مطالبات قرآنی نمایندگان؛ از نقد سفرهای استانی تا پیشنهادات بودجه‌ای

به گزارش خبرنگار ایکنا، جلسه فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس شورای اسلامی، پیش از ظهر سه‌شنبه، 24 آبان، با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از اعضای فراکسیون با موضوع بررسی جایگاه قرآن و مساجد در برنامه هفتم در محل کمیسیون اصل 90 برگزار شد.

در ابتدای این جلسه سیدمصطفی میرسلیم نماینده تهران چند آیات از کلام‌الله مجید را قرائت کرد و سپس حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر رئیس کمیسیون اصل 90 و رئيس فراکسیون قرآن در سخنانی با بیان اینکه راه نجات ما از مشکلات و مصائب تمسک به قرآن و اهل بیت(ع)  است،‌ تصریح کرد: در قانون اساسی و قوانین بالادستی در مسیر اهتمام به قرآن و حضور قرآن در بطن زندگی، تکالیفی مشخص شده اما عملاً نتوانسته‌ایم قرآن را در زندگی مردم در ابعاد مختلف پیاده سازیم.

وی افزود: برنامه‌ریزی‌هایی در بخش‌های مختلف در این رابطه صورت گرفته ولی نتوانسته تأثیر خودش را بگذارد. به عنوان مثال در دوران 12 ساله تحصیل فرزندانمان در آموزش و پرورش، 720 ساعت برنامه آموزشی قرآنی و دینی از ابتدا تا زمانی که دیپلم دریافت می‌کنند، می‌گذرانند، اما حاصل این 720 ساعت حداقل باید این باشد که یک دانش‌آموز بتوان مهارت روخوانی و روانخوانی را به دست آورد، این حداقل خواسته است اما در این زمینه هم موفق نشده‌ایم، طوری که حتی برخی آمارها می‌گوید بیش از 60 درصد دانش‌آموزان در دوره تحصیل این مهارت را به دست نمی‌آورند. 

رئیس کمیسیون اصل 90 تأکید کرد: پرکردن این خلأیی از چند مسیر امکان‌پذیر است و یکی از این مسیرها قانون برنامه هفتم است و می‌خواهیم به آن ورود داشته باشیم. متأسفانه در 6 برنامه قبلی یک بار کلمه قرآن و فعالیت‌های قرآنی مورد اشاره قرار نگرفته است - در احکام دائمی اشاره‌ای به فعالیت‌های قرآنی شده است- و دولت و مجلس با توجه به شرایط موجود باید در برنامه هفتم و در بودجه حمایت‌های حداقلی را که صورت نگرفته از این به بعد لحاظ کنند.

انتظارات از دولت سیزدهم

حجت‌الاسلام مهدی باقری، نماینده مردم زنجان به عنوان سخنران اول با انتقاد از کم‌کاری‌های دولت در حوزه فعالیت‌های قرآنی گفت: ما دولت را دولت قرآنی نمی‌دانیم، چون کاری برای قرآن انجام نداده است.

وی افزود: در اولین سفر به استان زنجان یک ریال برای فعالیت‌های قرآنی تصویب نشد و با وجود اینکه 63 مدرسه در رابطه با آموزش عمومی در استان زنجان نیاز است آن را رها کرده‌ایم اما در مقابل برای هنرستان موسیقی دخترانه بودجه مشخص شده است. 

عضو کمیسیون قضایی و حقوقی  بیان کرد: در رابطه با طرح ملی مسکن از وزیر راه و شهرسازی درخواست کردم به مؤسسات قرآنی زمین بدهند تا مؤسسه قرآنی احداث کنند ولی کاری صورت نگرفته است.

باقری تأکید کرد: در برنامه هفتم و بودجه باید برای تربیت 10 میلیون حافظ بودجه در نظر گرفته شود و کار بلندمدت صورت گیرد و از سوی دیگر شرایط مؤسسات قرآنی مردمی در بودجه لحاظ شود، چون همه نهادها ردیف بودجه دارند به غیر از اتحادیه مؤسسات قرآنی.

به گفته وی، تکلیف ذاتی وزارت ارشاد، آموزش نیست و اینها برعهده آموزش و پرورش است.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به ادعای نماینده زنجان در رابطه با احداث هنرستان موسیقی دخترانه گفت: این هنرستان موسیقی نیست بلکه هنرستان دخترانه است، یعنی آن را به هنرستان دخترانه تبدیل کرده‌ایم.

