نقش پیشرو جهاددانشگاهی در کاربردی شدن پژوهش‌ها

جهاد دانشگاهی یکی از نهادهای مولود انقلاب اسلامی است که در مدت بیش از 40 سال فعالیت خود خدمات ارزنده‌ای در عرصه‌های علمی، آموزشی، فرهنگی و... ارائه داده است. جهاددانشگاهی نهادی عمومی و غیردولتی و زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و دارای وجهه‌ای مستقل و نیز از لحاظ اداری، استخدامی و مالی تابع مقرراتی است که در چارچوب اختیارات قانونی به تصویب هیئت امنای آن رسیده است.

 

خبرنگار ایکنا به مناسبت سالگرد تأسیس جهاددانشگاهی، با سعید هاشمی، رئیس دانشگاه علم و فرهنگ که یکی از مجموعه‌های علمی وابسته به جهاددانشگاهی است، گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید؛

 

 

مجموعه جهاددانشگاهی در ابتدا با یک نگاه فرهنگی در کشور شکل گرفت و هویت اصلی آن نیز فرهنگی است تا بتواند در حوزه مؤسسات آموزش عالی، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی نقش خود را به خوبی ایفا کند و هنوز این نقش را حفظ کرده است و مخصوصاً در دهه‌های شصت و هفتاد تأثیرات فرهنگی بسیار گسترده‌ای در کشور به جای گذاشت. در آن ایام مجموعه‌ها و تشکل‌های فرهنگی زیادی وجود نداشتند تا در کشور آثار گسترده‌ای بر جای بگذارند، اما جهاددانشگاهی به عنوان یک نهاد پیشرو در عرصه فرهنگی به خوبی این مسیر را طی کرد. این نهاد با ایجاد ساختارهایی همانند خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور، مرکز امام و انقلاب و ... توانست برخی از کارهای خوبی را که در عرصه فرهنگی انجام داده بود نهادینه کند و مخصوصاً در میان دانشجویان دانشگاه‌های سراسر کشور تأثیرگذار باشد. 

 

 

 

در عرصه علمی و پژوهشی نیز اقدامات ارزنده‌ای انجام شده است و جهاددانشگاهی روی مسائل بر زمین مانده تمرکز کرده است. این رویکرد از اواسط دهه شصت شروع شد و کارهای بسیاری صورت گرفت تا جهاددانشگاهی بتواند برای حل مشکلات کشور نقش‌آفرینی کند و این گامی بسیار بزرگ بود که راه را برای انجام پژوهش‌های کاربردی در جهاددانشگاهی باز کرد و بسیار ارزشمند است، زیرا پژوهش‌های جهاددانشگاهی مسئله‌محور است و می‌تواند مشکلات جامعه را از طریق تحقیقات و تلاش‌های علمی که انجام می‌دهد، حل کند. برخی از واحدها همانند رویان و ابن سینا پژوهش‌های بنیادی را از اواخر دهه هفتاد در دستور کار خود قرار داده‌اند و پژوهش‌های بنیادی رویان از اقدامات بسیار ارزنده‌ای بود که ابعاد بین‌المللی نیز پیدا کرد و اکنون یکی از افتخارات جهاددانشگاهی است.

 

بنابراین دستاوردهای این نهاد در حوزه علمی و فرهنگی بسیار در کشور و حتی دنیا ارزشمند بوده است. از همه مهم‌تر اینکه توانسته روی پای خود بایستد و حدود هشتاد درصد هزینه‌هایش را با درآمدهایی که در حوزه آموزش و پژوهش دارد تأمین کند و از آنجا که پژوهش‌هایش کاربردی است ارزش بیشتری برای کشور دارد. 

 

 

 

وقتی چنین موضوعی را در حوزه‌های مختلف بررسی می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که این تأثیرات مخصوصاً در بعد فرهنگی بسیار گسترده است. برای مثال در اواخر دهه هفتاد تنها یک خبرگزاری در کشور وجود داشت و بعد با ایجاد خبرگزاری ایسنا، فصل جدیدی در حوزه اطلاع‌رسانی در کشور باز شد و سایر دستگاه‌ها هم الگو گرفتند.

 

همچنین یکی از کارهایی که همواره در جهاددانشگاهی به دنبال آن بوده‌ایم الگوسازی مناسب برای بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی بوده است. الگوسازی این نهاد به خوبی نمود یافته است و پژوهشکده‌هایی که در نهاد جهاددانشگاهی ایجاد شد تبدیل به الگوهای مناسبی شدند که بعدها بخش خصوصی هم از آنها تأثیر پذیرفت. 

 

 

 

اولین موضوعی که همیشه دغدغه بوده این است که جهاددانشگاهی به عنوان یک نهاد انقلابی غیردولتی باقی بماند و درصد قابل توجهی از وابستگی مالی آن به کارهای خودش باشد و سعی کند به لحاظ مالی و سیاستگذاری دولتی نشود. این اقدام می‌تواند استقلال مالی جهاددانشگاهی را حفظ و مدیریت کند. موضوع دیگر نیروی انسانی است، چون ما همواره به نیروی انسانی متخصص و متعهد متکی بوده‌ایم. لذا امیدواریم بتوانیم جذب نیروی انسانی را همانند روال قبلی، که از بین دانشجویان نخبه دانشگاه‌ها بوده است، ادامه دهیم.

 

در شرایط کنونی فناوری و نوآوری اهمیت زیادی دارد و کلید موفقیت در این عرصه نیروی انسانی متخصص، متعهد و نخبه است. همچنین فرهنگ جهادی و همتی که نیروهای جهاددانشگاهی داشته‌اند، اهمیت فراوانی دارد و باید حفظ شود، چراکه فرهنگ جهادی در کنار تخصص باعث پیشرفت و موفقیت روزافزون این نهاد خواهد شد.