امید اجتماعی؛ پیش‌زمینه تحقق مشارکت مطلوب در انتخابات + صوت

بیژن مقدم، کارشناس مسائل سیاسی و رسانه‌ای، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره الزامات تحقق راهبردهای چهارگانه انتخاباتی رهبر انقلاب از جمله مشارکت و رقابت و نقش احزاب، رسانه‌ها، دولت و مجلس در این رابطه گفت: انتخابات پیش رو اهمیت متفاوت و بیشتر از قبل دارد و این هم به خاطر حوادث و تحولاتی است که پشت سر گذاشتیم. به طور طبیعی الان راهبرد بخشی از جریان‌های داخلی و خارجی (ضد انقلاب) کاهش مشارکت مردم و بهره‌برداری از آن است. البته این یک راهبرد همیشگی بوده اما در این انتخابات بیشتر از گذشته مورد توجه است.

وی با اشاره به اهمیت زمینه‌های اجتماعی در مسئله مشارکت انتخاباتی مردم گفت: در واقع مردم از آن نهاد مورد انتخاب مانند مجلس، ریاست جمهوری، شورای شهر و ... انتظاراتی دارند که گاهی اوقات احساس می‌کنند آن انتظارات در فرآیندها برآورده نمی‌شود و این مسئلعه مهمی است که باید واقع‌بینانه آن را تحلیل و بررسی کرد. در خصوص مجلس گاهی اوقات برخی نمایندگان برای رأی گرفتن از مردم وعده‌هایی دادند که اساسا امکان تحقق نداشته، نه اینکه محقق نشده، و فراقو‌ه‌ای بوده اما به هر حال آن نماینده وعده اجرای ان را داده و تلاش کرده از همه ابزارهای خود برای تحقق وعده‌اش استفاده کند. مردم هم وقتی مشاهده کردند که این وعده‌ها محقق نشده، مجلس را ناکارآمد تصور می‌کنند در حالی که این الزاماً درست نیست و بیشتر به رفتار و وعده‌های نادرست نماینده برمی‌گردد.

بیشتر بخوانید:

• افزایش مشارکت در انتخابات نیازمند امیدآفرینی با بهبود وضعیت اقتصادی است
• الزامات تحقق راهبرد چهارگانه انتخاباتی رهبر انقلاب

مقدم با تأکید بر نقش مؤلفه امید اجتماعی در فراهم کردن زمینه افزایش مشارکت گفت: امید اجتماعی با شعار و وعده حاصل نمی‌شود، بلکه نیازمند اقدام و عمل از سوی مسئولان و مشاهده آثار این اقدامات در زندگی روزمره از سوی مردم است و این می‌تواند امید اجتماعی را به نقطه مطلوب برساند اما اکنون در آن نقطه مطلوب قرار نداریم و فاصله بین دولت و مردم باید با اقدامات اجرایی و عمرانی و افزایش کارآمدی مجموعه دستگاه‌های اجرایی، کاهش پیدا کند تا امید اجتماعی به منزله خروجی ملموس شکل بگیرد.

نقش مشارکت‌آفرین وزارت کشور و شورای نگهبان 

این کارشناس مسائل سیاسی نقش رفتار دو بال نظارتی و اجرایی برگزارکننده انتخابات را در افزایش مشارکت بسیار مهم توصیف کرد و گفت: نمی‌توان نقش مؤثر این دو بخش را از هم تفکیک کرد و هم شورای نگهبان و هم وزارت کشور می‌توانند درافزایش مشارکت فعال باشند. شورای نگهبان با نوع نگاه به انتخابات و نامزدها و چگونگی تأیید یا رد صلاحیت‌ها و وزارت کشور با اطمینان‌بخشی به سلامت و امنیت انتخابات و فراهم کردن یک فضای رقابتی می‌توانند زمینه افزایش مشارکت را فراهم کنند.      

