تشکیل کمیسیون مشترک دولت و مجلس با هدف متناسب‌سازی بودجه + صوت
عضو شورای سیاستگذاری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه پیشنهاد کرد پیش از تدوین لایحه بودجه، کمیسیونی مشترک میان دولت و مجلس با هدف متناسب‌سازی و رفع اختلافات دولت و مجلس تشکیل شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین کمیل قنبرزاده، عضو شورای سیاستگذاری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایکنا، پیرامون ارتباط برنامه پنج ساله با بودجه سالیانه اظهار کرد: برنامه پنج ساله که نوشته می‌شود باید الگوی عملیاتی برای بودجه سالیانه باشد. به عبارت دیگر برنامه پنج ساله پیش رو را باید به صورت جزء به جزء بررسی کرد و یک پنجم برنامه پنج ساله را در بودجه سال اول لحاظ کنیم تا بتوان طی پنج سال آن را به نتیجه رساند و در عمل واقعیتی که اتفاق بیفتد این است.
وی با بیان اینکه همواره در نوع برنامه‌ریزی‌ها مشکلی وجود دارد، گفت: باید راهکارهایی برای تطبیق بودجه در سطح کلان با برنامه‌های توسعه یا بهتر است بگوییم برنامه‌های پیشرفت وجود داشته باشد. اگر این راهکارها وجود نداشته باشد حتی بودجه 1403 که در آن زمان برنامه پنج ساله به تصویب رسیده از الگوی عملیاتی و مشخص برخوردار نخواهد بود و همواره محل سؤال است.
کارشناس اقتصادی بیان کرد: علی القاعده منطق برنامه‌نویسی باید به گونه‌ای باشد که برنامه‌های کیفی و کلان اسناد بالادستی و سیاستگذاری‌ها و مطالعات میدانی و آینده‌پژوهی که قبلاً انجام شده به برنامه‌های کمی بلندمدت یا میان‌مدت تبدیل شود، البته برنامه‌های کمی نباید به معنای اعداد خُرد باشد بلکه باید به معنای قابل محاسبه بودن باشد.
برنامه‌نویسی همراه با شاخصهای قابل محاسبه
قنبرزاده ادامه داد: پس عملاً بخشی از مشکل در نوع برنامه‌نویسی است و بارها مشاهده کرده‌ایم برنامه‌هایی که نوشته شده‌اند یکی چاق و دیگری لاغر است، درصورتی‌که باید شاخصهای قابل محاسبه در آن وجود داشته باشد.
عضو شورای سیاستگذاری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه افزود: از سوی دیگر نسبت به بودجه ایراداتی وارد است. ضروری است در بودجه تناسبی وجود داشته باشد، یعنی بودجه باید خود را متعهد به اجرای اهداف برنامه پنج ساله بداند. عملاً مشکلاتی در بودجه‌ریزی وجود دارد؛ مشکلاتی که از اقتصاد سیاسی، منافع جریانات و منافع محلی و منطقه‌ای نشئت گرفته می‌شود. این مسائل سبب شده تا بودجه‌ریزی تحت تأثیر مسائل کلان و چنین مشکلاتی قرار داشته باشد. گاهی اوقات به جای اینکه نگاه ملی لحاظ شود نگاه منطقه‌ای تأثیرگذار بوده است.
قنبرزاده بیان کرد: همانطورکه اسناد بالادستی سند پشتیبان بودجه هستند، بهتر است سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های اصل 44 پشتیبان برنامه‌های پنج ساله باشند یا اگر مردمی‌سازی اقتصاد نوعی سیاست بالادستی است در برنامه‌های پنج ساله به صورت چشم‌گیر لحاظ و با بودجه به صورت سالیانه تطبیق داده شود و سپس به صورت فنی گزارشات آن طرح بیان شود. از سوی دیگر بهتر است از حاکم شدن نگاه‌های دیگر بر نگاه اسناد بالادستی جلوگیری به عمل آید.
