نیازمند بازخوانی مسیر طی شده حوزههای علمیه هستیم
رئیس جامعةالمصطفی العالمیه گفت: ما امروز بیش از هر زمانی به بازخوانی مسیر طی شده حوزههای علمیه نیازمندیم و باید بدانیم اکنون در چه جایگاه تاریخی قرار داشته و چه رسالت و مسئولیتی برای آینده داریم.
به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی عباسی، رئیس جامعةالمصطفی العالمیه عصر امروز سه‌شنبه ۹ اسفند در همایش سه روزه «حوزههای علمیه و میراث جهانی اهل‌بیت(ع)» که در سالن قدس مجتمع امام خمینی(ره) المصطفی برگزار شد، با بیان اینکه حوزههای علمیه استمرار حرکت فرهنگی و حلقات درس ائمه معصومین(ع)، هستند، اظهارکرد: علی‌رغم کوتاهی‌هایی که تاریخ‌نگاران در این زمینه داشته‌اند، اما اهل انصاف اذعان دارند که حلقه‌های معرفت و دانش اهل‌بیت(ع) به ویژه از روزگار امام باقر(ع) و امام صادق (ع) حرکت تاریخی حوزههای علمیه را بنیان نهاد.
وی ادامه داد: این دو امام بزرگوار با وجود همه فشارها، در منزل، مسجد، مسیر رفت و آمد، سفر و… طالبان علم و مشتاقان معارف اصیل الهی را سیرآب کرده و با تربیت شاگردانی از نقاط مختلف حجاز و عراق و شام تا قم و ری و خراسان، این معارف نورانی، در اقصی نقاط عالم انتشار یافت.
استاد جامعةالمصطفی العالمیه که در جمع مدیران مدارس علمیه جهان اسلام سخن می‌گفت، با اشاره به نقش تاریخی و تمدنی حوزههای علمیه، بیان کرد: ما امروز بیش از هر زمانی به بازخوانی مسیر طی شده توسط حوزههای علمیه نیازمندیم و باید بدانیم اکنون در چه جایگاه تاریخی قرار داشته و چه رسالت و مسئولیتی برای آینده داریم.
وی بررسی سیر تحولی بیش از ۱۳۰۰ ساله تاریخ پرتکاپوی حوزههای علمیه را نیازمند زمان فراوان دانست و اظهار کرد: در این زمینه باید ده‌ها اثر نوشته شود، اما با یک نگاه گذرا برای شناسایی جایگاه کنونی حوزههای علمیه در مسیر تاریخی عالم، به عمق، ریشه و اصالت حوزههای علمیه و میراث غنی آن پی می‌بریم.
حجت‌الاسلام عباسی با اشاره به جابجایی کانون حوزههای علمیه در طی تاریخ از بغداد، نجف، حله و جبل عامل تا اصفهان، تهران و خراسان، تصریح کرد: در نهایت حلقه آخر این زنجیره طلایی در شهر مقدس قم با احیای مجدد حوزه علمیه توسط آیت‌الله العظمی حائری و پس از ایشان شخصیت‌هایی همچون آیت‌الله العظمی بروجردی رقم خورد و انقلاب اسلامی نقطه عطفی در تاریخ حوزه‌علمیه است.
وی خاطرنشان کرد: حوزههای علمیه همواره در یک مسیر ثابت و در عین حال پویا و مطابق با نیاز زمانه حرکت کرده است. دو حوزه مهم اخیر مکتب اهل‌بیت(ع) در نجف و قم در سده‌های اخیر نیاز به تحلیل جامعی دارد. شکل‌گیری و ویژگی و تاثیرگذاری معرفتی و اجتماعی این حوزههای علمیه، بر اساس ظروف و شرایط خاص خود بوده است.
رئیس جامعةالمصطفی تشکیل حوزه نجف در سایه حاکمیت عثمانی و حوزه قم در پایان عصر قاجار را مقارن با تحولات بزرگی در عالم دانست و ابراز کرد: این عصر با حضور استعمار در منطقه غرب آسیا و ایجاد دولتی وابسته در ایران همزمان شد و برای نخستین بار حکومتی در ایران سرکار آمد که زمام امورش بدست دیگران بوده و تلاشش برای یک تحول فرهنگی مبتنی بر سیاست‌های زمامداران اصلی صورت می‌گرفت.
وی با تاکید بر دو کارویژه اساسی حوزههای علمیه، اظهارکرد: نخستین حرکت اساسی حوزههای علمیه در این سیر تاریخی، ارائه یک تصویر عقلانی و استدلالی از واقعیت نظام عالم است. در حالی که هنوز هم نظامات فکری در عالم، از تصویر کردن حقایق واقعی عالم و سنت‌ها و قوانین حرکت هستی، عاجز هستند و این در حالیست که حوزههای علمیه ما توفیقات چشمگیری در ترسیم چنین نظام معرفتی حرکت‌های ارزشمندی را ارائه کرده‌اند و امروز ما از این پشتوانه فکری و معرفتی برخورداریم.
عباسی ترسیم نظام اجتماعی بشر را دومین کار اساسی حوزه علمیه برشمرد و گفت: برای ارائه یک تمدن جدید به بشریت، لازم است نظامات زندگی شامل نظام فرهنگی، اقتصادی، حقوقی، قضایی و نظام جامع زندگی بشر به درستی ترسیم گردد. ما به لطف میراث بیش از ۱۳۰۰ ساله حوزه علمیه، این سرمایه عظیم را در اختیار داریم. البته نقد کردن این سرمایه و آوردن آن به ساحت زندگی بشر، افق تازه‌ای است که پیش روی حوزههای علمیه قرار دارد.
انتهای پیام
