گرانی قطعی حج در سال‌های آینده

به گزارش ایکنا، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی حج، حجت‌الاسلام و المسلمین سید عبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، دوم مردادماه در نشستی خبری در مدینه به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد.

حجت‌الاسلام نواب با بیان اینكه توصیه‌های قرآنی مقام معظم رهبری در حج عملیاتی شد، گفت: برگزاری جلسات مشترك قرآنی با زائران برخی از كشورها، اجرای برنامه‌های قرآنی در مسجدالحرام و مسجدالنبی به تعداد فراوان و حضور قاریان در محافل قرآنی و ختم قرآن در هتل‌ها انجام شد.

وی افزود: برخی موارد مانند شركت در نمازهای جماعت مساجد اطراف هتل‌ها هم كه از سال‌های قبل انجام می‌شد با توجه به ظرفیت مساجدی كه در نزدیكی هتل‌ها قرار داشتند با هماهنگی روحانیون كاروان‌ها و زائران علاقمند صورت گرفت.

سرپرست حجاج ایرانی، تحقق یكی دیگر از رهنمودهای مقام معظم رهبری در خصوص پرهیز از بازارگردی را در سایه هماهنگی سیاست‌های كلی نظام میسر دانست و گفت: با راه‌اندازی فروشگاه‌های بزرگ و دیجیتالی در كشور زائران می‌توانند خرید خود را در داخل ایران انجام دهند. در این صورت ارزی هم از كشور خارج نخواهد شد و زائر در سرزمین وحی وقت خود را به زیارت و عبادت اختصاص می‌دهد.

وی در پاسخ به سؤالی درباره رفتار مأموران سعودی در مكان‌های مختلف با زائران ایرانی اظهار کرد: عربستان در حركتی جدید به دنبال جذب تعداد زیادی گردشگر است و از برنامه‌های حج و عمره هم به عنوان گردشگری مذهبی یاد می‌كند لذا نیاز دارند كه برخوردهای مأموران مناسب‌تر باشد.

بهتر شدن رفتار مأموران سعودی نسبت به گذشته

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت افزود: البته تا حفظ كرامت زائر فاصله زیاد است و هم اكنون نیز گاهی اوقات با زائران خوب و متین برخورد نمی‌شود ولی در مجموع نسبت به گذشته بهتر شده است.

وی به اجرای برنامه‌های فرهنگی و محافل دینی در هتل‌ها و كاروان‌ها نیز اشاره كرد و گفت: این برنامه‌ها نسبت به سال‌های گذشته درصد خوبی افزایش یافته بود ولی ما نباید از وضعیت كار خودمان راضی باشیم چرا كه هر زمان انسان از كار خود راضی باشد، جلوی حركت و پیشرفتش بسته می‌شود.

حجت‌الاسلام نواب با اشاره به اینكه تعداد محافل و جلسات برگزار شده نسبت به سال‌های قبل بهتر و بیشتر بود، گفت: امسال سه نشست با فرهیختگان برگزار شد ولی درمجموع باید تلاش شود در سال‌های آینده جلسات بیشتری برای فرهیختگان و عموم زائرین برگزار شود.

وی در پاسخ به سؤالی درباره حضور زائران در مسجدالنبی، مسجدالحرام، عرفات و منا، بیان کرد: شرایط مسجدالحرام به گونه‌ای بود كه زائر مانند گذشته برای استفاده از فضای این مسجد آزاد نبود، هر چند افراد در شب‌ها می‌توانستند در صحن مسجدالحرام حضور یابند ولی این امكان میسر بود كه زائر كمی بعد از این موانع هم در مسجدالحرام حضور یابد و از مواهب آن بهره‌مند شود.

