روایت زائران سرزمین وحی؛ از آمریکا تا غزه

به گزارش ایکنا، به نقل از آسوشتید پرس، حج امسال یک نقطه عطف است: اولین زیارت حج پس از یک دوره دلهره‌آور سه ساله؛ زمانی که همه‌گیری کووید 19 تعداد زائران یکی از مقدس‌ترین و محبوب‌ترین مناسک اسلام را به شدت کاهش داد.

میلیون‌ها مسلمان از سراسر جهان هفته آینده در مکه در عربستان سعودی گرد هم می‌آیند تا مراسم چند روزه را در مکان‌های مقدس داخل و اطراف شهر آغاز کنند. برای زائران، این آخرین لحظه معنوی زندگی آن‌هاست، فرصتی برای طلب آمرزش خداوند برای گناهان و قدم گذاشتن در رکاب پیامبران بزرگواری مانند حضرت محمد(ص) و ابراهیم(ع).

این یک تجربه جمعی است که مسلمانان از نژادها و طبقات مختلف آن را با هم انجام می‌دهند اما عمیقاً شخصی است و هر زائری آرزوها و تجربیات خود را به ارمغان می‌آورد.

آسوشیتدپرس با چندین زائر از نقاط دوردست صحبت کرد و تجربیات آن‌ها را جویا شد.

غزه: در کنار عشق به خانواده، رؤیایی محقق می‌شود

بزرگ کردن 10 کودک به تنهایی و زندگی در نوار غزه که از هر طرف محاصره شده و در اثر جنگ‌های متعدد آسیب دیده، سخت است. اما هدی زاقوت می‌گوید که زندگی او معجزه‌آسا به نظر می‌رسد زیرا خانواده‌اش از جمله 30 نوه دور او را گرفته‌اند.

حالا این زن در 64 سالگی بالاخره به حج می‌رود. اتفاقا اکنون، پس از لغو سیاست محدودیت زائران زن عربستان، تعداد بیشتری از زائران زن می‌توانند بدون محرم یا یکی از اقوام مرد در حج شرکت کنند. برای زاقوت، که سال‌ها منتظر این فرصت بوده و پسرانش نمی‌توانند سفر طولانی و طاقت‌فرسا از غزه به مکه را بگذرانند، زمان بسیار بدی است.

زاقوت گفت: غزه مانند یک زندان است. ما از همه جهات و مرزها محبوس هستیم.

در عوض، او با گروهی از زنان، همگی بالای 60 سال، سفر خواهد کرد. این یک رؤیا برای زاقوت خواهد بود که می‌گوید خواب‌هایش اغلب رؤیای صادقه هستند.

در ماه آوریل، او در خواب دید که پیامبر(ص) در کنار او ایستاده است: بعد از اینکه پیامبر را دیدم، فقط احساس کردم که می‌خواهم آنجا باشم، در نزدیکی او. او بلافاصله برای یک عمره ثبت نام کرد. زاقوت در سال 2010 برای حج ثبت نام کرده بود اما هرگز برای رفتن انتخاب نشده بود. پس از بازگشت از عمره، با عصبانیت به برنامه رادیویی که حجاج امسال را اعلام می‌کرد، گوش داد، وقتی نامش را اعلام کردند، از خوشحالی گریه کرد.

برای اهالی غزه، این سفر سخت است. این قلمرو کوچک ساحلی مدیترانه از سال 2007 توسط اسرائیل و مصر محاصره شده است. اگرچه زائران مجاز به سفر هستند، اما این یک کابوس بوروکراتیک است. سفر دشوار اتوبوس به فرودگاه قاهره حداقل 15 ساعت و گاهی دو برابر آن به دلیل انتظارهای طولانی در مرز و پست‌های بازرسی مصر در سینا طول می‌کشد.

این از شادی زاقوت کم نکرده است. همسایه‌ها به او تبریک می‌گویند. او ویدئوهای یوتیوب را تماشا می‌کند تا مناسک حج را بیاموزد و برای پاهایش که اغلب درد می‌کنند، فیزیوتراپی می‌رود زیرا می‌داند که ایستادن و راه رفتن زیادی خواهد داشت.