جریانات تأثیرگذار بر بودجه
وی با بیان اینکه ممکن است جریاناتی در تدوین لایحه بودجه تأثیرگذار باشند، گفت: یعنی ممکن است گروه یا طیفی که به اقتصاد مقاومتی باور ندارند و طرفدار اقتصاد لیبرال هستند در تدوین لایحه بودجه اثرگذار باشند و در این شرایط نباید انتظار تدوین بودجه‌ای براساس اقتصاد مقاومتی را داشت. این مشکل ممکن است هنگام رفتن لایحه بودجه به مجلس دوچندان شود و نگاه محلی و منطقه‌ای بر بودجه تأثیرگذار باشد.
بیشتر بخوانید:
عضو شورای سیاستگذاری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه ادامه داد: من معتقدم عمده مسئولان و تصمیم‌گیران در دولت خدوم و مجلس انقلابی به دنبال رفع مشکلات هستند ولی به هر حال مشکلات و چالش‌هایی هم وجود دارد که باید دیده شوند.
قنبرزاده با اشاره به چالش نوع برنامه‌ریزی عنوان کرد: رابطه بین دولت و مجلس، محل تدوین پیش‌نویس لایحه بودجه، چگونگی تدوین آن و فرآیند تصویب بودجه همواره مورد توجه بوده، زیرا ممکن است در این فرآیند اتفاقاتی رخ دهد و چکش‌کاری‌هایی صورت گیرد که تناسب بودجه را برهم زند.
وی گفت: در بودجه باید نقش مجری به صورت پررنگ دیده شود، یعنی در عین حال که ما معتقد به حفظ شرایط نظارتی مجلس هستیم باید اقتضائات دولت به عنوان مجری بودجه مورد توجه قرار گیرد. اینکه مجلس بیاید با مداخلاتش کلاً بودجه را زیر و رو کند برای مجری بودجه مشکلاتی را به وجود می‌آورد، چون آنچه که دولت دیده با آنچه که مجلس میبیند با یکدیگر تفاوت دارد و لذا چنین رویه‌ای توان دولت را در اجرای بودجه می‌کاهد و به مرور زمان شاهد تخلف در اجرای بودجه خواهیم بود همانطورکه طی سالیان گذشته فراوان اتفاق افتاده است.
تشکیل کمیسیون مشترک
این کارشناس اقتصادی برای حل این مشکل پیشنهادی رائه کرد و گفت: پیش از اینکه لایحه بودجه از اساس طراحی شود، کمیسیون مشترکی میان دولت و مجلس شکل گیرد و در این کمیسیون مشترک دولت اقتضائات خود را بیان کند و مجلس هم ملاحظاتش را شرح دهد و سپس پیش‌نویس اولیه با همکاری قوای مقننه و مجریه نوشته شود نه اینکه دولت لایحه را تدوین کند و سپس مجلس لایحه را طوری چکش‌کاری کند که به کل متحول شود، لذا تشکیل این کمیسیون می‌تواند تناسبات را به وجود آورد.
عضو شورای سیاستگذاری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه اضافه کرد: اینکه توقع داشته باشیم بودجه 1402 تناسب صددرصدی با برنامه پنج ساله هفتم داشته باشد توقع غیرواقع‌بینانه است ولی می‌توان توقع داشت شاخصهای کلان برنامه پنج ساله هفتم که پیش‌نویس آن وجود دارد و در دسترس دولت است، حداقل در رویکرد بودجه‌ریزی امسال مورد توجه قرار گیرد.
قنبرزاده معتقد است، بودجه 1402 واقع‌بینانه‌تر از بودجه 1401 است و در این رابطه گفت: دولت فعلی از تجربیات گذشته پند گرفته و آنها را قطعاً در بودجه 1402 لحاظ خواهد کرد و با واقعیت‌ها انظباق بیشتری دارد.
وی تأکید کرد: سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم بسیار انقباضی رفتار می‌کند و سخت‌گیری‌های شدیدی را از خود نشان می‌دهد، طوری که در تخصیص بودجه‌های 1401 با وجود اینکه در ماه آذر قرار داریم و 9 ماه از سال گذشته خیلی سخت‌گیرانه رفتار کرده تا دولت به کسری بودجه دچار نشود.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
