مالیات‌ستانی بیشتر در وضعیت فعلی مردم را فقیرتر می‌کند + صوت

محمود بهمنی، رئیس کل سابق بانک مرکزی در گفت‌وگو با ایکنا،  پیرامون  اهمیت مسئله تأمین مالی پروژه‌های نیمه‌تمام با بیان اینکه در زمانی که کشور با مشکل تأمین مالی مواجه است بهترین راه این است تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره در دستور کار قرار گیرد، اظهار کرد: در چنین شرایطی باید پروژه‌‎هایی که بیش از 80 درصد پیشرفت داشته‌اند در اولویت اول قرار داشته باشد و سپس تکمیل پروژه‌هایی با پیشرفت فیزیکی کمتر.

وی افزود: مدنظر داشته باشیم اگر پروژه‌های اقتصادی و عمرانی ناقص سریعاً تکمیل نشوند با پدیده‌ای به نام خواب سرمایه مواجه خواهیم شد و لذا اگر این پروژه‌‎ها هر چه سریع‌تر افتتاح و تکمیل شوند فرصت‌هایی را به وجود خواهند آورند که از دل این فرصت‌ها می‌توان ساخت پروژه‌های بعدی یا تکمیل دیگرپروژه‌ها را کلید زد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس دهم تأکید کرد: در شرایط کنونی نباید هیچ پروژه جدیدی تا تکمیل پروژه قبلی کلید زده شود چون اگر چنین اتفاقی رخ دهد دولت مجبور به استفاده از منابع جاری کشور خواهد بود و از سوی دیگر منابع بلندمدت کفاف پروژه‌های جدید را نمی‌دهد. پس اولویت‌بندی پروژه‌های در درجه اول قرار داشته باشد.

لزوم تأمین مالی از طریق عواید حاصل از صادرات

بهمنی با بیان اینکه تمرکز بر صادرات تأمین مالی پروژه‌ها را تقویت خواهد کرد، گفت: متأسفانه در حوزه صادرات با مشکلاتی مواجه هستیم و به همین دلیل تأمین مالی از طریق عواید حاصل از صادرات کم‌رنگ شده است. ولی باید بدانیم اگر می‌خواهیم تأمین مالی به شکل مطلوب انجام شود راهی جزء تقویت صادرات و کنترل واردات وجود ندارد. به ویژه باید برروی واردات کالاهای غیرضرورت نظارت جدی صورت گیرد و حتی بر واردات کالاهایی که در داخل تولید نمی‌شوند هم نظارت‌های شدیدی انجام شود.

وی در ادامه افزود: یافتن راهکارهای فروش نفت بیشتر در سایر بازارها یک ضرورتی است که از آن نباید غفلت شود.

رئیس کل سابق بانک مرکزی ادامه داد: افزایش درآمدهای ارزی اگر اتفاق نیفتد خیلی نمی‌توان انتظار داشت در آینده تأمین مالی پروژه‌ها با سهولت بیشتری انجام شود. دولت به هر شکل ممکن باید تحریم‌ها را خنثی کند چه با دور زدن تحریم یا از طریق توسعه روابط دوجانبه و چندجانبه. انعقاد پیمان‌های دو یا چند جانبه یکی از راهکارهای موجود است منتهی این نوع پیمان‌ها منابع مالی برای ما ایجاد نمی‌کنند و فقط نیازهای اولیه کشور را تا حدودی مرتفع می‌سازند ولی به هر حال شیوه خوبی در امر تأمین مالی از طریق عواید حاصل از صادرات محسوب می‌شود.

نفی شیوه تأمین مالی از طریق مالیات

بهمنی به شیوه تأمین مالی از طریق دریافت مالیات انتقادی را وارد کرد و در این رابطه گفت: شرایط تولیدی کشور در وضعیتی قرار ندارد که بتوان بیش از این به مالیات‌ستانی مبادرت ورزید. به عبارت بهتر ستاندن مالیات بیشتر به امید تأمین مالی پروژه‌ها و تأمین مالی هزینه‌های جاری دولت از ظرفیت اقتصادی کشور خارج است.