زاقوت احساس می‌کند که حج آخرین چیزی است که در لیست کارهای زندگی او قرار دارد. او هیچ بدهی ندارد، فرزندانش ازدواج کرده‌اند و خانواده دارند: «بعد از آن، دیگر در زندگی به چیزی نیاز ندارم. دوست دارم فرزندانم زندگی شادی داشته باشند و به فرزندان خود افتخار کنند».

اندونزی: سکه‌هایی که پس‌انداز می‌شد

در یک تقاطع روستایی خارج از جاکارتا، حسین بن نیسان 85 ساله نگهبان است و دستانش به سرعت به خودروها علامت می‌دهد که توقف کرده یا ادامه دهند. این یک پیچ کور است و گاه و بیگاه، راننده‌ای با چند سکه که در جلیقه نارنجی‌اش فرو می‌کند از او تشکر می‌کند.

حسین مأمور ترافیک داوطلب در اندونزی است. تقریباً 30 سال است که هر روز ترافیک روستایی فقیر به نام پئوسر را هدایت می‌کند و با انعام‌هایی معادل چند دلار در روز زندگی می‌کند. حسین تمام مدت برای رؤیای خود سکه کنار گذاشته است. بیش از 15 سال انتظار می‌گذرد و حالا نوبت او شده که به حج برود.

اندونزی، پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان، صف حیرت‌انگیزی از شهروندان دارد که می‌خواهند به حج بروند. زمان انتظار می‌تواند چندین دهه طول بکشد.

زمانی که عربستان سعودی ورود زائران خارجی را در سال‌های 2020 و 2021 به دلیل همه‌گیری کووید-19 ممنوع کرد، این لیست طولانی‌تر شد. ارسیاد هدایت، مدیر توسعه حج در وزارت امور مذهبی گفت: در سال 2022، زمانی که حج با محدودیت‌های سنی بازگشایی شد، کمتر از نیمی از سهمیه اندونزی می‌توانست در حج شرکت کند.

هدایت گفت: مدت انتظار زائران دو برابر شد و زمانی که 100 درصد سهمیه ما به حالت عادی برگردد، تأثیر دو سال عدم زیارت همچنان وجود دارد.

اندونزی برای بیشتر کردن سهمیه با عربستان سعودی مذاکره کرد و امسال 8000 سهمیه دیگر دریافت کرد که به رکورد تاریخی 229 هزار رسید. مقامات به افراد مسن اولویت می‌دهند.

نزدیک به 67 هزار نفر از زائران امسال بالای 65 سال هستند، از جمله بیش از 8200 نفر بالای 85 سال. مسن‌ترین آنها یک زن 118 ساله است. سالمندان خدمات اضافی از جمله پروازهای درجه یک و اقامتگاه‌های ویژه و مراقبت‌های بهداشتی دریافت خواهند کرد.

حسین، بخش اعظم عمر خود را صرف این فرصت کرده است. پس از دو دهه کار او در سال 2009 موفق شد 25 میلیون روپیه (1680 دلار) مورد نیاز برای ثبت نام در زیارت را پس‌انداز کند. چهار سال دیگر طول کشید تا مقامات تاریخ رفتن او را اعلام کنند؛ سال 2022، تقریباً یک دهه انتظار.

وقتی سال 2022 فرا رسید، او نتوانست برود زیرا بیش از حد مسن بود. این یک ضربه بود، اما او ایمان خود را حفظ کرد که همه‌گیری تمام شده و به مکه می‌رسد.

حسین پدر چهار فرزند و پدربزرگ شش نوه، هنوز هر روز کار می‌کند. همسرش به او کمک می‌کند تا جلیقه‌اش را در خانه کوچکشان بپوشد. لاغر، با موهای سفید پرپشت و ریش سفید، به سمت چهارراه خود می‌رود. او گاهی اوقات 12 ساعت در روز می‌ایستد و ترافیک را هدایت می‌کند و زیر درختی کنار قبرستانی نزدیک به استراحت می‌نشیند.