امیدواریم عمره راه‌اندازی شود

وی در ادامه در پاسخ به سؤالی ابراز امیدواری كرد كه سفرهای عمره راه‌اندازی شود و افزود: تردد مردم دو كشور خواسته‌ای است كه مدیران هر دو طرف برای تحقق آن باید اقدام كنند. تعداد زیادی از شیعیان عربستان تمایل دارند كه به زیارت امام رضا (ع) مشرف شوند و زائران ایرانی هم تقاضا دارند كه حرمین شریفین را زیارت كنند؛ این امر اقتضاء می‌كند كه مسئولان به دنبال راه‌اندازی این گونه سفرها باشند.

سرپرست حجاج ایرانی در ارزیابی حج امسال نیز گفت: حج هر سال شرایط خود را دارد. یك سال فاجعه منا و حادثه مسجدالحرام رخ می‌دهد و یك سال قضیه حج خونین اتفاق می‌افتد. امسال نیز با وجودی كه دو سال زائران خارجی به دلیل كرونا به سرزمین وحی مشرف نشدند، اما برنامه‌ها خوب برگزار شد و مشكل چندانی وجود نداشت.

قطعاً حج گران‌تر خواهد شد

وی با بیان اینکه زائران از گران شدن حج ناراحت هستند، گفت: هرچند كه جمهوری اسلامی ایران تدبیر و مدیریت كرد و زائران تنها بخشی از هزینه‌های افزوده را پرداخت کردند. البته قطعا حج در سال‌های آینده گران‌تر خواهد شد و افزایش صورت گرفته كه مسئولان مجری حج در عربستان ایجاد كردند، برای زائران به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.

وی افزود: به یكباره حدود 40 درصد به هزینه‌های حج افزوده شده در صورتی كه این امكان وجود داشت این هزینه‌ها از طریق شیوه‌های دیگر تأمین شود و عربستان خدمتگزاری به زائر و شعارشان را كه «خدمه الحاج شرف لنا» هست را محقق سازد.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با بیان اینكه در ایام موسم دغدغه زائران در خصوص شرایط كرونایی آرام آرام رفع و وضعیت عادی شد، گفت: در بازدید از هتل‌ها زائران این دغدغه را داشتند كه در آینده افراد نتوانند در مراسم حج حضور یابند زیرا حج سال به سال گران‌تر می‌شود.

وی با اشاره به اینكه قبل از حضور در سرزمین وحی و بعد از سفر به مكه و مدینه در جریان ارائه خدمات به زائران به صورت حضوری و از طریق دریافت گزارش‌ها بوده است، اظهار کرد: نظرسنجی‌های انجام شده نشان می‌دهد كه رضایت زائر نسبت به قبل افزایش یافته است. مواردی هم وجود داشت كه زائر نسبت به خدمتی كه گرفته معترض است چرا كه خدمات بدون شناخت زائر و نیاز او بر او تحمیل شده است.

اتاق‌های پنج تخته در هتل‌ها

حجت‌الاسلام نواب با اشاره به اینكه در هتل‌های مدینه تعداد زیادی از اتاق‌ها پنج تخته است، افزود: برای رفاه حال زائر ضرورت داشت اتاق‌ها را تبدیل به چهار تخته كنند و با این كار، سازمان حج و زیارت هزینه پنج تخت را می‌پردازد ولی از زائر پول چهار تخت را دریافت می‌كند، یعنی سازمان حج باید برای كسب رضایت زائر هزینه بپردازد. چنین مشكلاتی در برنامه‌ها دیده می‌شود، زائر تصریح عربستان در مورد استفاده از فضای اتاق‌ها را نمی‌پذیرد و حق هم دارد چون با افزایش تخت‌ها ترددشان در اتاق سخت و استفاده از امكانات هم با مشكل مواجه می‌شود.

وی گفت‌وگوها و تعاملات صورت گرفته با بعثه‌های كشورهای دیگر را در انتقال تجربیات مؤثر دانست و با اشاره به سرمایه‌گذاری انجام شده در بخش‌های آموزشی و پژوهشی حج، گفت: با توجه به اینكه تجربیات ایران اسلامی بیشتر است در این جلسات حرف برای گفتن وجود دارد و آن‌ها بیشتر استفاده می‌كنند.

