چراغعلی: حرکت حماسی امام حسین(ع) را منعکس کنیم + صوت
محمدرضا چراغعلی گفت: حرکت امام حسین(ع) بر اساس شجاعت و دلیری بوده و بخش حماسی آن مغفول مانده است، اگر به بخش حماسه بپردازیم خیلی آثار جذاب‌تر می‌شود.
به مناسبت ماه محرم ایکنا با برخی از هنرمندانی که آثاری با موضوع حماسه کربلا تولید کرده‌اند به گفت‌وگو نشسته است.
محمدرضا چراغعلی از هنرمندان آهنگساز و موسیقیدان است که آثاری را در رابطه با امام حسین(ع) تولید کرده است.
ایکنا- در رابطه با آثاری که پیرامون امام حسین(ع) و محرم تولید کرده‌اید توضیح دهید.
دو اثر در این رابطه ساختم که یکی از آنها را آقای حسین زمان خوانده است. این اثر مطلع شعری زیبا دارد که می‌گوید: «ای بلندای آبادی عشق/ آب هم تشنه دیدن توست» این اثر برای تلویزیون کار شده بود. کار دیگری هم برای سریالی با مضمون محرم ساختم که آقای محمد معتمدی آن را خواند.
ایکنا- تجربه ساخت اثر با مضامین عاشورایی چگونه است؟
کار کردن در رابطه با محرم مشکل است زیرا سابقه شنیداری مردم با تعزیه گره خورده است. تعزیه در حقیقت اجرای موزیکال عزاداری است و گوش مردم سال‌های سال است که به شنیدن این نغمات عادت دارد. نکته جالب این است که هر کدام از این نغمه‌ها اگر برای مردم تکراری‌تر هم باشند جذاب‌ترند چون این امکان را به وجود می‌آورد تا مردم بتوانند با آن همراهی کنند و آثار را زمزمه کنند و علت موفقیت بسیاری از آثار هم همین است. علت اینکه خیلی نوآوری و بدعت در زمینه نوحه‌ها و تعزیه‌ها نمی‌بینیم همین است.
ایکنا - با چه مسائلی در این زمینه مواجه شدید؟
کسی که می‌خواهد وارد این عرصه شود با هزاران خط قرمز مواجه است. برای مثال عنصری به نام ریتم را حذف می‌کنند. اثر نباید خیلی موزیکال و ارکسترال باشد. همچنین اثر باید با یک سابقه شنیداری که در تعزیه شکل گرفته رقابت کند و باید اثری تولید شود که مردم آن را به عنوان یک اثر محرمی بپذیرند.
نکته دیگری که وجود دارد این است که به جای اینکه مدام به مرثیه و عزاداری بپردازیم به آثار حماسی نیز توجه کنیم. حرکت امام حسین(ع) بر اساس شجاعت و دلیری بوده و بخش حماسی آن مغفول مانده است. اگر به بخش حماسه بپردازیم خیلی آثار جذاب‌تر می‌شود تا اینکه تنها به نوحه و ماتم و عزا بپردازیم.
در کل جای خالی آثار حماسی در رابطه با محرم در بخش موسیقی حس می‌شود. ما به قدر کافی آثاری داریم که فضای حزن و اندوه داشته باشد در صورتی که فلسفه عاشورا با این موضوع مخالف است. پیرامون حماسه عاشورا بسیار کم‌کاری شده است.
ایکنا- علت اینکه آثار حماسی کمرنگ شده چیست؟
برای اینکه حماسه‌ای نمی‌بینیم. زمان جنگ، هشت سال دفاع مقدس بوده است در نتیجه انواع حماسه را داشتیم و چقدر هم موسیقی‌های خوب و ماندگاری ساخته شده است اما الان به‌جز مشکلات اقتصادی و فاجعه‌ای که در حال رخ دادن است مردم حماسه‌ای نمی‌بینند که بخواهد پیرامون آن موسیقی حماسی تولید شود. حماسه‌ای در کشور رخ نمی‌دهد که انتظار داشته باشیم موسیقی حماسی تولید شود. هنر بازتاب اتفاقات سیاسی و اجتماعی روز است.
ایکنا- در آثار هنری چقدر به مفاهیم اصیل عاشورا پرداخته شده است و چقدر جای کار دارد؟
بسیار جای کار دارد. به هرحال مفهوم آزادگی بسیار بلند و رفیع است و مرز گسترده‌ای برای کار کردن دارد. البته کارهایی مانند سمفونی عاشورا در این زمینه تولید شده است منتها از آنجایی که اصولاً برای موسیقی رسانه نداریم در نتیجه حتی برای آثار عاشورایی و کارهای از این قبیل هم محلی برای پخش وجود ندارد.
هنرمند تمام تلاش خود را برای تولید اثر می‌کند اما اثر آنطور که باید به گوش مردم نمی‌رسد. در اینجا باید رسانه ملی حمایت کند زیرا فرمت این کارها به شکلی نیست که مردم سی‌دی آن را تهیه کنند و در ماشین گوش کنند.
محل ارائه این آثار در رسانه است که متأسفانه رسانه هم از موسیقی هیچ حمایتی نمی‌کند و برای همین آثاری از این دست مهجور واقع می‌شوند وگرنه تولیدات وجود داشته، تنها محل مناسبی برای ارائه نبوده است تا دیده شوند. ترجیح تلویزیون در ماه محرم، پخش نوحه و سینه است تا پخش موسیقی و نگاه آنها به موسیقی برای موضوعات مذهبی همراه با اکراه است.
ایکنا- چرا توجهات تنها به یک بخش از زندگی امام حسین(ع) است و بخش‌های دیگر مورد کم‌توجهی واقع شده؟
این موضوع نیازمند اتاق فکر و تحقیقات است تا زندگی انسان‌های بزرگ را مورد بررسی قرار دهند و خروجی آن اتاق فکر محورهای مختلف زندگی انسان‌های بزرگ باشد. باید مجموعه‌ای باشد تا بر تک‌تک این محورها کار کند. در رابطه با امام حسین(ع) نیز بیشتر پیرامون عاشورا کار شده و به بخش‌های دیگر زندگی امام پرداخته نشده است.
هنرمند ممکن است در زمینه محتوا، دانش پرداختن به موضوعات از این دست را نداشته باشد در صورتی که اتاق فکر می‌تواند با حضور محققین و پژوهشگرانی باشد که در یک زمینه خاص متخصص هستند و مراحل متفاوت زندگی بزرگان را به خوبی منتقل کنند که نویسنده متن یا شعر و تیم آهنگساز حضور داشته باشند تا اثری تولید شود. این مجموعه می‌تواند خروجی خوبی داشته باشد.
ایکنا- سخن پایانی.
ممکن است خیلی‌ها مخالف باشند و بگویند ما اصلاً نیازی نداریم که این مطالب را به صورت موسیقایی بیان کنیم و همان تولیدات مکتوب کافی است. اگر کسی بخواهد در رابطه با این موضوعات بیشتر بداند می‌رود مطالعه می‌کند اما باید بدانیم بُرد موسیقایی بیشتر است و می‌تواند تأثیرگذاری بیشتر داشته باشد. بُرد یک اثر زمانی بیشتر است که بتوان محصول را بعد از تولید به خانه‌های مردم ببریم. اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم کار مذهبی به گونه‌ای نیست که مردم در ماشین‌ها بگذارند و گوش کنند ولی اگر تلویزیون برنامه مستقل بگذارد و برای پخش حمایت کند آن وقت ممکن است که اتفاقاتی رخ دهد و آثار شنیده شوند.
انتهای پیام