وی در رابطه با موسسات قرآنی نیز گفت: حمایت دولت از این موسسات قابل مقایسه با گذشته نیست.

وضعیت اشتغال دانشجویان قرآنی

بنابر این گزارش سیدمصطفی میرسلیم، نماینده مردم تهران در این نشست با اشاره به تاسیس دانشگاه علوم و معارف قرآنی، به گلایه فارغ‌التحصیلان این دانشگاه درباره اشتغال خود اشاره کرد و گفت: متاسفانه این فارغ‌التحصیلان در بحث اشتغال محلی از اعراب ندارند.

وی ضمن درخواست ارائه سرفصل‌های حمایتی وزارت ارشاد از موسسات قرآنی کشور، به نمایشگاه بین‌المللی قرآن گریزی زد و گفت: قرار بود این نمایشگاه به نمایشگاه دائمی قرآنی تبدیل شود که در آن به ابعاد هنر و زندگی قرآنی پرداخته شود.

مظلومیت بخش فرهنگ در بودجه

سیدعلی یزدی‌خواه، نایب‌رئيس دوم کمیسیون فرهنگی مجلس نیز با اشاره به اینکه بهتر بود وزیر آموزش و پرورش هم در این جلسه حضور می‌یافت، گفت: فرهنگ بخش مظلومی است که در نوع تخصیص بودجه، مظلومیت آن مشخص است. اگر لایحه‌ای به دولت برود که در آن هزینه‌کرد دستگاه‌ها در حوزه فرهنگ را از حالت اختیاری به الزام‌ تبدیل کند، می‌تواند شرایط بودجه فرهنگی را بهبود ببخشد. از سوی دیگر اگر برای مؤسسات قرآنی که به صورت مردمی اداره می‌شوند، جشنواره‌ای برگزار شود، موجب تشویق مردم و آ‌نها خواهد شد.

حجت‌الاسلام سیدکاظم موسوی عضو کمیسیون اقتصادی به عنوان سخنرانی بعدی اظهار کرد: اگر جلسات و محافل‌مان قرآنی شود، بدانید حتماً پیروزی‌ها متعلق به ما خواهد بود. حتی به باور من اغتشاشاتی که اخیراً شاهد آن بودیم شاید به خاطر این است که خانواده‌های اغتشاشگران به دور از قرآن بوده‌اند و به همین دلیل چنین اتفاقاتی پیش آمده و لذا قرآن می‌تواند کمک‌کننده باشد.

حجت‌الاسلام نوروزی، نماینده مردم رباط کریم رباط کریم سخنران بعدی این جلسه بود که گفت: اگر حضور دانش‌آموزان در مباحث مرتبط با احکام در مساجد شهری و شهرستانی بخشی از دروس دینی و تربیتی آنها محسوب شود همانند آنچه که در درس آموزش دفاعی شاهد هستیم، می‌تواند تحول اساسی را ایجاد کند، یعنی ابتدا دانش‌آموز در اقامه نماز شرکت می‌کند و سپس پای درس احکام و عقاید و قرآن می‎‌نشیند و امام جماعت حضور دانش‌آموز را امضا می‌کند و با پذیرش رئیس آموزشگاه نمره آن اعمال خواهد شد.

علی‌اکبر بسطامی، عضو کمیسیون اجتماعی از دیگر سخنرانان این نشست بود که اظهار کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد ریشه اغتشاشات اخیر مسائل اقتصادی نبوده بلکه به دلیل دوری از مباحث اعتقادی و فرهنگی و جدایی از آرمان‌های انقلاب و شهداست.

وی افزود: یکی از کارهای خوب مجلس یازدهم اصلاح ساختار بودجه و توجه به وضعیت محرومان است. اگر بودجه براساس مساوات توزیع شود عین بی‌عدالتی است و بعضی از استان‌ها در حوزه قرآنی، توسعه‌یافتگی و فرهنگی عقب هستند.

