طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی؛ معایب و مزایا + فیلم

به گزارش ایکنا، وقوع انقلاب اسلامی نشان داد هر زمانی که مردم در اجرای برنامه‌های مهم و بزرگ مشارکت کرده‌اند، نتایج مطلوبی به دست آمده است. از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون برنامه‌ها و فعالیت‌هایی که رنگ و بوی مردمی داشته و از دل مردم برآمده همواره تأثیرگذار بوده و به سرانجام رسیده و یکی از نشانه‌های این مهم، شکل‌گیری گروه‌های جهادی در کشور است. گروه‌های جهادی که هدفی جز خدمت بی‌شائبه و بدون چشم‌داشت به محرومان و آسیب‌دیدگان نداشته‌اند، در صحنه‌های مختلف اجتماعی همچون بلایای طبیعی و محرومیت‌زدایی به میدان آمده و در گمنامی به خدمت‌رسانی به اقشار محروم پرداخته‌اند.

در این راستا، ایکنا با برپایی نشستی به بررسی فعالیت‌ گروه‌های جهادی، مشکلات و بایسته های فعالیت اثرگذار آنان پرداخته است. این نشست با حضور غلامرضا شریعتی آندراتی، عضو فراکسیون جهادی مجلس شورای اسلامی؛ علی‌اصغر کرامتی‌منش، فعال جهادی و سیدوحید سعادت، معاون امور سرمایه‌گذاری، فرهنگی و اجتماعی معاونت توسعه روستایی ریاست‌جمهوری، در سالن جلسات خبرگزاری ایکنا برگزار شد. در ادامه بخش نخست این نشست را می‌بینید و می‌خوانید.

ایکنا ـ نظر شما در رابطه با طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی که در مجلس شورای اسلامی بررسی می‌شود چیست؟ چرا این قانون با وجود اینکه با دوفوریت در دستور کار مجلس و هیئت‌رئیسه قرار دارد، تاکنون برای تصویب به صحن علنی نیامده است؟‌

شریعتی: بسیج سازندگی زمانی که آغاز به کار کرد، بسیاری از گروه‌های مردمی به صورت خودجوش در مناطق محروم حضور یافتند و بنابر تشخیص خود در طرح‌های مختلف عمرانی و خدماتی وارد شدند و احساس می‌کردند که می‌توانند گره از زندگی محرومان باز کنند. لذا نوعی کار مردمی خودجوش بدون اینکه از سوی فرد یا نهادی توصیه شده باشد انجام می‌شد و عمدتاً عناصر بسیجی و یا افرادی که با بسیج ارتباط نزدیکتری داشتند، در این برنامه‌ها حضور پیدا کردند. تعمیر و بهسازی منزل نیازمندان، خانه‌های بهداشت، آبرسانی و... از جمله فعالیت‌هایی بود که از سوی این گروه‌ها انجام می‌شد. البته بارانداز و محل اصلی آغاز به کار این گروه‌ها نیز بسیج و سپاه بود.

با اوج گرفتن این برنامه‌ها، مقام معظم رهبری فرمان تشکیل بسیج سازندگی را صادر کردند که امر لازمی بود، چراکه زمانی که گروه‌های جهادی در محیط‌های روستایی و مناطق محروم حاضر می‌شدند، با مشکلاتی نیز مواجه بودند. یکی از این مشکلات هماهنگی امور با نهادهای اجرایی بود. البته مشکلات مربوط به ایمنی افراد و جهادگران و جلوگیری از آسیب‌ها و خطراتی که پیش روی آن‌ها بود از دیگر معضلاتی بود که باید برای رفع آن‌ها فکری می‌شد. به همین دلیل لازمه ایجاد سازماندهی برای جهادگران این بود که مقام معظم رهبری فرمان تشکیل بسیج سازندگی را صادر کردند.

از ظرفیت فرمان مقام معظم رهبری، سپاه با استفاده از روش‌های مختلف، بهره برده و فعالیت‌های جهادی را سازماندهی و گروه‌ها را ساماندهی کرد، اما در این زمینه هنوز ایراداتی بر این روش انجام کار وجود داشت تا اینکه مجلس شورای اسلامی قانون تأسیس بسیج سازندگی را به تصویب رساند. در این قانون که بسیج سازندگی به عنوان یک دستگاه مجری شناخته شد، بخش زیادی از مشکلاتی که در مسیر فرمان مقام معظم رهبری وجود داشت، حل و فصل شد، اما به دلیل اینکه گروه‌های جهادی در آن زمان هنوز نوپا بوده و خود را به خوبی پیدا نکرده بودند، با توسعه فعالیت‌ها و ایجاد ساختار قوی‌تر و عرصه‌های جدید فعالیت برای آن‌ها، اندک اندک نیاز به ایجاد اصلاحاتی در قانون بسیج سازندگی احساس شد.

