فلسفه عید قربان به قربانگاه بردن نفس در پیشگاه معبود است

شیخ عبدالله دریایی، عالم دینی اهل سنت در گفت‌وگو با ایکنا از هرمزگان، اظهار کرد: عید قربان یکی از اعیاد مهم مسلمانان جهان بوده که یادآور خاطرات حضرت ابراهیم و اسماعیل است. این پیامبر عظیم‌الشأن از امتحانی بس سخت و طاقت‌فرسا که کوه هم نمی‌تواند آن را تحمل کند، سرفراز بیرون آمد و یادواره آن تا قیام قیامت باقی ماند.

وی ادامه داد: ایشان دستور یافت که فرزندش را ذبح کند و پدر و پسر تسلیم امر خداوندی شدند. حضرت ابراهیم ثابت کرد که حاضر است عزیزترین خود را فدای خالق و محبوبش الله متعال کند و لذا به جای ذبح فرزند فدیه‌ای دریافت کرد و تا قیام قیامت این عمل احیا گشت.

این عالم اهل سنت تصریح کرد: عید قربان روزی است عظیم که خداوند متعال فضیلتش را بیان کرده و بزرگداشتش را واجب گردانده است، آخرین روز از دهه عشر که روز قربانی کردن است. این روز بزرگ عید مسلمانان بوده و با نماز عید در سرتاسر گیتی آغاز می‌شود و حجاج آن را با رمی جمرات آغاز می‌کنند، اعمال، اقوال و عبادت‌هایی که در آن انجام می‌گیرد، توحید خداوند متعال و فرمان‌برداری از او را متجلی می‌سازد.

شیخ دریایی اضافه کرد: آری در این روز این آیه شریفه مصداقیت می‌یابد: «قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ لَا شَرِيكَ لَهُ؛ بگو، در حقيقت، نماز من و سايرعبادات من و زندگى و مرگ من، براى خدا، پروردگار جهانيان است كه‌ او را شريكى نيست».

وی عنوان کرد: در اصل فلسفه عید قربان به قربانگاه بردن شهوات نفسانی است که در پیشگاه معبود آن را از بین ببریم و ابراهیم‌وار علیه کفر و شرک مبارزه کرده و آتش خشم نمرودیان را بر خود تحمل کنیم و به خاطر امتثال امر خداوند حاضر باشیم عزیزترینمان را فدای راه حق کنیم.

آثار تجمع وحدت‌آفرین عید قربان

 این عالم اهل سنت ادامه داد: این حرکت و تجمع وحدت‌آفرین علاوه بر جنبه عبادی آن، آثار مهمی از نظر سیاسی و اجتماعی و اخلاقی هم دارد. از لحاظ سیاسی دشمن را مرعوب و وحشت‌زده کرده و در ضمن تبریک و تهنیت گفتن به یکدیگر تمام کینه‌ها و بدبینی‌ها و کدورت‌ها و اختلاف‌هایی که یک سال وجود داشته است به کنج فراموشی سپرده می‌شود و صلح و صفا و دوستی و برادری را در ضمن تعاون و همکاری جایگزین آن‌ها می‌سازد.

این عالم دینی اهل سنت با اشاره به فضائل عید سعید قربان، اظهار کرد: این عید، بهترین ایام نزد الله است و این خیریت عظیم بدین خاطر است که اعمال عظیمی که خداوند بدان دستور داده است در این روز انجام می‌پذیرد؛ عبد بزرگ مسلمانان است که دارای برکات فراوانی است.

اعمال عید سعید قربان

شیخ دریایی بیان کرد: بهترین اعمالی که یک انسان مسلمان در این روز بدان التزام دارد صله‌رحم، دید و بازدید، قربانی کردن، رسیدگی به فقرا و نیازمندان است که همه این اعمال از اسباب برکت در خانه‌هاست کما اینکه باعث ایجاد محبت و تراحم بین افراد جامعه شده و اول این روز هم با عبادت باری‌تعالی که نماز عید باشد آغاز می‌شود.

دریایی به بیان آداب و رسوم اهل سنت در عید قربان پرداخت و تصریح کرد: تکبیر گفتن در این روز و ایام تشریق، در صحیح بخاری از ام عطیه روایت شده است که ایشان فرمودند: «به ما امر شد که روز عید از خانه خارج شویم حتی دختران و زنان و پشت سر مردم حرکت کرده و با تکبیر آن‌ها تکبیر گفته و با دعای آن‌ها دعا کنیم و امیدوار کسب برکت و پاکی این روز باشیم». انجام غسل برای نماز عید نیز از اعمال اهل سنت در این عید سعید است.

وی ادامه داد: پوشیدن بهترین لباس و بوی خوشی بکار بردن از دیگر اعمال است، حافظ ابن رجب رحمه‌الله تعالی می‌فرماید: «مزین کردن خویشتن در روز عید مربوط به همه افراد می‌باشد چه آن‌هایی که در نماز شرکت کرده و چه آن‌هایی که در خانه می‌نشینند حتی زنان و کودکان».

این عالم اهل سنت بیان کرد: نخوردن چیزی قبل از نماز عید و خوردن از قربانی خود بعد از نماز، رفتن به مصلی از یک مسیر و برگشتن از مسیر دیگر و این بدان خاطر است که با افرادی بیشتری ملاقات کرده و محبت‌ها افزایش یابد، برگزاری نماز و خطبه عید، قربانی کردن بعد از نماز عید که طبق مذهب امام شافعی رحمه‌الله تعالی سنت است برای کسی که توانایی دارد، تبریک عید، دید و بازدید و به ملاقات اقوام و خویشان رفتن و طلب حلالیت کردن از یکدیگر، عیدی دادن به کودکان و نوجوانان از دیگر اعمال اهل سنت عید سعید قربان است.

نقش عید قربان در تقویت وحدت میان مسلمانان

شیخ دریایی در خصوص نقش عید قربان در همبستگی و اتحاد بین مسلمانان، عنوان کرد: عید قربان نماد وحدت و همبستگی بین مسلمانان است. یکی از لازمه‌های وحدت ایجاد محبت و یکدلی است و چون عید زمان صیقل دادن قلب‌ها و ایجاد محبت‌هاست، این عمل خود به خود باعث پیوند و وحدت می‌شود. وحدت بدون محبت کفایت نمی‌کند و سرمنشأ آن باید محبت باشد.

وی ادامه داد: چرا وحدت ما بر اساس محبت نباشد وقتی خداوند متعال می‌فرماید: «انما المومنون اخوه؛ همه مؤمنان برادرند»، پس بایستی وحدت ما با محبت مستحکم شود و این وحدتی است غیر گسستنی، این همان اعتصام به حبل‌الله المتین است، همان وحدتی است که کوچک‌ترین ندای تفرقه‌ای را در میان خود برنمی‌تابد. همان وحدتی است که بصیرت را فرا راه خود قرار داده و هر نوع اختلاف و تفرقه‌ای خانمان‌برانداز را در نطفه خفه می‌کند از جانب هر کسی هم که باشد این وحدتی است که می‌تواند رمز قوت و قدرت جامعه شود.

این عالم اهل سنت در پایان یادآور شد: وحدتی که با محبت مستحکم شده باشد، وحدتی است که ندای شیطانی «انا خیر منه» را در میان مسلمانان با خاک یکسان می‌کند و همگان، برادروار در کنار یکدیگر زیست کرده و برای پیشرفت جامعه خود و اعلای کلمه‌الله تلاش می‌کنند.