اوایل امسال، حسین 26 میلیون روپیه (1750 دلار) باقی مانده را پرداخت و برای حج امسال تأیید شد. در اوایل ژوئن، حسین چمدان خود را با لباس و از جمله احرام بست. سپس بهترین لباس خود را پوشید و با خانواده و دوستانش خداحافظی کرد. او سفر خود را آغاز کرد: «اکنون، هر زمان که بخواهم می‌توانم در آرامش بمیرم، زیرا خداوند دعای من را اجابت کرده است.»

لبنان: تجربه نزدیک به مرگی که ایمان را تقویت کرد

عباس بعزی با تصویری که بیشتر مردم از یک مسلمان متعهد دارند مطابقت ندارد. عباس مالک یک رستوران و خواروبار فروشی ارگانیک در محله بالای شهر بادارو در بیروت است. او اسموتی‌های بدون شکر و ساندویچ‌های شاورما وگان می‌فروشد و یوگا انجام می‌دهد.

حالا او برای سفری که امیدوار است چهارمین سفر حج‌اش باشد، آماده می‌شود.

بعزی در جنوب لبنان به دنیا آمد. با اینکه پدر و مادرش مسلمان بودند هرگز به مسجد نمی‌رفتند. او خود به اسلام علاقه‌مند شد و در سن 9 سالگی شروع به خواندن نماز و در 11 سالگی روزه گرفتن را آغاز کرد. او گفت که بعداً همه ادیان مهم جهان را مطالعه کرد، به نوعی یک سفر از غرب به شرق اما او بیشتر از همه در مورد اسلام متقاعد شد.

بعزی علاقه اولیه خود به مذهب را به شرایط پیرامون تولدش نسبت می‌دهد. او در سال 1981، در اوج جنگ داخلی لبنان، نارس در خانه به دنیا آمد. به درستی نفس نمی‌کشید، بنابراین یکی از دوستان مادرش که خانمی مذهبی بود به او کمک کرد تا او را به بیمارستان برسانند.

بعزی گفت در ماه اول زندگی‌اش آنقدر مریض بود که پدر و مادرش از ترس اینکه بمیرد نامی روی او نگذاشتند. پدرش اگرچه مسلمان معتقدی نبود، عهد کرد اگر پسرش زنده بماند، نام او را عباس که از شخصیت‌های مورد احترام شیعیان لبنان است، بگذارد. کودک زنده ماند و پدر به قولش عمل کرد.

همانطور که بعزی بزرگ شد، او تمرینات معنوی، از جمله مراقبه و یوگا را کشف کرد. در حالی که دیگران آمیختگی بین آن اعمال و آموزه‌های اسلام را عجیب می‌دانستند، او آن‌ها را مکمل یکدیگر می‌دید.

وی گفت: ممکن است عده‌ای فکر کنند که یک حاجی باید ظاهر متفاوتی داشته باشد یا بیشتر نماز بخواند، اما من در زندگی خود تصمیم گرفتم که تمام عمرم در خدمت امر الهی باشد.

بعزی در سال 2017 در سن 36 سالگی برای حج درخواست داد. اما تا آخرین لحظه، ویزا را دریافت نکرده بود. او با گروه زائرانش به فرودگاه رفت و برای خداحافظی آن‌ها را بدرقه کرد. صبح روز بعد به او زنگ زدند که ویزای او آماده است. او برای رزرو بلیط جدید به تکاپو افتاد و به دنبال دوستانش به مکه رفت.

او با خنده گفت: «من در زندگی‌ام به شگفتی دیدن عادت کرده‌ام. در مکه صلح را دیدم. دیدم اینجا تنها جایی است که مردم از هر کشوری در جهان، از هر رنگی و با نظرات مختلف در آن جمع شده‌اند. من وحدت و عشق را دیدم.»

او سال بعد و سال‌های بعد از آن به مکه بازگشت، احساس کرد که چیزهای بیشتری برای یادگیری دارد.