پیشنهادات فراوانی از استان‌های مختلف کشور اخذ شده و در کمیسیون‌های مختلف بررسی شد منتها در ابتدا با مشکلاتی مواجه شدیم تا اینکه در مجلس یازدهم کار جدی‌تر دنبال شد. البته جدیت این کار به دو بخش بستگی داشت. اولاً، سازمان بسیج سازندگی به عنوان متولی اردوهای جهادی باید نسبت به انجام این اصلاحات اقدام می‌کرد. ثانیاً، گروه‌های جهادی ماهیتی دارند که به هیچ وجه نمی‌پذیرند که در سیطره سازمان بسیج سازندگی حبس و محدود شوند. این موارد از جمله مسائلی بود که قانون بسیج سازندگی را با چالش مواجه کرده بود. البته با شکل‌گیری دولت جدید که بحث احیای جهاد سازندگی مطرح شد و رئیس‌جمهور نیز در ابتدای آغاز به کار خود تأکید فراوانی بر این موضوع داشت، باعث شد تا این قانون برای آمدن به صحن معطل شود.

ظرفیتی که بسیج سازندگی دارد می‌تواند نیات رئیس‌جمهور در قالب احیای جهاد سازندگی را جبران کند. البته رئیس‌جمهور ابتدا با شتاب وارد این قضیه شدند، اما بعدها مشاهده کردند که مشکلاتی وجود دارد و تعدد تشکیلات، پراکندگی نهادها در وظایف و اجرا باعث ناکارآمدی برنامه‌ها خواهد شد. اگر دولت و سپاه در قالب بسیج سازندگی به تفاهم مشترکی در این زمینه دست یابند، یقیناً کارایی این حرکت جهادی بیشتر خواهد شد.

یکی از ایراداتی که به همکاران مجلس در نوع بررسی این قانون وجود داشت، بردن قانون به کمیسیون امنیت ملی بود. جایگاه بررسی این قانون، کمیسیون عمران و یا کمیسیون امور اجتماعی بود، چراکه کار گروه‌های جهادی با وجود اینکه بخشی از ساختار مجموعه نیروهای مسلح هستند اما وظایف و اقداماتی که انجام می‌دهند، هیچ‌کدام جنبه امنیتی ندارد. جهادگران به فکر خدمت به نیازمندان و محرومان هستند که این خدمات در حوزه‌های مختلف عمرانی، بهداشتی، درمانی و... انجام می‌شود. لذا یکی از مسائلی که باعث شد تا این طرح در مجلس معطل باشد، همین مسئله بود. قوانینی که امروز در نوبت رسیدگی قرار دارد، بسیار فراوان است. اصرار خود دستگاه بهره‌بردار یعنی بسیج سازندگی نیز برای رایزنی با هیئت‌رئیسه مجلس جهت ورود طرح به صحن علنی بسیار مؤثر خواهد بود. فراکسیون جهادی مجلس نیز تلاش کرده و پیگیری می‌کند تا این طرح خیلی زودتر برای تصویب به صحن مجلس بیاید.

ایکنا ـ روند احیای بسیج سازندگی در دولت چگونه بوده است؟

سعادت: در مورد طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی احتمالاً نظرات مخالف و موافق بسیاری در مجلس وجود دارد و نظر دولت در این باره اخذ نشده است. البته نظر دولت در مصوبات و موضوعات مختلف مشخص است. یعنی مجموعه دولت در اینکه گروه‌های جهادی سازماندهی شوند و قانون بسیج سازندگی اصلاح شود، حرفی ندارد، اما فعالیت‌های موجود کشور در بحث جهادی و مردمی اهمیت دارد. بحث احیای جهاد سازندگی از ابتدای دولت مطرح بوده است و رئیس‌جمهور از زمان حضور در آستان قدس رضوی پیگیر بود که جهادسازندگی احیا شود. البته در رابطه با اینکه این احیا به چه صورت انجام شود بحث‌های فراوانی وجود داشت که جهاد به صورت وزارتخانه، سازمان، نهادی ذیل بسیج سازندگی و... احیا شود.

