نگاهی به مهمترین وقایع حوزوی سال 1401
یکی از حوادث مرتبط با هفته‌های پایانی سال 1401 سخنان علی‌اکبر رائفی‌پور درباره ائمه(ع) و انتساب برخی شوخی‌های زشت به ایشان بود که با واکنش برخی شخصیت‌های حوزوی مواجه شد و نصیحت‌گونه به او تذکر دادند.
به گزارش ایکنا، سال 1401 با همه فراز و نشیب‌ها به پایان رسید. در سالی که سپری شد حوزه علمیه همانند هر مرکز و نهاد دیگری با حوادث و وقایعی روبه‌رو شد که از جمله آنها می‌توان به عکس‌العمل اساتید حوزه به برخی نظرات نواندیشان دینی، واکنش به سخنان علی‌اکبر رائفی‌پور درباره امام علی(ع) و واکنش دو چهره حوزوی به سخنان عبدالکریم سروش اشاره کرد. در ادامه مهمترین حوادث خبری سال گذشته را مرور می‌کنیم.
هنوز چند روزی از آغاز سال 1401 نگذشته بود که حذف‌کردن سخنان ضد اسرائیلی و آمریکایی، هاشم الحیدری با عنوان «اسرائیل نابود شدنی است» از صفحه رسمی مسجد مقدس جمکران در اینستاگرام خبرساز شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهاشم الحیدری در سال 1400 در بخشی از سخنرانی خود در مراسم نیمه‌شعبان مسجد مقدس جمکران اعلام کرده بود: تعجیل فرج در این است که ما اجازه ندهیم آمریکا در کشورهایمان دخالت کند و او را از منطقه اخراج کنیم. این وعده‌ای است که امام خامنه‌ای و سید حسن نصرالله به ما دادند که ان‌شاءالله آمریکا و اسرائیل سقوط خواهند کرد و در این مسجد مقدس جمکران و نیمه شعبان قول می‌دهیم که ان‌شاءالله به‌زودی در قدس نماز خواهیم خواند.
اینستاگرام به دنبال این سخنان و در ادامه پاک کردن پست‌های ضد اسرائیلی و آمریکایی، کلیپ سخنان هاشم الحیدری را با عنوان «اسرائیل نابودشدنی است» از صفحه رسمی مسجد مقدس جمکران به نشانی jamkaran_ir حذف کرد.
انتقاد آیت‌الله سبحانی از آمار زیاد مرگ‌ومیر جاده‌ای
آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی، از مراجع تقلید، نهم فروردین 1401 در دیدار سردار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی کشور که در دفتر این مرجع تقلید برگزار شد، با اشاره به تلفات بالای تصادفات رانندگی گفت: عدد کشته‌های نوروزی بسیار بالاست و حفظ جان مردم به دست شماست. فکر مردم را تغییر دهید تا میزان سفر‌ها در کل سال تقسیم شود.
ایشان تأکید کرد: چرا همه مردم می‌خواهند این ۱۲ روز به سفر بروند؟ در سایر فصول هم بروند و باید این را برای مردم تسهیل کنید.
محکومیت اهانت به مقدسات شیعه
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم 12 خرداد در بیانیه‌ای فیلم موهن ضداسلامی را محکوم و تأکید کرد: آنچه اخیراً در یک دورهمی به اصطلاح فرهنگی، اما به واقع جاهلیت مدرن در یکی از کشورهای منحط غربی به وقوع پیوست؛ گوشه‌ای از موج گسترده رفتارهای اسلام‌هراسانه و ایران‌ستیزانه غرب غرق شده در مرداب‌های ضد انسانی و ضد ارزش‌های اخلاقی را بار دیگر آشکار کرد.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن محکوم کردن اقدام برخی عناصر خود فروخته و غیرمتعهد، در تولید فیلم موهن به مقدسات شیعه اعلام می‌دارد: هنرِ در خدمت دروغ، اغواگری، فساد و فحشا، هرزآبی متعفن و شوره‌زاری لم‌یزرع است.
مناظره‌ای که برگزار نشد
30 خرداد و به دنبال بیان برخی سخنان از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدینی، استاد حوزه آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، او را به مناظره دعوت کرد.
