جمله مشتاقان در خوان قرآن

نخستین بار بود که حال و هوای روزه‌داری در ایام نوروز را تجربه می‌کردم و در همان اولین روز قرار بود اتفاقی دیگر رخ دهد که حلاوت این تجربه لذت‌بخش را دوچندان کند و آن اتفاق، حضور در مراسم دیدار سالانه جامعه قرآنی با رهبر انقلاب بود. دیداری که برگزاری مستمر و به‌هنگام آن طی این سالیان، به خوبی توجه ویژه رهبری به قرآن و قرآنیان را نشان می‌داد.

هنوز یکی دو ساعتی تا آغاز مراسم مانده بود که خودم را به حسینیه امام خمینی(ره) رساندم. صف طولانی اهالی قرآن پشت در حسینیه که منتظر ورود بودند برایم جالب بود. بسیاری از چهره‌ها را می‌شناختم، برخی را به اسم و برخی صرفا چهره آشنایی داشتند. گروهی دیگر از میهمانان که از شهرستان‌های دور و نزدیک خود را برای شرکت در این مراسم به بیت رهبری رسانده بودند برایم ناآشنا بودند ولی چه اهمیتی داشت وقتی همه در یک ویژگی با هم مشترک بودند و آن اینکه همه به نحوی در خدمت قرآن بودند و از چشمه‌سار کلام وحی بهره‌مند می‌شدند.

وارد حسینیه شدم. به رسم معمول همه دوست داشتند در ردیف‌های جلو بنشینند تا سیمای رهبر را از فاصله نزدیک‌تری مشاهده کنند. احساس ناخرسندی در چهره چند نفری که پشت ستون‌های حسینیه نشسته بودند، روشن بود، حق داشتند! شاید تا سال‌های سال این توفیق نصیبشان نمی‌شد که به دیدار پیر و مراد خود برسند. من نیز تا حد ممکن خود را به صفوف ابتدایی رساندم. وقتی میان جمعیت نشستم هر کس با گویش و لهجه‌ای سخن می‌گفت؛ یکی از زاهدان آمده بود، دیگری از اصفهان، یکی به زبان فارسی سخن می‌گفت و دیگری به زبان عربی، در میان جمعیت چند سیاه‌پوست که به نظر می‌رسید از طلاب جامعه المصطفی باشند هم حضور داشتند. به رغم تفاوت در زبان و نژاد و رنگ پوست و سن و سال، همه مشتاق بودند و خستگی سفر را از کلامشان، از نگاهشان و برخورد توام با صمیمیتشان احساس نمی‌کردم.

پایان چند ساعت انتظار ...

تکبیرها و شعارها که زیاد شد احساس کردم لحظه ورود رهبر به فضای حسینیه نزدیک شده است. با اینکه چندباری ایشان را از نزدیک دیده بودم ولی هر بار برایم دلهره‌آور و شورانگیز بود. پس از چند دقیقه نفس‌گیر پرده‌های حسینیه کنار رفت و رهبر انقلاب وارد حسینیه شد. برخی آنچنان مشتاقانه برای دیدار رهبر بر نوک پنجه ایستاده بودند که نمی‌توانستم ایشان را درست ببینم. نهایتا همه در جای خود نشستند و جلسه رسما آغاز شد. فرد جوانی که سمت راستم حضور داشت و چند دقیقه سر زانو نشسته بود تا چهره رهبر را سیر تماشا کند، خودکارم را امانت گرفت و شعاری کف دستش نوشت تا در فرصتی مغتنم دستان خود را به رهبر نشان دهد.

تلاوت‌ها شروع شد. چراغ اول را جعفر فردی قاری نام‌آشنا روشن کرد. تناسب آیاتی که تلاوت کرد با فصل بهار، زیبا بود و دلنشین؛ آنجا که پروردگار هستی، فرارسیدن روز قیامت را به آمدن فصل بهار تشبیه می‌کند و می‌فرماید: «وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ؛ و خدا همان كسى است كه بادها را روانه مى ‏كند پس [بادها] ابرى را برمى‏‌انگيزند و [ما] آن را به سوى سرزمينى مرده رانديم و آن زمين را بدان [وسيله] پس از مرگش زندگى بخشيديم رستاخيز [نيز] چنين است» (فاطر، آیه 9)

اجرای تلاوت بعدی را رضا صفدری برعهده داشت؛ قاری که آمده بود تا سلام مردم شریف و خونگرم سیستان و بلوچستان را به رهبری برساند. لحن زیبایی داشت و به همین خاطر، تلاوت نخستین آیه با تشویق و تحسین حاضران همراه شد. پیرمردی که کنارم روی صندلی نشسته بود و از خلال صحبت‌هایش معلوم بود از پیشکسوتان قرآنی است می‌گفت چه خوب است به قاریان ناآشنا میدان داده شود تا هنر خود را به نمایش بگذارند. سخن درستی بود و با لبخندی به نشانه تأیید همراه او شدم.

