آیینه جمال و جلال حضرت الوهیت + فیلم

سعید بیابانکی در بیست‌وهشتمین برنامه چشمه حکمت ایکنا، که به مناسبت ماه مبارک رمضان تهیه شده، با درود به محضر همه همراهان چشمه حکمت و اشاره به آنکه در درس‌گفتار پیشین به‌اختصار نگاهی به مفهوم «دل» در ادبیات عرفانی انداختیم گفت: در این درس‌گفتار نیز بار دیگر کاوش و بازتاب این مفهوم را دنبال می‌کنیم.

در نامه‌های عین‌القضات همدانی آمده که: از راه دل هم به بهشت توان رسید. از راه دل، هرگز آدمی به دوزخ نرود زیرا که شیطان را به دل راه نیست.

از دل، جز آن‌که آدمی را به بهشت رساند در وجود نیاید. نه دل مرده می‌خواهم که این‌چنین دل مرده، کافر را هم بود. آن دل زنده می‌خواهم که جز مؤمن را نبود.

عطار از دل به‌عنوان آیینه یاد می‌کند و می‌فرماید:

با جمالش عشق، نتوانست باخت

از کمال لطف خود آیینه ساخت

هست از آیینه دل، در دل نگر

تا ببینی روی او در دل نگر

عطار در «اسرارنامه» هم این‌گونه گفته است:

دل تو موضع تجرید آمد

سرای خلوت و توحید آمد

دل تو منظر اعلاست حق را

ولیکن سخت، نابیناست حق را

نظرگاه شبان‌روزی، دل توست

ولی روی دل تو، در گل توست

چو روی دل کنی از سوی گِل دور

برین پستی بگیرد روی دل نور

در کتاب «مرصاد العباد» هم به این عبارات برمی‌خوریم: خلاصه نفسِ انسان، دل است و دل، آینه است و هر دو جهان، غلاف آن آینه و ظهور جملگی صفات، جمال و جلال حضرت الوهیت به واسطه این آینه است.

مقصودِ وجود انس و جان آینه است

منظور نظر در دو جهان آینه است

دل آینه جمال شاهنشاهی است

وین هر دو جهان، غلاف آن آینه است

مراقب دل‌های صاف و نورانی خود باشید... خدانگهدار

مهدیه موحدی‌فر