چاه؛ تنها مَحرمِ اندوه پنهان علی(ع) + فیلم

سعید بیابانکی، در بیستمین برنامه چشمه حکمت ایکنا که به مناسبت ماه مبارک رمضان تهیه شده، با عرض ارادت و درود به همه عاشقان، شیفتگان و روزه‌داران عزیز؛ شب بیست‌ویکم ماه مبارک رمضان است. شب قدر و شب شهادت حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) گفت: این شب را تسلیت و تعزیت عرض می‌کنم و قرار است در این درس‌گفتار در خصوص «بندگی»، اشاراتی در ادبیات عرفانی و معنوی را باهم قسمت کنیم چرا که در شب شهادت یکی از خالص‌ترین و بهترین بندگان خداوند هستیم.

در کتاب «اسرارالتوحید» آمده‌ است: شیخ ما را درویشی سؤال کرد که یا شیخ بندگی چیست؟؛ شیخ ما گفت: خدایت آزاد آفرید، آزاد باش! گفت: یا شیخ، سوال از بندگی است؟ شیخ ما گفت: ندانی تا از هر دو کون آزاد نگردی، بنده نشوی!

مولانا در مثنوی در بیتی گفته:

حسرت آزادگان شد، بندگی

بندگی را چون تو دادی زندگی

«خواجگی» و «بندگی» نقطه مقابل یکدیگر است. کسی که در اندیشه خواجگی است از مرحله بندگی حقیقی فرسنگ‌ها فاصله دارد. مولانا در بیتی از دیوان شمس سروده:

ز حرصِ خواجگی از بندگی چه محرومید

ز غوره‌ها هم پُختید یا که کور و کَرید

حال غزلی تقدیم می‌کنیم به حضرت امیر در شب شهادت علی‌ابن ابی‌طالب(ع)، ابرمرد تاریخ:

چاه؛ تنها مَحرمِ اندوه پنهان علی

ماه؛ ـ تنها شاهدِ چشمان گریان علی

ماه و خورشید این سخاوت پیشگان روز و شب

سکه‌ ناچیزی از کشکول احسان علی

 شب که سرتاپاش، راز است و نیاز و روشنی

معتکف بوده است عمری، در شبستان علی

کِی طراوت داشتید، ای دشت‌ها! ای نخل‌ها!

تن نمی‌شستید اگر، در زیر باران علی

روشنای ناب شد، بر مسند عزت نشست

ماه تا افتاد، در چاه زنخدان علی

می‌شود سر خیل انبوه بیابان‌گردها

عقل اگر لختی بیاویزد به دامان علی

ناتراز آمد به چشمانم ترازوهایتان

تا که سنجیدم عدالت را به میزان علی

مرگ؛ چون دریوزگان چشم انتظار و ملتمس

ریخت جان را پیش او، فرق گل‌افشان علی

خوش به اقبال منِ عاشق، که هر شب تا به صبح

چون چراغ لاله سوزم در بیابان علی

یا علی...