آیا لایحه حجاب به پوشش مردان هم توجه دارد

زهرا میرزایی، دانش‌آموخته رشته مطالعات زنان از دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مدیر میز زن و خانواده بنیاد سینمایی فارابی در یادداشتی که برای انتشار در دسترس خبرگزاری ایکنا قرار داده است، به مسئله پوشش مردان و زنان پرداخت و نوشت:

یکی از حواشی و واکنش‌­های جامعه به سمت قوانین حجاب و پوشش، چه در حوزه قانونگذاری و چه در مباحث دینی و ترویج احکام، مسئله تفاوت بین پوشش مردان و زنان است. به گونه‌­ای که امر حجاب یک مسئله زنانه تصور می‌­شود و با توجه به گسترش ادبیات برابری در جهان، گویا امری ناعادلانه و ظلم به زنان است. البته باید مدنظر داشت، آنچه بیشتر درک می‌شود شباهت ظاهر است نه برابری. به طوری که دختران جوان تحت تأثیر عوامل مختلف تصور می‌­کنند، اگر مثل مردان بپوشند و در جامعه ظاهر شوند یا به عبارتی از ویژگی­‌های زنانه به دور باشند از دایره قوانین حجاب نیز خارج هستند.

اینجا دو نکته وجود دارد؛ اول اینکه احکام حوزه حجاب به درستی یا اثربخش آموزش داده نشده است و مرحله­ بعدی افراد دلیل وجود قوانین اجتماعی این حوزه را درک نمی‌­کنند و طبیعتاً با آن همراهی ندارند. دوم اینکه افراد تصور می کنند، مردان می‌­توانند با هر پوششی در جامعه ظاهر شوند. یا به نوعی آزادی پوشش انحصار در مردان دارد، پس دختران جوان و نوجوان در مطالبه­ آزادی متمایل به ظواهر و جنسیت مردانه می­‌شوند. البته بدیهی­ است که صرفاً امر حجاب موجب میل به تظاهر مردانه در دختران جوان نمی­‌شود.

آن بخش که باید آموزش احکام و قوانین و تفاوت بین دو جنس در جامعه رواج یابد، نکته­ دیگری است. اما در این مجال کوتاه باید این نکته را مدنظر قرار داد که باید در ترمیم تفکر آزادی، امری مردانه و در حصار و قید بودن، امری زنانه است؛ کوشید. مهم­ترین علت ترمیم این تفکر و فرض اشتباه، این است که موجب گسترش تفکر بی‌­بند و باری در ظاهر و رفتار پسران جوان می­‌شود. بسیاری از نوجوانان ما به این امر توجه ندارند که باید برای سبک رفتاری و پوششی خود از هنجار‌های بومی و متناسب با فضا استفاده کنند. حتی به تقلید از نقش و یا تیپ پوشش یک اثر سینمایی بدون درک معانی رفتاری و پوششی، خود را در مرکز توجهات قرار می‌­دهند. البته مجدد باید تأکید کرد که این میل به هویت مستقل و انتخاب ارادی داشتن، امری فطری در نوجوان است؛ یا به نوعی مرحله‌­ای برای ورود به بزرگسالی است که متأسفانه بدون درک کافی از انتخاب­‌ها رقم می­‌خورد. همین بی­‌هنجاری و یا گاهی ولنگاری در پوشش و رفتار می‌­تواند موجب تجربیات تلخ و نادرست و البته ایجاد ناامنی در فضای اجتماعی شود.

نکته­ بعدی این است که قطعاً در قوانین و احکام برای مردان نیز خط قرمز رعایت هنجار و اخلاق در جامعه وجود دارد، ولی متأسفانه این امر به درستی اجرا نمی­‌شود یا نظارت کافی بر این امر وجود ندارد. این حس که تمرکز بر حجاب زنان غیرعادی است، به این دلیل رایج شده که در عمل، نظارت و اعمال قوانین پوشش برای مردان مشاهده نمی­‌شود. به عنوان مثال بسیاری از مردان در خط ساحلی دریای خزر بدون توجه به مناطق مخصوص شنا مبادرت به برهنگی کرده و به دریا ورود می‌­کنند و هیچ برخوردی با آنها نمی­‌شود. رعایت هنجار پوشش برای مردان به صرف مراسمات رسمی و مراکز خاص محدود شده است که همه‌­جا وجود ندارد، در حالی که از بانوان انتظار می­‌رود تا حدود شرعی پوشش را در همه ­جا رعایت کنند.

این روز‌ها با انتشار لایحه­ حجاب، ذهن بسیاری از فعالان حوزه فرهنگ و دغدغه‌­مندان حوزه حجاب و البته زنان و مردان درگیر این مسئله است که آیا نسبت به برهنگی بالاتنه­ مردان در فضای حقیقی و البته مجازی (که بسیار رایج است) این سخت‌گیری و اجرای قانون وجود خواهد داشت؟ آیا با مردانی که از خود در فضای مجازی با پوشش حداقلی تصویری منتشر کرده‌اند یا در سواحل کشور با پوشش متناسب استخر و دریا تردد می­‌کنند، برخوردی خواهد شد؟ به نظر می‌­رسد، اجرای عادلانه قوانین حجاب هم امری الزامی و هم بسیار سخت (باتوجه به رواج بدپوششی در مردان) خواهد بود.