تکالیف اضافه چالش اصلی صنعت بیمه است

حمیدرضا حاجی‌اشرفی، رئیس سابق هیئت مدیره انجمن کارشناسان صنعت بیمه در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه برخی از قوانین صنعت بیمه در کشور نیازمند بازنگری و اصلاح است، اظهار کرد: در اکثر موارد صنعت بیمه به خاطر نگاه سلیقه‌ای و تصمیمات غیرکارشناسی آسیب جدی دیده و ضرورت دارد که این رویکرد در برنامه پنجم توسعه اصلاح شود.

وی افزود: بی‌ثباتی مدیریتی یکی از ضعف‌های مهم صنعت بیمه در ادوار مختلف بوده؛ به عنوان مثال هرگاه مدیرکل بیمه مرکزی تغییر کرده ساختار بیمه کشور دستخوش نوسانات شدید شده است. با تأسف باید گفت در اغلب موارد صنعت بیمه کشور از فقدان شایسته‌سالاری و نبود انتصابات‌های کارشناسانه رنج می‌برد.

این کارشناس صنعت بیمه یادآور شد: هرگاه انتصاب‌ها از روی شایسته‌سالاری انجام شده بیمه مرکزی در نقطه قوت قرار داشته و از سوی دیگر در چنین شرایطی نظارت و حاکمیت بر بیمه مرکزی به بهترین شکل ممکن انجام شده است و همچنین شاهد بهبود عملکرد صنعت بیمه درحوزه‌هایی مانند تبلیغات و تولید محصولات جدید بوده‌ایم.

صنعت بیمه کشور نیازمند نوآوری

حاجی‌اشرفی با بیان اینکه صنعت بیمه کشور نیازمند نوآوری و تصویب قوانین کارآمد و چابک است، اظهار کرد: در زمینه کارآمدسازی بیمه باید دولت و مجلس به بهترین شکل ممکن همکاری و هم‌فکری داشته باشند و اجازه ندهند تکالیف اضافه، این صنعت مهم و سودساز و کاهنده ریسک اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد و عملکرد آن را با کندی و چالش مواجه سازد.

رئیس سابق هیئت مدیره انجمن کارشناسان صنعت بیمه بیان کرد: هرگاه افرادی که جزء خانواده صنعت بیمه نبودند، سکان‌دار هدایت بیمه مرکزی شدند روزهای بدی بر صنعت بیمه کشور گذشت و خانواده این صنعت مهم را آزرده‌خاطر کرد.

حاجی‌اشرفی ادامه داد: از بیمه به عنوان ضلع سوم اقتصاد کشور نام می‌برند ولی به دلیل قوانین و نگاه‌های سطحی‌نگر کارکرد بیمه به حداقل‌ترین شکل ممکن کاهش یافته، طوری که وقتی کارکرد بیمه را از مردم جویا می‌شویم بلافاصله بیمه شخص ثالث به ذهنشان می‌رسد! در صورتی‌که در دنیای مدرن امروز بیمه سراسر زندگی افراد را تحت تأثیر قرار داده و شهروندان کشورهای توسعه‌یافته بیمه‌های متنوع و متعددی را در سبد هزینه‌های زندگی‌شان قرار داده‌اند ولی در ایران عکس این موضوع اتفاق افتاده و به دلیل مشکلات اقتصادی و نبود آشنایی مردم بیمه سهم کمی از سبد زندگی شهروندان ایرانی را تشکیل داده است. در کشورهای توسعه‌یافته بیمه را نوعی سرمایه‌گذاری تلقی می‌کنند ولی در ایران نه‌تنها چنین نگاهی وجود ندارد بلکه آن را هزینه زائد و اضافی می‌دانند و قطعاً اگر بیمه شخص ثالث هم اجباری نبود مردم آن را هم انجام نمی‌دادند.

ارتباط میان اعتماد عمومی و توانگری شرکت‌های بیمه

وی با اشاره به بی‌اعتمادی صنعتگران و مردم به صنعت بیمه کشور گفت: متأسفانه تکالیف اضافه و قوانین دست و پاگیر و عدم رغبت مردم به پوشش‌های مختلف بیمه سبب شده توانگری شرکت‌ها تحت تأثیر قرار گیرد و در یک جمله باید گفت میان توانگری شرکت‌ها و اعتماد عمومی ارتباط نزدیکی وجود دارد؛ وقتی شرکت بیمه‌ توانگری نداشته باشد قطعاً توان انجام تعهداتش را نخواهد داشت و در نهایت به بهترین شکل ممکن نقش کاهنده ریسک و اطمینان‌بخشی به فضای اقتصادی کشور را نمی‌تواند ایفا کند.