در این زمینه پیشکسوتان جهاد سازندگی دعوت شده و نظرات ایشان را برای این امر به دست آوردیم. لذا نظرات مختلفی در این حوزه وجود داشت. فعالیت‌های مردمی داوطلبانه در اشکال مختلف در کشور انجام می‌شود و نمی‌توانیم آن‌ها را محدود کنیم. امروز هیئت‌های مذهبی بزرگی در کشور وجود دارند که در حال فعالیت ذیل سازمان تبلیغات اسلامی هستند. هیئت مذهبی کارکرد ویژه خود را دارد و مناسک و مراسم مذهبی را پاس داشته و احیا می‌کند. در این زمینه شوری که از سوی هیئت‌ها در مردم ایجاد می‌شود باعث می‌شود به امر خیر و نیکوکاری نیز متمایل شوند. در این باره باید سه کار انجام داد؛ به هیئت‌ها اعلام کنیم که برای انجام فعالیت‌های خیرخواهانه یک گروه جهادی ذیل سازمان بسیج سازندگی تأسیس کنید یا اصلاً فعالیت نکنند یا مجوز هیئت‌های مذهبی را در اختیار بسیج سازندگی قرار دهیم.

امروز خیریه‌هایی وجود دارد که مجوز خود را از سازمان‌های مختلفی همچون کمیته امداد، سازمان بهزیستی و... کسب کرده‌اند. در اصلاحیه قانون بسیج سازندگی، که در مجلس مطرح شده است، فعالیت‌ها باید از مسیر بسیج سازندگی انجام شود. برای مثال بنیاد علوی امروز شبکه‌‌ای از جهادگرانی را که بسیج سازندگی به آن‌ها مجوز داده است ایجاد و مستقیماً آن‌ها را هدایت کرده است و مناطق هدف را در نظر می‌گیرد. در اصلاحیه قانون بسیج سازندگی آمده است که بنیاد علوی حق چنین فعالیتی ندارد و باید فعالیت‌های خود را ذیل بسیج سازندگی انجام دهد. امروز مؤسسات و نهادهای مردمی وجود دارند که مجوز خود را از نهادهای مختلف کسب می‌کنند و طبق طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی، همگی باید ذیل بسیج سازندگی فعالیت کنند که امکان‌پذیر نیست. لذا باید بین فعالیت‌های مردمی متنوع کشور و گروه‌های جهادی تمایز قائل شد.

امروز اقشار مختلف بسیج در حال فعالیت و خدمت‌رسانی به محرومان هستند و دولت در راستای احیای جهاد سازندگی از ایشان خواست تا عضو شورای جهاد سازندگی شده و حداقل به صورت هماهنگ و در یک راستا فعالیت کنند. مقام معظم رهبری در پیام خود به بسیج سازندگی به دو نکته مهم اشاره داشتند. ایشان از سپاه خواستند که بین بسیج و گروه‌های جهادی ارتباط برقرار کرده و پشتیبانی نهادهای پشتیبان را جذب کند. این برقراری ارتباط می‌تواند در قالب مجامع تشکیل‌شده و یا عملیات باشد. این مسئله یعنی شبکه‌سازی و ایجاد یک نوع نظام پشتیبانی به خودی خود مسئله مهمی است که از سوی شورای عالی جهاد سازندگی پیگیری می‌شود. لذا تأمین منابع مردمی باید به صورتی سازماندهی شود که از هدررفت منابع جلوگیری کند که این مسئله در شورای عالی جهاد سازندگی صورت گرفته و دبیرخانه آن نیز معاونت توسعه روستایی ریاست‌جمهوری است. قرارگاه محرومیت‌زدایی ارتش، ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، کمیته امداد، بنیاد مستضعفان، سازمان بسیج مستضعفین، سازمان بسیج سازندگی و... در این شورا عضویت دارند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سخنانی در 21 آبان‌ 1380 فرمودند: «بسیج را نباید در نیروی مقاومت بسیج خلاصه کرد. بسیج نیروی خاصی در قالب نیروهای دیگر نیست. بسیج عبارت از چند هزار آدم در هر شهر نیست.» لذا بسیج کل فعالیت‌های مردمی را شامل می‌شود. جهاد سازندگی یک روحیه و فرهنگ بود که مردم را به صحنه آورد و آنچه مهم است به صحنه آوردن مهم در بخش‌های مختلف اعم از مطالبه‌گری، تصمیم‌سازی و... است. دولت قصد دارد تا این به این مسئله ساماندهی دهد نه اینکه آن را در سازمانی مشخص محدود کند. اتفاقی که امروز در سازمان بسیج رخ می‌دهد، محور بسیاری از فعالیت‌هاست. بسیج سازندگی نیز که گروه‌های مردمی را ساماندهی کرده، فعالیت تأثیرگذاری انجام داده، اما فراتر از این دوباره فعالیت‌هایی خواهیم داشت که هر کدام در حال انجام فعالیت‌های خودجوش هستند. دولت در رابطه با بسیج سازندگی که قصد دارد برای خود چه نوع سازمانی را ایجاد کند نظری ندارد. لذا دولت به این قانون و طرح و موضوع گروه‌های جهادی ورودی ندارد.