امسال می‌تواند یک اضطراب دیگری باشد. ویزای او تأیید شده، اما پاسپورتش تمام شده است. تمدید آن به تعویق افتاد زیرا بسیاری از لبنانی‌ها از زمان فروپاشی اقتصاد لبنان در سال 2019 در تلاش برای گرفتن پاسپورت برای خروج از کشور هستند.

بعزی گفت: دعا می‌کنم و ان‌شاءلله اگر قرار باشد این اتفاق بیفتد، خواهد افتاد.

ایالات متحده: تلاشی که در طول همه‌گیری جواب داد

هنگامی که سعدیا خالق در مورد اهمیت معنوی زیارت آتی خود به مکه، تأمل می‌کرد، موجی از احساسات او را فرا گرفت.

مهندس پاکستانی ـ آمریکایی 41 ساله که در نزدیکی نشویل زندگی می‌کند، گفت: این واقعاً افتخار است. شما فقط امیدوار هستید که شایسته این افتخار باشید و از شما پذیرفته شود. این همه‌گیری واقعاً همه چیز را تحت تأثیر قرار داد. زندگی کوتاه است و شما فرصت‌های محدودی برای انجام کارهایی دارید که واقعاً می‌خواهید انجام دهید.

او امسال برای خود و والدینش در حج درخواست داد: این یک رؤیا و دستاورد بزرگ و مادام العمر برای آنهاست و من فقط سپاسگزارم که بخشی از کل تجربه هستم.

به عنوان بخشی از آمادگی‌ قبل از سفر او سعی می‌کند،‌ پاک باشد. از تسویه تعهدات مالی گرفته تا تلاش برای جبران و طلب بخشش از اعضای خانواده یا دوستانی که ممکن است با آن‌ها مشکل داشته باشد.

خالق گفت: اگر در قلبت احساسات منفی باشد، ماندن در مکه بسیار سخت است. شما اکنون بدون هیچ موقعیت اجتماعی و دارایی خود در برابر خدا ایستاده‌اید و با برخی از اعمال خوب و برخی اعمال بد در پیشگاه حق قرار می‌گیرید. تنها کاری که شما به عنوان یک مسلمان می‌توانید انجام دهید، این است که امیدوار باشید در پایان روز، این امر مورد رضایت خداوند باشد.

عراق: هیچ چیز مانع حج نمی‌شود

دو سال پیش، همه‌گیری، برنامه‌های حج طلال منذر را به هم ریخت. بنابراین این مرد 52 ساله عراقی هیچ شانسی برای حضور خود و همسرش در زیارت امسال نداشت.

منذر که ساکن شهر تکریت در مرکز عراق است، دو دهه گذشته چندین بار تلاش کرد به حج برود، اما هرگز به قرعه‌کشی نرسید. سرانجام، او پذیرفته شد؛ در سال 2021، زمانی که هیچ خارجی به دلیل کووید 19  نمی‌توانست برود.

منذر در بحبوحه بحران اقتصادی عراق بیکار است. اما او، خواهر و برادرش اخیراً ملکی را که از پدرشان به ارث برده بودند فروختند. سهم او از درآمد او مخارج حج را تأمین می‌کرد.

هفته گذشته، منذر و همسرش با گروه خود به همراه کاروان عازم مکه شدند. 36 ساعت طاقت‌فرسا در اتوبوس و راهی که سراسر صحرا بود.

اما او گفت که وقتی او و همسرش از مسجدالحرام و خانه کعبه، مقدس‌ترین مکان در اسلام دیدن کردند، تمام خستگی جاده از بین رفت. میلیون‌ها زائر هفت بار دور کعبه طواف و آیین حج خود را ادا می‌کنند.

منذر در پیامکی از مکه نوشت: نمی‌توانم این احساس را توصیف کنم. خیالم از همه چیز راحت است، اما در عین حال اشک‌هایم سرازیر. نمی‌دانم اشک شوق است یا خاک‌ساری.

امین قدسی