عربستان دیگر دغدغه گفت‌وگوی زائران را ندارد

وی، تعاملات زائران ایرانی با زائران دیگر كشورها را در راستای روحیه ایرانیان برای برقراری ارتباط با دیگران توصیف كرد و با اشاره به نمونه‌هایی از برقراری ارتباط در مراسم اربعین بین خانواده‌های ایرانی و عراقی، گفت: در برنامه‌ها، زائرانی كه با زبان خارجی آشنایی دارند، ارتباط برقرار می‌كنند و بقیه هم با همان زبان اشاره بخشی از محتوای فكری خود را منتقل می‌کنند و در مجموع، ارتباط‌گیری ایرانیان خوب است. البته دولت میزبان هم دیگر دغدغه آنچنانی ندارد كه زائران كشورها با هم گفت‌وگو كنند.

حجت‌الاسلام نواب در پاسخ به سؤالی درباره امكان ارائه خدمات به زائران شیعه دیگر كشورها از جمله افغانستان، گفت: ما به جای هیچ كشوری تصمیم نمی‌گیریم ولی هر كشوری در رابطه با برنامه‌های حج برای زائرانش كمك بخواهد، استقبال می‌كنیم و خدمات ارائه خواهیم‌ داد. آنچه خداوند به فرزندان این ملت داده، ودیعه الهی است كه همه می‌توانند بهره‌مند شوند و اگر برادران افغانی بخواهند ما وظیفه پیدا می‌كنیم كه آموزش روحانیون كاروان‌ها را به عهده بگیریم و فرآیندهای كاری خود را به آن‌ها منتقل كنیم.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به نگاه جدیدی كه عربستان به گردشگری دینی دارد، بازسازی برخی از آثار تاریخی را دور از انتظار ندانست و گفت: در رابطه با بازسازی مساجد غزوه، خندق و برخی چاه‌ها و بستان‌ها حركت‌هایی شروع شده است.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با اشاره به اینكه در این راستا شركت مطوفی زائران ایرانی، چادرهای عرفات را با پول حجاج پر از تشك كرده بود و پذیرایی را در برنامه خود داشت، افزود: زائر به این كار معترض بود چون می‌خواست در روز عرفه با خدا ارتباط برقرار كند و دنبال استراحت و خواب نبود. در نگاه گردشگری رفاه افزایش و از محتوا كاسته می‌شود.

زائران در خیمه‌های منا تشک‌ها را بیرون ریختند

وی با بیان اینكه زائران در منا تشك‌ها را از خیمه‌ها بیرون ریختند و آن را مانع استفاده از فضای معنوی آن سرزمین می‌دانستند، گفت: برخی از كارهای صورت گرفته در راستای برنامه‌های گردشگری با روحیه حج و حاجی هماهنگی و همراهی ندارد.

سرپرست حجاج ایرانی با اشاره به اینكه شركت مطوفی، یكسری هزینه‌ها را به زائران تحمیل كرده بود، اظهار کرد: این شرکت، از مسئولان حج و زیارت خواسته است تمامی موارد از جمله موضوع مرشد دینی و ... را احصاء نماید و به طرف مقابل انتقال دهد كه اجازه دهند در این موارد هر كشوری مطابق فقه خود عمل كند و چیزی بر كشورها تحمیل نكنند.

وی تصریح كرد: این خدمت نیست، خدمت باید با درخواست خدمت گیرنده و مطابق با شرایط و حالت او و قیمت عادله باشد. به نظر می‌رسد در این موارد باید تجدید نظر صورت گیرد لذا از شركت مطوفی خواسته‌ام در این موارد بازنگری صورت گیرد چرا كه به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.