در نامه استاد حوزه به حجت‌الاسلام عابدینی آمده است:
جناب آقای عابدینی! نیک می‌دانید که اینجانب به هیچ وجه با نوآوری و اظهار نظر منضبط فقهی در هر مساله که باشد مخالف نیستم و این حق هر محققی است که با چارچوب‌های قابل قبول و ابزارهای مناسب نظری را نقد و رأیی را جایگزین نماید؛ لکن این که برخلاف واقع – که اتفاقا برای بسیاری از کسانی که اطلاع از واقع ندارند، گمراه‌کننده است – حکم مخالف، سبک‌انگاری شود، به هیچ وجه قابل قبول نیست!
مخاطبان گرامی نقد ایشان را بر تغلیظ دیه ملاحظه کنند و رد آن را هم در مقاله «نقدی بر پنداره عدم تغلیظ دیه در موارد قتل خطایی در ماه های حرام» از آقای محمد عربشاهی، چاپ شده در دو فصلنامه «تا اجتهاد» شماره ۱۰، پاییز و زمستان ۱۴۰۰، صص ۱۱۱تا ۱۳۸، ملاحظه نمایند تا معلوم شود، جناب آقای عابدینی تا چه پایه پایبند به رعایت هنجارهای علمی در گزارش از اقوال و ادله مسئله و رفتار فقیهان در مشی به اندیشه تغلیظ بوده‌اند!
از جناب ایشان باید پرسید: آیا وضعیت حوزه‌های علمیه از جهت نوآوری و تلاش‌های علمی، این گونه است که ایشان بیان می‌کند؟! آیا صدها درسی که امروزه در موضوعات مختلف برگزار می‌شود، هزاران مقاله، کتاب و پایان‌نامه‌هایی که در موضوعات گوناگون به منصه ظهور رسیده است، نوآوری‌ها و نظریه‌هایی که ارائه شده، همه تکرار مکررات دیگران است و صرفاً در ارتباط با طهارت و نجاست است؟ آیا خود ایشان، دوستان و اساتید ایشان جزئی از حوزه نیستند؟ آیا حوزه فقط مؤید کارهای غلط حکومت بوده و هیچ کار دیگری نکرده است؟
تعیین دبیر شورای عالی و مدیر حوزه‌های علمیه
نشست شورای عالی حوزه‌های علمیه، شامگاه یکشنبه، ۶ شهریور با برگزاری انتخابات داخلی و معرفی دبیر اول و دوم و همچنین مدیر حوزه‌های علمیه و مسئول دبیرخانه شورای عالی به کار خود پایان داد.
بنا به تصریح ماده ۹ آیین‌نامه داخلی شورای عالی حوزه‌های علمیه، دبیر اول و دوم این نهاد عالی حوزوی هر دو سال یک بار، به واسطه رأی مستقیم اعضای شورای هفت نفره آن، انتخاب می‌شوند. همچنین به تصریح ماده ۲۵ آیین‌نامه مذکور، مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور نیز برای بازه زمانی دو ساله توسط اعضای این شورا انتخاب می‌شود.
بر اساس این گزارش، در جلسه شماره ۱۲۹، که در محل جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برگزار شد، آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری به عنوان دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه، آیت‌الله جواد مروی به عنوان دبیر دوم این شورا و آیت‌الله علیرضا اعرافی به عنوان مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، به مدت دو سال دیگر انتخاب شدند.
در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین حسین رحیمیان نیز به عنوان مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه‌های علمیه، به مدت دو سال دیگر انتخاب شد.
ابراز نارضایتی مراجع از وضعیت بانک‌ها
آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ۱۹ شهریور در دیدار اعضای شورای راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه خواستار رسیدگی به وضعیت بانک و بانکداری شد.
رئیس شورای عالی حوزه‌های علمیه تصریح کرد: مراجع عظام تقلید از وضعیت موجود بانک‌ها راضی نیستند و متأسفانه مسائل مهمی همچون ربا، خلق پول و بنگاه‌داری در بانک‌ها به چشم می‌خورد. این خواسته مراجع تقلید باید تا زمان رسیدن به نتیجه با قدرت پیگیری شود.