مسئله اصلی این است که آیا دولت باید از فعالیت‌های مردمی که در اشکال مختلف صورت می‌گیرد حمایت کند یا خیر؟ دولت اعتقاد دارد که تمامی این فعالیت‌ها جهادی هستند و باید ساماندهی شوند. حمایت دولت از این فعالیت‌ها، تسهیل فعالیت‌های جهادی در ارتباط با سایر نهادهای اجرایی و... از جمله مسائل مهمی است که باید مد نظر باشد.

لذا دولت باید در نظام پشتیبانی، حمایتگری و هدایت این فعالیت‌های جهادی و مردمی سازماندهی کند. زمانی که جهادگران به تعامل با نهادهای اجرایی وابسته به دولت می‌پردازند، دولت باید وظیفه تسهیل این ارتباط را انجام دهد. لذا تصویب و عدم تصویب طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی، وظیفه دولت برای سازماندهی فعالیت‌های جهادی و مردمی را ساقط نمی‌کند. بنابراین، شورای عالی جهاد سازندگی به همین منظور تشکیل شده است تا هماهنگی و ساماندهی تمامی فعالیت‌های جهادی و مردمی را انجام دهد.

ایکنا ـ ابهامات طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی چیست؟

کرامتی‌منش: انتظار بنده و بسیاری از فعالان گروه‌های جهادی اعم از اینکه ذیل بسیج سازندگی فعالیت می‌کنند یا خیر، از نمایندگان مجلس این است که این افراد نماینده مردم هستند و انتظار می‌رود با نگاه عمومی به قضیه، اصلاحیه قانون بسیج سازندگی را مدنظر قرار دهند. متأسفانه ابهام زیادی در این اصلاحیه وجود دارد که نمایندگان باید متوجه آن باشند. برای مثال در اصلاحیه ماده 2 قانون بسیج سازندگی به جای کلمه مجاز هستند، موظف‌اند می‌آید، «تمامی وزارتخانه‌ها و... موظف‌اند با استفاده از ظرفیت گروه‌های جهادی متناسب، طرح‌ها و پروژه‌ها را به سازمان بسیج سازندگی واگذار کنند». قانون نیازمند ضمانت اجراست که در این اصلاحیه بدان اشاره نشده است. آیا معاونت نظارت مجلس این کار را انجام می‌دهد و آیا دستگاهی برای نظارت بر این کار پیش‌بینی شده است. آیا این اصلاحیه و قانون پیشین مصوب سال 86، متناظر و در راستای فرمایش مقام معظم رهبری به کار برده شده و تصویب شده است؟ ایشان در سال 79 به بسیج فرمودند: «این‌ها (جهادگران) را سازماندهی کنید». البته موضوع ساماندهی در این زمینه کاملاً پذیرفتنی است، اما آیا درحال حاضر در قانون آمده است که مجوز فعالیت باید از سوی بسیج صادر شود؟ این امر محدود کردن فعالیت‌ها نیست؟ یعنی اگر فردی فعالیت خود را در بسیج ثبت نکند، اجازه ندارد که کار جهادی کند؟

