رشد خدمات تأمین مالی اسلامی در جنوب شرق آسیا

به گزارش ایکنا به نقل از Fintech News، صنعت جهانی فین‌تک اسلامی حدود 372.56 میلیارد رینگیت (79 میلیارد دلار) ارزش دارد و به سرعت در حال رشد است. جنوب شرق آسیا با جمعیت مسلمان قابل توجه و طبقه متوسط ​​رو به رشد یکی از امیدوارکننده‌ترین بازارها برای فین‌تک اسلامی است.

اندونزی، مالزی و سنگاپور، به لطف رشد اقتصادی قوی، جمعیت بزرگ مسلمانان و سیاست‌های حمایتی دولت، موقعیت خوبی برای تبدیل‌شدن به بازیگران مهم در این صنعت دارند.

فرصت‌های متعددی برای شرکت‌های فین‌تک اسلامی در جنوب شرق آسیا وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به ارائه راه‌حل‌های مطابق با شریعت برای پرداخت‌ها، وام‌دهی و سرمایه‌گذاری اشاره کرد.

صنعت فین‌تک اسلامی پیش‌بینی رشد مرکب بالاتر از 21 درصد تا سال 2025 نسبت به فین‌تک‌های معمولی با 15 درصد رشد مرکب را دارد. پیش‌بینی می‌شود ارزش این بازار تا سال 2025 به 603.65 میلیارد رینگیت (128 میلیارد دلار آمریکا) برسد.

بر اساس «گزارش جهانی فین‌تک اسلامی» (تهیه‌شده توسط DinarStandard و Elipses)، شش بازار برتر فین‌تک سازمان همکاری اسلامی (OIC) از نظر حجم معاملات فین‌تک اسلامی، عربستان سعودی، ایران، مالزی، امارات، ترکیه و اندونزی هستند.

دلایل رشد صنعت فین تک اسلامی

این رشد تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات مالی منطبق با شریعت، گسترش استفاده از تلفن‌های همراه و خدمات بانکداری همراه و افزایش آگاهی روزافزون از محصولات و خدمات فین‌تک اسلامی است.

شرکت‌های فین‌تک اسلامی جایگزین‌های مورد نیاز را برای محصولات و خدمات بانکداری سنتی که با قوانین شریعت مطابقت ندارند، ارائه می‌کنند. علاوه بر این، آنها (شرکت‌های فین‌تک اسلامی) همچنین از تقاضای فزاینده منطقه (جنوب شرق آسیا) برای بانکداری دیجیتال و خدمات مالی بهره می‌برند.

در جریان اجلاس اخیر رهبران فین‌تک اسلامی در سال 2022 که در کوالالامپور برگزار شد، مُحد داود باکار (Dr. Mohd Daud Bakar)، رئیس شورای مشورتی شریعت برای بانک مرکزی و کمیسیون اوراق بهادار مالزی، در سخنرانی اصلی خود اشاره کرد که همه چیز در این صنعت در حال رشد است؛ زیرا بازیگران این بازار در حال رسیدن به بازیگران صنعت مالی متداول و سنتی هستند.

آسیای جنوب شرقی؛ نیروگاه تأمین مالی اسلامی

در حالی که صنعت مالی اسلامی جهانی هنوز در وضعیت ابتدایی خود خود قرار دارد عوامل متعددی باعث شده است که آسیای جنوب شرقی به عنوان یک نیروگاه رو به رشد در این فضا مطرح شود.

این منطقه در حال حاضر خانه بسیاری از استارتاپ‌های موفق فین‌تک اسلامی مانند Ethis و Alami اندونزیایی است که از فناوری برای توسعه راه‌حل‌های نوآورانه منطبق با قوانین اسلامی استفاده می‌کنند. اینها (راه حل‌های این استارتاپ‌ها) شامل وام‌دهی همتا به همتا، تأمین مالی جمعی اسلامی و ارائه‌دهندگان پرداخت آنلاین مطابق با شریعت است.

این استارت‌آپ‌ها در ترویج شمول مالی و دسترسی مصرف‌کنندگان مسلمان به محصولات و خدمات مالی مطابق با شریعت حیاتی هستند.

این صنعت هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است و پتانسیل قابل توجهی برای رشد بیشتر وجود دارد. این امر به ویژه در آسیای جنوب شرقی، جایی که جمعیت مسلمانان زیاد و رو به رشد است، صادق است.

با اتخاذ سیاست‌ها و مقررات صحیح، صنعت فین‌تک اسلامی می‌تواند به طور قابل‌ توجهی مشارکت مالی و توسعه اقتصادی در منطقه را ارتقا دهد.