نخستین شگفتانه دیدار امسال تلاوت قاری نونهالی از شهر قم بود. علی میرشمس با شور و حرارتی مثال‌زدنی اجرای خود را با تلاوت آیه 26 سوره نازعات آغاز کرد. با تکرار چندباره آیه «أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا» جمعیت به وجد می‌آید و با هر نفس قاری، صدای تکبیرها و تشویق‌های حاضران بلند می‌شود.

تحسین ویژه تلاوت قاری بوشهری

هر کدام از قراء به نوبه خود تلاش کردند بهترین اجرایشان را در محضر رهبر انقلاب به نمایش بگذارند. به عنوان یک مخاطب گوش آشنا با موسیقی تلاوت‌های قاریان ایرانی در این رقابت شورانگیز سیدطه حسینی، قاری اهل روستای چارک استان بوشهر توانست گوی سبقت را از دیگران برباید. پیش از آغاز تلاوت حسینی، قطعه‌ای از تلاوتی که 10 سال پیش، در ایام نوجوانی در همین حسینیه اجرا کرده بود از مانیتورها پخش می‌شود. نمی‌دانم در دل طه حسینی که خود، بیننده این تلاوت است چه می‌گذرد ولی احساس می‌کنم یادآوری خاطره حضور و تلاوت 10 سال پیش نزد رهبری، احساساتش را برانگیخته است. تلاوت حسینی از ابتدا با تشویق و تحسین ویژه حضار همراه بود ولی این تشویق‌ها هنگام تلاوت آیه «يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ» (انبیاء، آیه 104) و آیات سوره نصر به اوج رسید، خصوصا آیات سوره نصر که واکنش تحسین‌آمیز رهبری را هم به همراه داشت.

در ادامه برنامه، گروهی از قاریان نوجوان آیاتی از سوره مریم را با تقلید از استاد کامل یوسف هم‌خوانی می‌کنند. در همین هنگام شروع به نوشتن گزارشم می‌کنم. در اثنای نوشتن گزارش صدای عجیبی به گوشم می‌رسد. من که فکر می‌کردم در این جلسه فقط قرار است نوای تلاوت قرآن و تواشیح بشنوم، از شنیدن صدای مناجات‌خوانی سیدمهدی ذاکری‌فر که به نظرم متفاوت‌ترین اجرای امشب را به نام خود رقم زد، شگفت‌زده شدم. ذاکری‌فر ابیاتی از قاسم رسا، شاعر معاصر را برای اجرای نخستین شب مهمانی خدا و در حضور رهبری برگزیده است:

الهی بی پناهان را پناهی
به سوی خسته حالان کن نگاهی
مرا شرح پریشانی چه حاجت
که بر حال پریشانم گواهی

چهچه‌ها که اوج می‌گیرد، صدای تشویق حضار که نشان از رضایت و اشتیاق آنها دارد هم بلند می‌شود. اجرای این مناجات‌خوانی به خوبی نشان داد که چگونه می‌توان از ابزار هنر در راستای اهداف متعالی و معنوی بهره برد و از این ظرفیت برای نزدیک کردن دل‌ها به یاد پروردگار یاری جست.

مجید یراق‌بافان که اجرای برنامه را برعهده دارد در اثنای جلسه درباره پرچم سرخ‌رنگی که بر دیوار حسینیه آویخته شده است توضیح می‌دهد که این پرچم از حرم مطهر امام حسین(ع) به رهبر انقلاب هدیه شده و به پیشنهاد ایشان، پرچم حرم منور و مطهر سیدالشهداء(ع) زینت‌بخش این جلسه قرآنی شده است.

آرام آرام هنگامه اذان مغرب فرا می‌رسد؛ گویی زمان در من به عبور نرسیده است و همچنان گوش و هوشم برای شنیدن. به این فکر می‌کنم چه خاطره به یادماندنی را در این بهار در بهار سال 1402 تجربه کردم؛ هم بهار طبیعت، هم بهار قرآن، هم توفیق حضور در محضر قرآن و قرآنیان و هم زیارت رهبر انقلاب. چه خوش سرود حافظ شیراز که:

گل در بر و می در کف و معشوق به کام است
سلطان جهانم به چنين روز غلام است
گو شمع مياريد در اين جمع که امشب
در مجلس ما ماه رخ دوست تمام است

نیم ساعتی تا اذان باقی مانده است که سخنان رهبر آغاز می‌شود. ایشان تعداد قاریان حال حاضر کشور را با قاریان قبل از انقلاب مقایسه می‌کند و دوباره به تجلیل از تلاوت طه حسینی قاری روستای چارک ایران عزیز، می‌پردازند.

در ادامه به ارزش و اهمیت قرائت قرآن اشاره می‌کنند و اینکه قاری قرآن پیام‌آور خدای متعال برای مستمعان است و پیام الهی را به دل‌های مردم می‌رساند. در کنار آن تصریح می‌کنند که استماع قرآن امری واجب و لازم است و لازمه ایمان به وحی است.

چند ثانیه‌ای تا اذان مانده است که منویات رهبری با ذکر چند دعا پایان می‌یابد و جمعیت مهیای اقامه نماز جماعت می‌شود. من هم در صف نماز می‌ایستم و پس از آن اولین روزه ماه مبارک رمضان را در کنار عاشقان قرآن افطار می‌کنم.

مصطفی شاکری