گروه‌های جهادی بزرگی در کشور ما وجود دارند که هیچ مجوزی از بسیج ندارند، اما کمیته امداد و نهادهای مختلف در حال همکاری با آن‌ها هستند. مقام معظم رهبری در بند هشتم پیام خود به گروه‌های جهادی فرمودند: «به ارتباط گروه‌های جهادی با نهادهای قادر بر پشتیبانی بپردازید». امروز هیچ‌کدام از این نهادهای قادر بر پشتیبانی اصلاً از گروه جهادی طلب عضویت در بسیج سازندگی را نمی‌کند، اما اصلاحیه قانون بسیج سازندگی این نهادها را محدود می‌کند. به نظر می‌رسد این مسئله کار شایسته‌ای نیست. اگر قرار است جهادی‌ها سازماندهی شوند، مقام معظم رهبری به خوبی سازماندهی آن‌ها را تبیین کرده‌اند. ایشان فرمودند: «این‌ها را سازماندهی کنید. سازماندهی این کار با شما. اعزام با شما. شناسایی‌هایی قبلی با جهاد سازندگی و دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری». اینکه آیا بانک اطلاعات نیازمندی‌های کشور در جاهایی که جمهوری اسلامی نتوانسته به سطح عالی توسعه دست پیدا کند، وجود دارد و شاخص‌های توسعه احصا شده که بدانیم کار به کجا رسیده و یا نرسیده؟ آیا این مسئله به بسیج اعلام شده که سازماندهی و اعزام کند؟ مقام معظم رهبری در ادامه می‌فرمایند «بودجه نیز با دولت. پول هم بگذارند. در این بین مهندس لازم است، کارگر فنی لازم است، موتوری لازم است، بنا و... همه جور آدمی ممکن است لازم باشد، جنس را جور کنید.» ایشان می‌فرمایند: «سازماندهی دسته‌بندی و اداره کار با شما، شناسایی و ادامه کار با جهاد سازندگی و پشتیبانی نیز با دستگاه‌های دولتی.» لذا تکلیف مشخص شده است. نکته مهم این است که آیا ما در قانون به نقاط رسیده‌ایم؟ یعنی این قانون آن‌قدر بسط داده شده که هر کسی بداند چه وظیفه‌ای دارد.

امروز در خدمت تعدادی از پزشکان متخصص و فوق تخصص در گروه جهادی خود هستیم. شبکه‌های بهداشت، دانشگاه‌های علوم پزشکی، کمیته امداد و نهادهای مختلف با ما در این فعالیت جهادی همکاری دارند. سؤال اینجاست که آیا در طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی قرار است که فعالیت‌ها تسریع و تشویق شود یا قرار بر این است که فعالیت‌ها به اسم سازماندهی ذیل سپاه قرار گیرد. حال اگر این طرح تصویب شود و جهادگران از بسیج سازندگی مجوز دریافت کنند، گروه‌های جهادی باید ذیل چه قانونی فعالیت کنند؟ زمانی که هیچ بانکی به جز یکی از بانک‌های کشور ‌برای مسئول گروه جهادی افتتاح حساب نمی‌کند تا کمک‌های خیران را جذب کند،‌ چگونه می‌توان فعالیت کرد. بانک مورد نظر نیز کارت‌ را فقط برای شخص مسئول پایگاه بسیج صادر می‌کند که فعالیت را دچار مشکل می‌کند. طبق آئین‌نامه اختصاص شناسه ملی به تمامی اشخاص حقوقی ایرانی باید از ثبت شرکت‌ها انجام شده و افراد باید مجوز و ثبت دریافت کنند یا نهادهایی که مجوز فعالیت دارند که فعالیت خود را ثبت کرده باشند که این مسئله در قانون دیده نشده است. لذا مشکلات زیادی در این رابطه بر سر راه گروه‌های جهادی وجود دارد. این مسائل متأسفانه در اصلاحیه قانون بسیج سازندگی دیده نشده است.

بنابراین، نقدهای زیادی به طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی و کلمات آورده شده در آن وجود دارد. در یکی از بندهای این طرح آمده است: «مرجع صدور مجوز تشکیل، فعالیت، هدایت و نظارت بر آن‌ها بسیج سازندگی است». برای مثال امروز بسیج جامعه پزشکی وجود دارد. اگر قرار باشد بسیج سازندگی بر گروه‌های جهادی پزشکی تخصصی نظارت کند، نمی‌تواند این کار را انجام دهد، چراکه علم و اطلاعی نسبت به این مسئله ندارد. این مسئله در قانون نیست. در قرآن کریم آمده است که برای نظارت و مدیریت باید علم داشت. البته بحث هزینه‌های درمان، بنیاد شهید و احراز حکم شهید و... از جمله بندهای بسیار عالی این قانون است، اما ایراداتی در این طرح وجود دارد که باید بدان‌ها رسیدگی و رفع شود.