صنعت فین‌تک اندونزی یکی از سریع‌ترین و هیجان‌انگیزترین صنعت‌های آسیای جنوب شرقی است. تنها در عرض چند سال، چهار تک شاخ و یک دکاکورن (شرکت‌های تازه تأسیس که ارزش بازار آن از یک میلیارد دلار هستند) در بخش فین‌تک این کشور متولد شد که موفقیت بسیار خوبی داشتند.

از 21 جولای 2022 (30 تیر ماه) استارت‌آپ‌های فین‌تک اندونزی دارای ارزش 69.80 میلیارد رینگیتی (14.8 میلیارد دلار آمریکا) بودند و این کشور اکنون خانه بیش از 150 استارت‌آپ در حوزه فین‌تک است.

اندونزی بیشترین تعداد شرکت‌های فین‌تک اسلامی را دارد. یکی از آنها Alami است که 848.21 میلیون رینگیت (179.8 میلیون دلار آمریکا) بودجه شرعی را به شرکت‍‌های کوچک و متوسط ​​منطقه‌ای کشور پرداخت کرده است که اکثریت آن از بخش مخابرات با 18.2 درصد، غذای حلال با 14.6 درصد و انرژی با 13.2 درصد است.

با این حال، این صنعت هنوز نوپاست و از فین‌تک معمولی که رشد 130 درصدی در تأمین مالی از سال 2021 تا 2022 داشته است، عقب است.

شرکت‌های فین‌تک اسلامی خدماتی از جمله وام‌دهی همتا به همتا (P2P)، پرداخت‌ها و محصولات بانکداری اسلامی ارائه می‌کنند. این بخش هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است، اما صاحب‌نظران به چشم‌انداز آن خوش‌بین هستند.

دولت اندونزی از طریق دستور کار ملی خود از توسعه اقتصادی مطابق با شریعت حمایت می‌کند. انجمن فین‌تک شریعت اندونزی نیز از استارت‌آپ‌های فین‌تک شریعت در اعلام خواسته‌های خود به قانون‌گذاران برای حمایت از توسعه تجارت فین‌تک شریعت حمایت می‌کند.

با وجود چالش‌ها، صنعت فین‌تک اسلامی اندونزی در حال رشد است و انتظار می‌رود در سال‌های آینده به رشد خود ادامه دهد.

این خبر خوبی برای بسیاری از مسلمانان اندونزی است که به دنبال خدمات مالی سازگار با اعتقادات مذهبی خود هستند. همچنین این خبر خوبی برای اقتصاد اندونزی به عنوان یک بخش بزرگ‌تر است، زیرا شرکت‌های فین‌تک به تقویت مشارکت مالی در این کشور کمک می‌کنند.

پیشروی مالزی در توسعه و مساعدت اکوسیستم استارت‌آپی

مالزی، به‌ویژه، به دلیل صنعت مالی اسلامی قوی، سیاست‌های حمایتی دولت و زیرساخت‌های توسعه یافته، پتانسیل تبدیل‌شدن به کانون جهانی فین تک اسلامی را دارد.

با این حال، از مجموع 233 فین‌تک که در حال حاضر در این کشور فعال هستند، تنها 4 درصد آن‌ها فین‌تک‌های اسلامی هستند. با این همه، با توجه به اینکه مالزی کشوری عمدتاً مسلمان است، این آمار شگفت‌انگیز است.

توسعه صنعت فین‌تک اسلامی در مالزی برای تحقق هدف این کشور در تبدیل‌شدن به یک رهبر جهانی در این زمینه بسیار مهم است. این بخش پتانسیل تقویت اقتصاد و ایجاد شغل را دارد و در عین حال خدمات مورد نیاز را به جامعه مسلمانان ارائه می‌کند.

معرفی محصولات و خدمات مطابق با شریعت در حوزه دیجیتال هنوز در مراحل اولیه است. با این وجود، بخش مالی اسلامی مالزی در دهه گذشته گام‌های بلندی در معرفی محصولات و خدمات نوآورانه‌ای برداشته است که نیازهای جمعیت مسلمان جهان را برآورده می‌کند.

براساس شاخص جهانی اقتصاد اسلامی، مالزی رهبر جهانی در زمینه مالی اسلامی است و برای نهمین سال در بین 81 کشور رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

دلایل متعددی وجود دارد که چرا مالزی موقعیت خوبی برای پیشروی در فین‌تک اسلامی دارد. این کشور دارای صنعت مالی اسلامی قوی، محیط نظارتی حمایتی و جمعیت مسلمان قابل توجهی است. علاوه بر این، مالزی همچنین دارای یک اکوسیستم استارت‌آپی پررونق است.