نماینده مردم ایلام از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پرسشی را مطرح کرد و گفت: از آقای وزیر می‌پرسم برای فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی و نیز برای مبلغان چه جذابیتی ایجاد کرده‌اید؟ به نظر من فعالیتی در این زمینه انجام نشده چون در مناطق محروم مرزی در سبد خانواده‌ها هزینه‌های مرتبط با لوازم آرایشی وزن بیشتری نسبت به امور فرهنگی دارد، زیرا ساکنان مناطق مرزی الگو را از آن طرف مرز می‌گیرند. نقش وزارت ارشاد در این بین چیست؟

حجت‌الاسلام والمسلمین میرزایی، نماینده مردم اصفهان به ارائه پیشنهادی پرداخت و گفت: مسجد باید پاتوق قرآنی‎‌ها باشد و می‌توان در قانون بودجه سال آینده و برنامه هفتم مصوبه‌ای داشت مبنی بر اینکه ماهیانه مبلغی ثابت به مساجدی که دارای امام جماعت هستند و نماز جماعت در آن برپا می‌شود و جلسه قرآن دایر است، پرداخت شود و نتیجه آن می‌شود که 70 هزار پایگاه قرآنی در کشور خواهیم داشت و پاتکی به آنهایی است که می‌خواهند مسجد و حسینیه در این کشور تعطیل شود.

سمیه رفیعی، نماینده مردم تهران به عنوان سخنران بعدی تأکید کرد: آنچه که دغدغه‌مان هست را در برنامه‌ها می‌گنجانیم و حتی در قوانین، اما در نهایت به برگزاری چند همایش و سمینار منجر می‌شود و آن هدفی را که دنبالش بوده‌ایم محقق نمی‌شود.

نماینده مردم تهران ادامه داد: در بحث قرآن و مفاهیم، معنا و تسری معنای قرآنی مهم است و این مهمتر از روخوانی و قرائت است و اگر این مهم اجرایی می‌شد حداقلش اینکه اوضاع فعلی را شاهد نبودیم.

رفیعی بیان کرد: فکر می‌کنم باید موضوعی بعضی از مفاهیم سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی که در کل قرآن وجود دارد را در ساختار برنامه‌ها بگنجانیم. از سوی دیگر پیشنهاد من این است اگر تفاهمی با وزارت آموزش و پرورش وجود داشته باشد می‌توان در دوره‌های ضمن خدمت این مفاهیم را با معلمان طرح کرد البته به طوری که آن را بپذیرند و منتقل کنند و همچنین باید تلاش کرد تا شورای فرهنگ عمومی نهادهای متعدد فرهنگی را ذیل یک کمیته عملیاتی و اجرایی قرار دهد، چون سیاستگذاری در یکجا متمرکز خواهد شد.

فرهاد بشیری، نماینده مردم پاکدشت نیز در سخنان خود ضمن طرح این پرسش از وزیر ارشاد که متولی اصلی امور فرهنگ در کشور کجاست و بعد پاسخ اسماعیلی مبنی بر اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار است قرارگاه فرهنگی کشور باشد، اظهار کرد: انتظار داریم در سطح خود وزارتخانه نسبت به مسائل اعتقادی حساسیت بیشتری وجود داشته باشد و تعاملات ستادی، استانی و منطقه‌ای در این وزارتخانه بیشتر باشد.

وی یادآور شد: سوال این است که وزارت ارشاد چه میزان برای تولیدات جدید در عرصه فضای مجازی برنامه‌ریزی کرده است؟ باید در این باره بیشتر ورود کنید.

سیدجلیل میرمحمدی نماینده مردم میبد و تفت در سخنانی به اشاره به در پیش بودن ایام بودجه و تشکیل کمیسیون تلفیق، تشکیل کمیته‌ای قرآنی زیر نظر وزارت ارشاد برای ارائه پیشنهادات دراین حوزه را خواستار شد.

وی همچنین تاکید کرد: بخشی از اعتبارات اوقاف باید صرف امور قرآنی در کشور شود و از سویی در سفرهای استانی دولت جای مصوبات و اعتبارات قرآنی خالی است.

تنظیم سند قرآنی‌سازی وزارت ارشاد

بنابر این گزارش علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان سخنران دیگر این جلسه با تقدیر از تلاش‌ها و زحمات فراکسیون قرآن و عترت مجلس گفت: این فراکسیون همیشه برای مدیران و جامعه قرآنی فرصت حمایتی بوده است. در دولت مردمی آقای رئیسی همواره موضوعات قرآنی در اولویت قرار داشته است.

وی افزود: همواره دو نگاه در دولت‌ها وجود داشته که یک نگاه، نگاه حداقلی بوده و دیگری نگاه حداکثری. یعنی در بعضی از دولت‌ها نوع نگاه به قرآن نگاه سکولار و تشریفاتی و انتزاعی بوده اما در دولت سیزدهم از همان روز اول آقای اسماعیلی به همه مدیران گفتند که موضوع قرآن موضوع فرانهاد است و همه بخش‌ها و معاونت‌ها باید در خدمت توسعه فرهنگ قرآن باشند.

معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: پس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئله قرآن یک امر انضمامی، حداکثری و جدی است و خدا را شکر که امروز مجلس از ما مطالبه قرآن حداکثری را دارد و نشان می‌دهد که این توافق بین دولت و مجلس وجود دارد و ما باید مبتنی بر نظریه و اندیشه امامین انقلاب، قرآن را دنبال کنیم و در روز اول آقای اسماعیلی به ما گفت که راهبردها همان است که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند و در همین راستا تمام فرمایشات ایشان را خوانش و تمام برنامه‌های اجرایی را از آن استخراج کرده‌ایم. توقع رهبر انقلاب این است که مردم قرآن را بخوانند، بخوانند و بخوانند و بفهمند و در قرآن تدبر کنند و در زندگی شخصی خود قرآن را بکار بگیرند و زیست قرآنی داشته باشند و جامعه قرآنی شود‌ و ما بر مبنای قرآن حکومت کنیم.

معاف با بیان اینکه همین چند جمله مبنای عمل است، گفت: باید بتوان قرآن را طوری تفسیر کرد که وقتی از جوان می‌پرسند چرا رابطه با آمریکا نه، بتواند براساس آیه نفی سبیل جواب دهد یا بتواند درباره نفی اقتصاد ربوی سخن بگوید و از این طریق به دنبال حیات طیبه قرآنی باشیم.

وی ادامه داد: در این راستا سند قرآنی‌سازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در دستور قرار داده‌ایم و قرار نیست معاونت قرآن و عترت در یک گوشه‌ای باشد و بقیه کار خود را انجام دهند، بلکه طبق دستور آقای اسماعیلی تمام بخش‌های فرهنگی این وزارتخانه باید در خدمت قرآن باشند.

معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اجرایی کردن اینها در وزارت ارشادی که هنوز آثار فرح در آن است و آجرهایش سکولار چیده شده، کار سختی است و همچنین در وزارتخانه‌ای که ساز تا نماز حوزه‌های مأموریتی آن است، قرآنی‌سازی وزارت ارشاد کار سختی است ولی ما این سند را نوشته‌ایم و با معاونان توافق کرده‌ایم تا فرمایشات رهبر انقلاب عملیاتی شود.

معاف بیان کرد: در حوزه‌های مختلف اقدامات متعدد تأسیسی صورت گرفته است؛ مثلاً در حوزه بانوان نابسامانی‌های متعددی را داشته‌ایم، در صورتی‌که ۹۰ درصد ۶ میلیون مخاطبان مؤسسات قرآنی بانوان هستند و در این راستا بنیاد بین‌المللی قرآنی «کوثر» تأسیس شد و تا به امروز ۱۲۰۰ نفر از بانوان فرهیخته، دانشگاهی و حوزوی عضو مجمع عمومی بانوان فعالان قرآنی کشور هستند.

وی ادامه داد: همچنین انجمن خادمان و فعالان نهج‌البلاغه تأسیس شد‌. انجمن خادمان و فعالان صحیفه سجادیه تأسیس شد و در این دو حوزه همیشه بی‌توجهی وجود داشت و با دستور آقای اسماعیلی در رابطه با عترت و فعالان عرصه عترت، بنیاد یاسین در حال تشکیل است و همچنین انجمن خادمان قرآن کریم تأسیس شد و از سوی دیگر برای حضور فعالانه در فضای مجازی، قرارگاه قرآنی فضای مجازی را راه‌اندازی کردیم. شرایط ترجمه هم بسیار نابسمان بود و برای سامان دادن به این وضعیت با تأیید دفتر مقام معظم رهبری تاسیس مرکز ملی ترجمه قرآن را دنبال کردیم و اساسنامه‌ای در این رابطه در حال تنظیم است تا در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد.

معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه کرونا آسیب اساسی به موسسات قرآنی زده بود، گفت: ما هفته گذشته با ۱۳۰۰ موسسه قرآنی مردمی کشور دیداری داشتیم و در این جلسه دو ساعته با دوستان صحبت کردیم و یک ساعت از این جلسه درباره تحلیل اغتشاشات بود و یک ساعت دیگر هم درباره بسته حمایتی وزارت ارشاد و دولت از موسسات مردمی در دوره پساکرونا سخن گفته شد و این بسته حمایتی در هماهنگی با همه وزارتخانه‌ها در حال تنظیم است.

بنابر این گزارش محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست به بیان دیدگاه‌ها و توضیحاتی درباره مطالبات نمایندگان پرداخت.