شریعتی: در فرمانی که مقام معظم رهبری در رابطه با مسئله جهادگران صادر کرده‌اند، ایشان کار را به دو بخش تقسیم کرده‌اند. بخش اول پشتیبانی‌ها و واگذاری عرصه‌ها و فعالیت‌ها است که در نهادهای اجرایی مختلف پراکنده است که مربوط به دولت است. آنچه که ما در این قانون بدان تأکید کرده‌ایم، این است که این عناصر باید سازماندهی شوند و هر کسی قصد کار جهادی دارد، فعالیت آن در جایی به عنوان بسیج سازندگی ثبت و ضبط شده و به عرصه و صحنه فعالیت و عملیات هدایت شوند. همچنین، بر عملیات آن‌ها نیز نظارت شود. یعنی مسئولیت کمی و کیفی جهادی را بسیج سازندگی به عهده بگیرد. واگذاری عرصه فعالیت و پشتیبانی نیز با نهادهای پشتیبان است. نکته دیگر در رابطه با کلمه مجاز یا موظف که در بند 2 طرح اصلاح قانون بسیج سازندگی آمده این است که این مسئله باعث می‌شود تا مدیران نهادهای اجرایی به همکاری بیشتری با جهادگران پرداخته و پروژه‌های زودبازده و کوچک را در اختیار ایشان قرار دهند. در قانون قبلی که بحث کلمه مجاز بود، بسیاری از نهادهای با جهادگران همراهی نمی‌کردند و پروژه‌ها را در اختیار ایشان قرار نمی‌دادند.

کرامتی‌منش: با اینکه نهادهای اجرایی موظف بوده و پروژه‌ها را در اختیار جهادگران قرار دهند، هیچ مشکلی نداریم، اما صحبت این است که قانون‌گذار باید برای قانون ارزش قائل شود؛ یعنی زمانی که حرف از موظف بودن به میان آمده است باید ضمانت اجرایی آن مد نظر باشد تا قانون به خوبی اجرا شود و کسی از آن تخطی نکند.

شریعتی: کلمه موظف دولت را به اجرای قانون مکلف می‌کند. امروز با توجه به کلیات حاکم بر قانون، آئین‌نامه نوشته شده و قانون عبارات کلی را می‌آورد. در بسیج سازندگی مرکزی با عنوان مرکز مطالعات گروه‌های جهادی وجود دارد که به عبارتی فعالیت‌های مردمی در بخش‌های مختلف جامعه را بررسی کرده و فعالیت‌هایی را که قابلیت دسته‌بندی در گروه‌های جهادی دارند سازماندهی می‌کند. ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم تمامی فعالیت‌های مردمی در داخل کشور را در قالب بسیج سازندگی محصور کنیم و بسیاری از افراد علاقه‌ای به فعالیت و همکاری با بسیج سازندگی ندارند.

اینکه تمامی کارهای مردمی را در یک سازمان محصور کنیم، منطق درستی ندارد، اما قانون‌گذار به همه این‌گونه می‌رساند که چنانچه قصد انجام کاری مردمی را دارند، می‌توانند خود را زیر چتر این سازمان قرار دهند تا چنانچه با مشکلاتی مواجه شوند، بتوانند از مزایای قانون مصوب بهره‌برداری کنند. یکی از مزایای این قانون این است که چنانچه مجروح شدن و ناراحتی و مشکلی برای جهادگران در مسیر خدمت‌رسانی به محرومان ایجاد شود، می‌توانند از مزایای قانون اصلاحی بسیج سازندگی استفاده کنند.