مالزی در زمینه توسعه و مساعدت برای فین‌تک‌های اسلامی پیشرو است. این کشور همچنان بر بازار جهانی صکوک تسلط دارد و تقریباً 30 درصد از کل صکوک صادرشده در سطح جهان و تقریباً 40 درصد از صکوک رده اول جهان در ژوئن 2022 در این کشور منتشر شده است.

براساس گزارش RAM، بازار صکوک مالزی همچنان با سهم بازار 39.2 درصد، پس از آن عربستان سعودی (20.4 درصد) و اندونزی (17.5 درصد) به تسلط خود ادامه می‌دهد. در مجموع، این بازارها 77.1 درصد از کل انتشار صکوک جهانی را به خود اختصاص دادند.

موقعیت مالزی به عنوان یک بازار صکوک با عوامل متعددی از جمله محیط نظارتی مطلوب، استخر بزرگ سرمایه‌گذاران اسلامی و نقدینگی عمیق استوار است. دولت مالزی نیز از بازار صکوک حمایت کرده و ابتکارات بسیاری با هدف ترویج استفاده از صکوک انجام شده است.

مالزی؛ مرکز مالی اسلامی منطقه‌ای

تعهد دولت برای قراردادن کشور به عنوان یک مرکز مالی اسلامی منطقه‌ای در ابتکاراتی که در سال‌های اخیر انجام شده مشهود است.

آنها (دولت مالزی) امور مالی اسلامی و اقتصاد دیجیتال اسلامی را به‌عنوان فعالیت‌های کلیدی رشد اقتصادی (KEGA) شناسایی کرده‌اند و قصد دارند کشور را به عنوان مرکز مالی اسلامی 2.0 از طریق چشم‌انداز رفاه مشترک 2030 (SPV 2030) قرار دهند.

طرح اخیر بانک نگارا مالزی (بانک مرکزی مالزی) در بخش مالی 2022 تا 2026 نیز با هدف تبدیل مالزی به مرکز جهانی تأمین مالی اسلامی تهیه شده است. یکی از راهبردها تیزکردن پیشنهاد مالزی و اصلاح اقدامات در جهت تقویت رقابت بین‌المللی مالزی به عنوان دروازه تأمین مالی اسلامی است.

علاوه بر این، کمیسیون اوراق بهادار مالزی (SC) با صندوق توسعه سرمایه سازمان ملل متحد (UNCDF) برای راه‌اندازی FIKRA، یک برنامه شتاب‌دهنده فین‌تک اسلامی برای شناسایی و مقیاس‌بندی راه‌حل‌های فین‌تک مربوطه در مالزی، همکاری کرد.

هدف این ابتکار رفع کمبود استعداد در صنعت با افزایش آگاهی در مورد فناوری مالی اسلامی و ارائه فرصت‌های آموزشی و توسعه برای مالزیایی‌هایی است که علاقه‌مند به شغل در فین‌تک هستند.

این کشور همچنین مقر نهادهای مالی پیشرو مانند بانک اسلام مالزی و شعب اسلامی گروه RHB و Maybank است. مالزی اخیراً هم دو مجوز بانک دیجیتال اسلامی را اعطا کرده است.

بانک الراجحی، یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های اسلامی در جهان، بانک دیجیتال جدیدی را در مالزی راه‌اندازی کرده است. این در راستای هدف این بانک برای تبدیل‌شدن به یک بانک اسلامی دیجیتال پیشرو در سطح جهان است. بانک جدید مجموعه‌ای از محصولات و خدمات دیجیتالی را ارائه می‌دهد که برای پاسخگویی به نیازهای مشتری مدرن طراحی شده‌اند.

پیش‌بینی می‌شود سهم مالی اسلامی در اقتصاد مالزی در سال‌های آینده رشد کند. این به دلیل افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات مطابق با شریعت در سطح جهان و همچنین تلاش مستمر دولت برای ترویج رشد بخش مالی اسلامی است.

با حمایت مناسب، صنعت فین‌تک اسلامی در مالزی پتانسیل پیشرفت را دارد. اگر این کشور بتواند صنعت فین‌تک اسلامی در کلاس جهانی را توسعه دهد، موقعیت خوبی برای تبدیل شدن به یک رهبر جهانی در این زمینه خواهد داشت.

گزارش: محمدحسن گودرزی