حجت‌الاسلام نواب با بیان اینكه برخی حركت‌هایی كه صورت می‌گیرد، غیر طبیعی است، افزود: اینگونه حركت‌ها شكست خواهد خورد و به طرف سعودی تأكید شد كه هر حركتی می‌خواهید انجام دهید، باید نظر موافق خدمات گیرنده را هم بگیرید. به طور مثال اگر به جای تشك، پتوی مسافرتی می‌دادند بهتر بود و این خوب نیست زائران تشك‌ها را از خیمه‌ها بیرون بریزند. البته خطر آتش گرفتن و اشتعال این تشك‌ها و بروز مشكلات حاد نیز وجود داشت لذا نباید كاری انجام شود كه برای خدمات گیرنده قابل پذیرش نباشد.

وی درخصوص اقدامات انجام شده برای تغییر وضعیت و فضای صحرای عرفات، گفت: ما در اینگونه تصمیمات كشور میزبان دخالت نمی‌كنیم. البته از ایجاد رفاه نسبی برای زائر در عرفات استقبال می‌کنیم ولی تا حدی كه زائر احساس نكند به پارك رفته بلكه در فضا و مكانی قرار دارد كه می‌خواهد با خدای خود ارتباط برقرار كند.

سرپرست حجاج ایرانی در مورد كوتاه شدن ایام سفر حج هم گفت: پارامترهای متعددی از جمله تعداد زائر هر استان، وجود ایستگاه‌های پروازی در استان‌های مختلف، تصمیمات كشور میزبان برای پرواز هواپیماها، تعداد و نوع هواپیماهای موجود در كشور در برنامه‌ریزی اعزام و بازگشت زائران مؤثر است و باعث ایجاد تغییراتی می‌شود.

وی، میانگین طول سفر حج امسال را 28 روز عنوان كرد و گفت: برای برخی از زائران، این مدت 26 روز و برای برخی هم 32 روز بوده است به همین دلیل تأكید شده به نحوی برای سال آینده برنامه‌ریزی شود تا حداكثر تغییرات در زمان سفر در دو روز انجام شود.

حجت‌الاسلام نواب افزود: هتل‌ها در مكه موسمی اجاره می‌شوند و افزایش طول سفر در هزینه اقامت تفاوتی ایجاد نمی‌كند ولی دوره استفاده از غذا برای زائران از 26 تا 32 روز متغیر بوده است كه در جمع‌بندی نهایی قرار شد لحاظ شود.

وی با اشاره به اینكه برنامه‌ریزی برای حج امسال پیش از توصیه مقام معظم رهبری انجام شده بود، گفت: از مسئولان اجرایی و فرهنگی خواسته‌ام كه درباره عملیاتی كردن توصیه معظم له در مورد كاهش زمان سفر راهكار ارائه دهند.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت همچنین با اشاره به برخی مشكلات به دلیل اعلام دیرهنگام حج، گفت: با استفاده از نیروهای با تجربه حج و زیارت و برنامه‌ریزی و تدبیر مناسب تلاش شد كه به برنامه‌های زائران تكانه‌ای تحمیل نشود.

وی در پایان با اشاره به اینكه برای برنامه‌ریزی بهتر حج همه كشورهای اسلامی باید مشورت دهند، گفت: خداوند به پیامبر گرامی اسلام كه عقل كل است می‌فرماید «وشاورهم فی الامر»، و این خطاب به همه است كه باید با مشورت دیگران هم‌افزایی یابند و كشور میزبان هم از این قاعده مستثنی نیست. ما انتظار داریم كشور میزبان برخی تصمیماتی را كه می‌خواهد اتخاذ كند با دیگر كشورها در میان بگذارد.

حجت‌الاسلام نواب تصریح كرد: با وجودی كه ایران در حال حاضر در عربستان سفارت و كنسولگری ندارد و در عمره نیز حضور نداشتیم اما با تلاش و همت خادمان ضیوف‌الرحمن و تعامل زائران امسال از كشورهای موفق در حوزه حج بوده‌ایم.