کرامتی‌منش: فرمایشات مطرح‌‎شده از سوی عضو فراکسیون جهادی مجلس در رابطه با محاسن این قانون کاملاً درست و صحیح است، اما معایب بسیاری در این قانون وجود دارد که مشکل‌ساز خواهد شد. یکی از ایرادات آن ضمانت اجراست که مشخص نشده است. حرف اصلی این است که گروه‌های جهادی فعالیت‌های بر زمین مانده را انجام دهند و محرومیت‌زدایی کنند. حال امروز برای مثال چه نهاد و فردی باید وزارت بهداشت را موظف کند که تجهیزات پزشکی سنگین را برای کمک به گروه‌های جهادی در اختیارشان قرار دهد که ضمانت اجرای قانون است. مسئله دیگر این است که ثبت فعالیت در بسیج سازندگی به سادگی نیست که هر کسی بخواهد بتواند گروه و فعالیت خود را ثبت کند و اگر چنین چیزی هم باشد، نادرست است، چراکه چنانچه شخصی بخواهد گروه جهادی تخصصی و پزشکی را ثبت کند، بسیج سازندگی مرجع رسیدگی به آن نیست. از نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود که برای تصویب این قانون از نظرات گروه‌های جهادی عضو بسیج و گروه‌های جهادی خودجوشی که عضو بسیج نیستند بهره ببرند و سپس، به بحث تصویب قانون بپردازند.

شریعتی: در زلزله سرپل ذهاب افراد بسیار از اقشار مختلف به کمک مردم آمدند. کار صحنه عملیات با کار هیئتی تفاوت بسیاری دارد. زمانی که در ماه رمضان در برنامه مذهبی، شور و هیجان مردمی رخ می‌دهد، جرقه حضور مردم در فعالیت‌های مختلف زده می‌شود، اما در صحنه عملیات فعالیت‌های بدون مطالعه و تدبیر تبعات فراوانی دارد.

سعادت: فعالیت‌های مردمی را نمی‌توان در یک سازمان و نهاد محدود کرد. نکته این است که پس از تصویب این قانون، آیا فعالیت مردمی خارج از بسیج امکان‌پذیر است یا خیر؟ آیا دولت باید نسبت به فعالیت‌های خارج از بسیج بی‌تفاوت باشد؟ آیا چنانچه آسیبی به این گروه‌های خارج از بسیج وارد شود، دولت باید آن‌ها را به حال خود واگذار کند؟ لذا فعالیت‌های مردمی خارج از این قانون نیز وجود دارد که دولت باید بدان‌ها نیز رسیدگی کند و به هیچ وجه نمی‌تواند نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت باشد. بیشترین بازوی اجرایی دولت در عملیات محرومیت‌زدایی همین گروه‌های جهادی هستند که در قالب بسیج یا غیر بسیج فعالیت می‌کنند و دولت باید از همگی آن‌ها حمایت کند. به نظر بنده نظر مقام معظم رهبری با چیزی که در این قانون آمده، تفاوت دارد. یعنی به نظر بنده قانون مطرح شده در مجلس آن چیزی که مد نظر مقام معظم رهبری است، نیست؛ چراکه مقام معظم رهبری در بیانات خود به خوبی نقش تمامی نهادها را در حوزه جهادی مشخص کرده‌اند. نکته بعدی اینکه پس از تصویب قانون، آیا تمامی فعالیت‌های مردمی در بسیج خلاصه می‌شود که امکان‌پذیر نیست.

همچنین، دولت نمی‌تواند از گروه‌هایی که ذیل بسیج نیستند، چشم‌پوشی کند. اینکه دولت‌ها در برابر فعالیت‌های مردمی بی‌تفاوت بودند، اشکال دولت بوده است. حال آیا مردم طبق این قانون مجاز به فعالیت غیر بسیج هستند؟ پاسخ منفی است و محدودیتی برای گروه‌های مختلف ایجاد شده است. آن چیزی که قرار بود سازمان بسیج سازندگی بر توان اضافه کند و نقاط اهرمی را در به میدان آوردن مردم به میدان ایفا کند در این قانون دیده نشده است.

شریعتی: براساس قانون استخدامی سپاه، اگر هر فرد بسیجی در مأموریت‌های سپاه از جمله اردوی راهیان نور، مأموریت جهادی و... دچار سانحه شود، تحت پوشش قرار می‌گیرد و هزینه‌های او تأمین می‌شود. لذا این قانون باعث می‌شود تا چنانچه گروه‌های جهادی ذیل بسیج دچار حادثه شدند، بتوانند از مزایای قانون بهره‌مند شوند. امروز چتر حمایتی سازمان بسیج شامل تمامی ملت می‌شود و قانون طرح‌شده در مجلس منافاتی با آن ندارد. همچنین، روند ثبت گروه‌های جهادی با سهولت انجام می‌شود و همگان می‌توانند ذیل بسیج فعالیت کنند.

گزارش از مجتبی افشار