های میانی از اقدامات مهم است و ما در مرکز باید به دنبال الگوسازی باشیم که چگونه نقش حلقه‌های میانی را در حکمرانی کشور روشن کنیم. اگر نتوانیم الگوسازی کنیم شاید نتوانیم موضوع استفاده از ظرفیت از حلقه‌های میانی را نهادینه کنیم.

خیاطیان در پایان در تشریح لایه اجرایی‌سازی به منزله لایه سوم گفت: انتظار این است که بتوانیم هم شبکه و نظام مسائل کشور را در قالب یک نظام جامع با طبقه‌بندی مشخص شناسایی کنیم و هم اینکه ظرفیت‌های مردمی شناسایی شود و «به‌هم‌رسانی» بین این دو اتفاق بیفتد. در کلام مقام معظم رهبری است که حلقه‌های میانی نقش توانمند کردن ظرفیت‌های مردمی را دارند و این به واسطه توانمندی و استعداد نخبگانی این حلقه‌هاست و مانند شتاب‌دهنده باید عمل کنند و امروز نیاز به این سازوکارهای خلاقانه برای توانمندسازی و ارتقای ظرفیت‌های مردمی داریم.