پاسخ حجت‌الاسلام خسروپناه به سخنان عبدالکریم سروش
بسم الله الرحمن الرحیم
بی‌ادب محروم گشت از لطف رب/ خانه خویش محال است که آباد کنید
جناب عبدالکریم سروش
بار دیگر قلم به نصیحت تفرقه‌آمیز برداشتی و مراجع عظام و مشایخ حوزه علمیه را با ظاهری خیرخواهانه خطاب قرار دادی، اما با کمی دقت در متن نامه آشکار است که باز هم توصیه‌های بزرگان به شما که «سخن بگو اما با ادب بگو» وقعی بر جانت ننهاد و همچون گذشته که به طعن و فحاشی و ناسزا به دانشگاهیان و حوزویان پرداختی، اینک نصیحت متبخترانه، کاذبانه و تفرقه‌انگیزت را نثار مراجع و شیوخ حوزه علمیه کردی.
از خدا جوییم توفیق ادب/ بی‌ادب محروم گشت از لطف رب/ بی‌ادب تنها نه خود را داشت بد/ بلکه آتش در همه آفاق زد (متن کامل خبر را در اینجا https://iqna.ir/fa/news/4088605 بخوانید)
رقابت ۴۰۰ فاضل حوزوی در انتخابات مجمع نمایندگان طلاب
انتخابات نهمین دوره مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم ۲۸ و 29 دی برگزار شد و قریب به ۴۰۰ نفر از فضلا و اساتید حوزه علمیه قم برای ۱۴۷ حوزه انتخابیه کاندیدا شدند.
مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در سال ۱۳۶۸ به أمر امام خمینی(ره) راه‌اندازی شده و تاکنون هشت دوره چهارساله خود را پشت سر گذاشته و انتخابات نهمین دوره آن آغاز شده است.
رئیس ستاد برگزاری انتخابات نهمین دوره مجمع نمایندگان طلاب افزود: این ۴۰۰ نفر برای ۲۲۱ کرسی نمایندگی در ۱۴۷ حوزه انتخابیه رقابت می‌کنند.
اجرای کلان‌پروژه نبی‌شناسی در آلمان
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحامد علیزاده موسوی، پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن و دبیر علمی نشست «بررسی داستان تولد موسی(ع)، با نگاهی به قرآن و متون مدراشی و سریانی» که ۳۰ آذرماه برگزار شد، گفت: آقای محمد حقانی فضل، از قرآن‌پژوهان و عضو گروه مطالعات قرآنی دانشگاه پادربورن آلمان است که در کلان‌پروژه‌ای به نام «پرافتولوژی» یعنی نبی‌شناسی در این دانشگاه مشغول به فعالیت است. در این پروژه پیامبرانی که اسامی‌شان در کتب مقدس و قرآن کریم وجود دارد، به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار می‌گیرند.
وی با بیان اینکه این پروژه علمی به تازگی شروع شده است، افزود: در این پروژه به شباهت‌ها و تفاوت‌های متون ارائه شده توسط قرآن کریم و متون مسیحیان و یهودیان قبل و مقارن نزول قرآن پرداخته می‌شود تا مطالعه تطبیقی درباره انبیاء صورت گیرد و بررسی تولد حضرت موسی(ع) هم ذیل این پروژه در حال بررسی است؛ همچنین آیات مرتبط با حضرت موسی(ع) در آیات مختلف از جمله قصص با محتوای مطالب بیان شده در آثار سریانی و مدراشی (عبرانی و...) مورد تطبیق قرار می‌گیرد.
واکنش به سخنان رائفی‌پور
یکی از حوادث مرتبط با ایام پایانی سال 1401 سخنان رائفی‌پور درباره ائمه(ع) و انتساب برخی شوخی‌های زشت به ایشان بود که با واکنش برخی شخصیت‌های حوزوی مواجه شد و نصیحت‌گونه به او تذکر دادند.
از جمله حجت‌الاسلام و المسلمین علوی تهرانی از منبری‌های سرشناس تهران در سخنانی با بیان اینکه «هیچ کس زورش به این آدم نمی‌رسد»، گفت: او در ماه رمضان فضیلت لیلة‌المبیت را از حضرت امیر نفی کرد، کسی توی دهانش نزد؛ چون با یک لشکر سایبری به همه فحاشی می‌کند و همه کوتاه می‌آیند! او خطاب به رائفی‌پور گفت: «اگر تقوای علمی داری با عالمان مناظره کن و اگر تقوای عملی داری توبه کن.»
همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدمهدی موسوی، استاد حوزه و دانشگاه، در یادداشتی به ایکنا در این باره آورد: در روزهای اخیر برخی از شخصیت‌های مطرح در فضای مجازی با سخنانی نپخته، مطالب نسنجیده‌ای را به اهل بیت(ع) نسبت داد و آشکارا امامان را افرادی شوخ‌طبع که شوخی‌های آنان غیر قابل بیان حتی در جمع پیرمردان است، معرفی کرد. متأسفانه این سخنران ندانسته که با سخنان نادرست و واژگان ناموزون، قصد اصلاح ابرو دارد غافل از آن‌که چشم را کور می‌سازد. فارغ از اینکه گوینده این سخن چه مقدار در زمینه دین‌شناسی و تاریخ و سیره اهل بیت(ع) تخصص داشته و جدا از اینکه آیا اولین بار است که این گوینده چنین خبطی مرتکب می‌شود و یا از این نمونه موارد در کلمات ایشان کم نیست؛ لازم است به این سخن نادرست مرور دوباره کرد و ابعاد ناشایست آن را شناخت؛ به خصوص که ایشان در سخنرانی بعدی به عنوان عذرخواهی، توجیهاتی بدتر از گناه را مطرح ساخته است.
گوینده این سخن که وظیفه خود را ورود در همه امور پنداشته با سخنان خود چهره یکی از پاک‌ترین افراد این عالم را خواسته یا ناخواسته به بی حیایی در اذهان مخاطب ناآشنا با تاریخ و آموزه‌های دینی جا انداخت؛ به گونه‌ای که مخاطب احساس می‌کند حیای او بیشتر از امام معصوم است، چراکه او ابا دارد آن کلمات را حتی در میان سالمندان به زبان آورد ولی امیرمؤمنان آن کلمات را بیان کرده است. شخصیتی که به توصیف پیامبر(ص) عِدل قرآن (انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و علی بن ابی طالب؛ مأة منقبة، ج۱، ۱۶۱.) و همیشه همراه با قرآن (علی مع القرآن و القرآن مع علی؛ حاکم نیشابوری، محمدبن عبدالله، المسترک علی الصحیحین، ۳/ ۱۳۴.) معرفی شده است؛ با کدام نیت خیر باید این‌گونه تخریب شخصیت شود؟ در مورد اهل بیتی که آیینه تمام‌نمای خداوند و تجلی اسمای او و در همه امور و اُسوه دیگران هستند چگونه به خود اجازه داده که از ایشان این‌گونه یاد کند؟
مسابقات قرآن و حدیث حوزه و رونمایی کتاب شهدای روحانی
مرحله کشوری دوازدهمین دوره مسابقات سراسری قرآن و حدیث حوزه‌های علمیه دهم الی دوازدهم بهمن در سالن همایش‌های مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد.
خبر دیگر اینکه اولین نمایشگاه علوم انسانی و اسلامی به ۳۴ زبان در روز ۲۵ بهمن با حضور آیت‌الله اعرافی در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی افتتاح شد. این نمایشگاه با همکاری ۱۵ مرکز از امروز به مدت سه روز در سالن غدیر در دو نوبت صبح و عصر دایر بود.
کتاب فرهنگ‌نامه شهدای روحانی با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه، در دفتر مدیریت حوزه در قم رونمایی شد.
اعرافی در این مراسم با تجلیل از خانواده شهدا به خصوص خانواده معظم شهدای روحانی، گفت: این کتاب تابلوی باعظمتی از روحانیت را در قالب معرفی شهدای روحانی نمایان می‌کند و از این بابت از نویسنده کتاب قدردانی می‌کنم و قصد داریم که تمام مدارک شهدای روحانی تا چند ماه آینده صادر شود.
مدیر حوزه‌های علمیه تصریح کرد: در کتاب شهداءالفضیله و متمم‌های این کتاب، که از آثار علامه امینی است، ۵۰۰ شهید روحانی در حدود هزار سال و بعد از عصر غیبت شمارش شده‌اند. البته در زمان امام خمینی(ره) شاهد درخشش گفتمانی نو و بازگشت به گفتمان ایثار و جانبازی هستیم و این دوره توأم با مشقت و سختی بود، ولی روحیه ایثار و شهادت به اوج رسید.
گزارش از علی فرجزاده
