قتل افراد توسط پلیس فرانسه سابقه طولانی دارد

کشته شدن نائل مرزوق، شهروند نوجوان فرانسوی الجزایری‌تبار توسط پلیس فرانسه که باعث به وجود آمدن موجی از اعتراضات علیه پلیس و دولت شد،‌ بار دیگر موضوع خشونت و تبعیض علیه اقلیت‌های نژادی و دینی را در فرانسه مطرح کرد.

برخی از منتقدان و کارشناسان سیاسی عقیده دارند،‌ سیاست‌های دولت فرانسه که به بهانه مبارزه با افراط‌گرایی و آنچه که تجزیه‌طلبی مسلمانان خوانده شده در حال اجرا است، بیشتر از هر چیز دیگر با هدف محدود کردن مسلمانان و تبدیل آنها به شهروندان درجه دو در حال انجام است.

از دید این کارشناسان سیاسی،‌ برای درک انگیزه‌هایی که بسیاری از شهروندان جوان فرانسوی را به خشونت تحریک می‌کند، باید به شرایط کنونی فرانسه نگاه کرد. در واقع در این کشور اتمسفر اسلام‌هراسی و نژادپرستانه حاکم است. اسلام‌هراسی هسته اصلی گفتمان سیاسی فرانسه بوده و جرم‌انگاری اسلام و مسلمانان به جریانی اصلی در صحنه سیاسی این کشور تبدیل شده است.

کاترین ویتل دی وندن (Catherine Wihtol de Wenden) (زاده ۶ ژوئن ۱۹۵۰)، اندیشمند علوم سیاسی فرانسوی و مدیر تحقیقات مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه(CNRS) است.  تخصص وی علاوه بر مسائل سیاسی فرانسه در حوزه مهاجرت و اقلیت‌های نژادی و همچنین از فعالان حقوق مهاجرت به فرانسه است. دی وندن در سال ۲۰۱۷ برنده مدال افتخار از مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه شد. وی در گفت‌وگویی که با ایکنا داشت‌ در مورد اعتراضات اخیر فرانسه صحبت کرد.

کاترین ویتل دی وندن در پاسخ به سؤالی در مورد ریشه اعتراضات اخیر فرانسه با اشاره به سطح پائین آموزش نیروهای نظامی و پلیس این کشور گفت: سطح بد آموزش در مورد این موضوع برای پلیس مدت‌هاست که شناخته شده است، اما هیچ کاری برای بهبود آگاهی آنها در مورد تبعیض‌ها، ارزیابی وضعیت، قوانین مدیریت سلسله مراتب و احترام به حقیقت در شهادت افراد پلیس انجام نشده است. از دید همکاران پلیس (آنها تمایل دارند از یکدیگر محافظت کنند)، برخی از مردم به عنوان بخشی از دولت ملی نیستند و به عنوان دشمن دیده می‌شوند.

این اندیشمند علوم سیاسی در پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند رفتار و نگرش دولتمردان فرانسه نسبت به اقلیت‌های جامعه واکنش‌های خشونت‌آمیزی مانند حوادث اخیر را در پی داشته است،‌ با تأیید این موضوع گفت: بله، اما داستان قتل در داخل شهرها توسط پلیس فرانسه و راه افتادن اعتراضات خیابانی در محکومیت این حوادث سابقه‌ای طولانی دارد؛ از دهه 90، جمعیت‌های ساکن در فرانسه همواره نسبت به این رفتارهای نادرست پلیس واکنش نشان می‌دهند.

مدیر تحقیقات مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه فشارهای پاریس به بهانه مبارزه با افراط‌گرایی را باعث به حاشیه رفتن اقلیت‌های نژادی و دینی در جامعه دانست و تصریح کرد: فکر می‌کنم که آنها نه تنها به دلیل اعتقاد به اسلام، بلکه به دلیل فقر، بیکاری، تجارت مواد مخدر و خاطره جنگ‌های الجزایر به حاشیه رانده شده‌اند. بین نیروهای پلیس، همچنان حافظه فرهنگی در مورد اقلیت‌ها به این شکل است.

وی در پاسخ به این سؤال که به نظر شما دولت فرانسه برای جلوگیری از تکرار این حوادث چه اقداماتی باید انجام دهد؟ با تأکید بر اهمیت نقش پلیس و نظارت بر رفتار نیروهای انتظامی تأکید کرد: آموزش پلیس موضوع مهمی است. پلیس در فرانسه از طرف دولت‌ محافظت می‌شود زیرا آنها امنیت دولت را حفظ می‌کنند. این نباید به معنای مصونیت پلیس از مجازات باشد.

این اندیشمند علوم سیاسی فرانسوی افزود: پیشنهاد دوم، مجازات شدید پلیس در هنگام انجام قتل است. در گذشته بسیاری از آنها (به دلیل انجام این کار) محکوم نمی‌شدند.

وی از ترویج اخلاق‌گرایی در بین نیروهای پلیس به عنوان یک پیشنهاد دیگر برای جلوگیری از تکرار حوادث اخیر نام برد و گفت: ترویج ارزش‌های اخلاق و انسان‌دوستی بین نیروهای پلیس باعث خواهد شد که آن‌ها حقیقت‌گویی را به جای محافظت از همکارانشان به کار بگیرند.

کاترین ویتل دی وندن در پایان با هشدار در مورد احتمال تکرار حوادث مشابه گفت: در صورتی که اقدامی جامع صورت نگیرد جامعه فرانسه در آینده شاهد خشونت‌های ادامه‌دار خواهد بود.

گفت‌وگو از محمدحسن گودرزی