این کارشناس صنعت بیمه با انتقاد از حذف بیمه‌نامه‌های کاغذی گفت: حذف بیمه‌نامه‌های کاغذی به اسم کاهش هزینه و حفاظت از محیط زیست انجام شده، در صورتی که این اتفاق چالش میان بیمه‌گذاران و شرکت‌های بیمه را در پی داشته و به حقوق بیمه‌گذاران لطمه وارد کرده است. این اقدام بر خلاف قانون مدنی، قانون تجارت و قانون صنعت بیمه بوده و ادامه آن زیان‌بار است. به خاطر این تصمیم اشتباه کارگزاری‌های برخط هرروز به صورت قارچ‌گونه رشد پیدا می‌کنند و اغلب آن هم هزینه‌های بسیار زیادی را دریافت ولی اصلاً پاسخگو نیستند و فضای غیر شفافی را در صنعت بیمه به وجود آورده‌اند.

حاجی‌اشرفی دوران مدیریتی فعلی در صنعت بیمه را بهتر از دوران قبل دانست و در این رابطه گفت: در این دوره به شبکه کارگزاران و نمایندگان بیشتر توجه شده و از سوی دیگر طرح تکافل و یا بیمه کشورهای اسلامی بیشتر مدنظر قرار گرفته، هرچند فراز و فرودهایی داشته و به نتیجه مطلوبی نرسیده ولی گام‌هایی که برداشته شده می‌تواند به رشد و توسعه بیمه تکافل و تعاون و نیز رشد اقتصاد ملی کمک کند.

پیشنهاد تشکیل شورای گفت‌وگو در صنعت بیمه 

وی با بیان پشنهادی تأکید کرد: در یکی از جلساتی که با مسئولان بیمه مرکزی داشتیم، پیشنهاد تشکیل شورای گفت‌وگو را در صنعت بیمه مطرح کردم و گفتم بهتر است همه اجزای صنعت بیمه اعم از کارگزاران و نمایندگان در این شورا شرکت داشته باشند و اجازه دهند در کنار سندیکای بیمه‌گران، بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه به بیان نقطه‌نظرات و مشکلاتشان بپردازند.

رئیس سابق هیئت مدیره انجمن کارشناسان صنعت بیمه با اشاره به نقش تورم بر عملکرد صنعت بیمه گفت: یکی از مشکلاتی که صنعت بیمه با آن مواجه است و عملکرد آن را تحت تأثیر قرار داده، تورم و افزایش روزافزون قیمت‌ها و بی‌ثباتی حاکم بر محیط اقتصادی کشور است. وقتی تورم هر روز شدت پیدا می‌کند قطعاً هزینه‌های پرداخت خسارت هم افزایش می‌یابد و توانگری شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال یکی از بخش‌هایی که تورم به آن آسیب وارد کرده و به نوعی وجودش را بی‌اثر ساخته «صندوق جبران خسارت کشوری» است. این صندوق حدود 20 سال پیش در زمان ریاست آقای همتی بر بیمه مرکزی تأسیس شده و در آن زمان تورم وضعیت ملایم‌تر و قابل تحملی را داشت و قیمت اموال و ارزهای خارجی منطقی‌تر بودند ولی امروزه که تورم لجام‌گسیخته بر کشور حاکم است، این صندوق هم به نوعی ناکارآمد شده و توان انجام تعهداتش را ندارد و لذا فقط اسمی از آن باقی مانده و اقدام خاصی را از جانب آن مشاهده نمی‌کنیم.

حاجی‌اشرفی تأکید کرد: این صندوق بیشتر به‌جای اینکه بتواند ریسک ملی مانند سیل، زلزله و فرونشست‌ها را پوشش دهد به یک طرح تزئینی تبدیل شده و به همین دلیل امروزه مردم رغبتی به این صندوق ندارند و آنهایی هم که توان مالی دارند ریسک حفاظت از اموال و املاکشان را از طریق خرید بیمه‌های آتش‌سوزی و حوادث طبیعی پوشش می‌دهند.

وی در پایان گفت: صنعت بیمه کشور نیازمند تقویت سیستم مدیریتی، تنوع محصولات، کاهش قیمت‌ها و آشناسازی مردم با انواع پوشش‌های بیمه‌ای است و اینکه نرخ ارز و تورم باید کنترل شود تا شرکت‌های بیمه بتوانند به درستی ایفای نقش داشته باشند.

گفت‌وگو از سعید امینی