وی ادامه داد: با توجه به وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم هرچقدر درصد دریافت مالیات افزایش پیدا کند به همان اندازه تورم و گرانی در کشور شدت می‌یابد، چون تولیدکننده هرگز از جیب خود مالیات را نخواهد پرداخت و به میزان درصدی که مالیات افزایش یافته به همان میزان قیمت کالا را گران‌تر می‌کند و در اینجا مردم‌ فقیرتر و تورم تشدید می‌شود.

رئیس کل سابق بانک مرکزی با اشاره به ضرورت اصلاح نظام مالیاتی کشور گفت: متأسفانه یک سری از قوانین مالیاتی به تازگی تصویب شده و حتماً باید با توجه به شرایط بعضی از قوانین مالیاتی تعدیل شوند.

تأمین مالی از طریق تجمیع منابع مازاد ریالی

بهمنی در رابطه با تأمین مالی از طریق تجمیع منابع مازاد ریالی و پروژه‌محور شدن شیوه تأمین مالی تأکید کرد: تأمین مالی از طریق منابع در اختیار عموم مردم شیوه خوب و مرسوم محسوب می‌شود اما نباید یک اصل را فراموش کرد و آن اصل اعتمادزایی است. اگر اعتماد مردم جلب شود مردم به راحتی سپرده‌های خود را در اختیار دولت قرار خواهند داد.

وی افزود: بورس یکی از راهکارهای مناسب برای تجمیع منابع مازاد ریالی در اختیار عموم مردم است که اگر به درستی مدیریت می‌شد قطعاً نقدینگی در اختیار مردم را یکجا جمع‌آوری می‌کرد.

بانک‌ها دیگر توان تأمین مالی ندارند

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس دهم با بیان این مطلب که معمولاً تأمین مالی به دو شکل پولی و مالی انجام می‌شود، عنوان کرد: در حوزه سیاست‌های پولی باید پذیرفت بانک‌ها دیگر توان تأمین مالی یا اعطای تسهیلات را ندارند و در شرایطی که توانش را ندارند اگر به بانک‌ها فشار وارد شود بانک مجبور به خلق نقدینگی، استقراض از بانک مرکزی و تشدید تورم خواهد شد. باید قبول کرد که حال بانک‌ها خوب نیست.

بهمنی ادامه داد: شرایط سیاست مالی کشور هم خیلی مساعد نیست. برای بهبود سیاست‌های مالی باید شرایط بازار سهام و بازار سرمایه بهبود پیدا کند اما اگر بخواهیم به شیوه سابق با بورس رفتار شود مطمئناً شرایط بدتر خواهد شد.

لزوم تدوین بودجه انقباضی با هدف تأمین مالی

وی بودجه انقباضی را یک ضرورت مهم در شرایط کنونی توصیف کرد که می‌تواند تأمین مالی پروژه‌ها را تسهیل کند.

رئیس کل سابق بانک مرکزی رشد حجم نقدینگی موجود در کشور را بیش از پنج هزار هزار میلیارد تومان دانست و در این رابطه گفت: هر روز بر شدت این نقدینگی افزوده می‌شود و جمع‌آوری این حجم از نقدینگی که در اختیار مردم و در بخش غیرمولد اقتصاد سرمایه‌گذاری شده کاری بسیار سخت و دشوار است. این نقدینگی با بازدهی اقتصاد هم‌خوانی ندارد و دلیلش هم این است که به جای سرازیر شدن به بخش تولید وارد بازار سفته‌بازی شده است.

وی ادامه داد: دولت باید این عوامل را در نظر بگیرد و نقدینگی را هدایت کند، کنترل کند و برآن نظارت داشته باشد. به باور من اگر نقدیتگی در جای مناسب مورد استفاده قرار گیرد با اینکه در بازار سفته‌بازی هزینه شود تفاوت می‌کند. هدایت نقدینگی به بخش تولید موجب افزایش درآمد کشور خواهد شد ولی نقدینگی در بازار سفته‌بازی تورم را شدت می‌بخشد. پس اگر دولت می‌خواهد از طریق نقدینگی انباشه شده در اختیار مردم به نفع تولید استفاده کند باید کنترل، نظارت و هدایت را مدنظر قرار دهد.

گفت‌وگو از سعید امینی