مقدم در خصوص نقش احزاب و رسانه‌ها در انتخابات گفت: اغلب احزاب ما متأسفانه فصلی هستند و اوج فعالیت و زمان طلایی بروز و ظهور آنها در همین فصل انتخابات است اما به دلیل ضعف‌های ساختاری و فاصله با مردم نقش چندان مؤثری ندارند. البته به هر حال طرفدارانی دارند و نزد انها به منزله گروه‌های مرجع شناخته می‌شوند که می‌توانند دیگران را دعوت به مشارکت و در نظر گرفتن مصالح و منافع ملی کنند و تا حدی می‌تواند اثرگذار باشد.

وی افزود: حوزه رسانه با انعکاس مناسب اقدامات سایر دستگاه‌ها و دعوت احزاب و گروه‌ها به مشارکت می‌تواند امید اجتماعی ایجاد کند و فضا را برای مشارکت مردم در انتخابات و ایجاد یک شور انتخاباتی فراهم کند. الان فاصله زیادی تا انتخابات داریم و با نزدیک شدن به زمان انتخابات نقش رسانه‌ها نیز بیشتر می‌شود.

اصلاح ذهنیت مردم با اعلام صریح اولویت‌های اصلی کشور از سوی مسئولان 

مقدم درباره بهبود وضعیت اقتصادی کشور و نمایان شدن یکسری نشانه‌های مثبت اقتصادی و اولویت یافتن اقتصاد بر هر مسئله دیگر از جمله حجاب در جلب مشارکت مردم و تقدم مسائل معیشتی و اقتصادی حتی بر ایجاد یک فضای رقابتی گفت: بخشی از راهبرد مشارکت با اصلاح ذهنیت جامعه نسبت به اولویت‌ها است. الان احساس بخشی از مردم این است که مسائلی غیر از اقتصاد اولویت مسئولان است که شاید الزاما این بردشت مردم است و درست نباشد و این بیشتر نتیجه بازنمایی رسانه‌ای است. در واقع اینکه مسئولان و دستگاه‌ها به نوعی رفتار می‌کنند که اولویت کشور مسئله‌ای غیر از اقتصاد، معیشت و کارامدی است یک انحراف است و باید به مسیر خودش برگردد و رسانه‌ها در این رابطه می‌توانند خیلی کمک کنند تا ذهنیت مردم اصلاح شود.

وی تأکید کرد: در این مسئله البته جریان‌های خارجی نیز نقش مهمی دارند و آنها سعی می‌کنند به جامعه القا کنند مسائل دیگری جز اقتصاد اولویت امروز کشور است و نباید نقش آنها را از نظر دور داشت. قطعا اولویت مسئولان کشور مسائل اقتصادی است اما ممکن است بازنمایی آن در رسانه‌ها به شکلی باشد که به این ذهنیت دامن بزند و لازم است مسئولان به طور صریح نیز اعلام کنند اقتصاد و معیشت اولویت اصلی امروز کشور است.

حضور و ایستادگی بیشتر مردم؛ نتیجه ترورهای کور و بی‌هدف  

مقدم درباره یکی از اهداف اقداماتی مانند جنایت تروریستی اخیر در حرم حضرت شاهچراغ(ع) برای ایجاد یأس و ناامیدی در مردم و برهم زدن فضای امن روانی جامعه و تأثیرگذاری آن بر حضور در انتخابات گفت: تجربه گذشته نشان داده این نوع اتفاقات تا به امروز نتیجه عکس داده و نه تنها به از هم‌گسیختگی اجتماعی منجر نشده، بلکه به همبستگی اجتماعی، حضور و ایستادگی بیشتر مردم انجامیده است. البته دشمنان به این نوع کارهای ایذایی ادامه خواهند داد زیرا هر کار ایذایی آثاری نیز دارد اما چون این نوع کارها ریشه‌های عمیقی ندارد و بیشتر از اینکه هدفمند و دارای راهبرد باشد، کور و عبث است و مردم عادی را هدف قرار می‌دهد، فاقد قدرت اثرگذاری لازم است و به مانند کف روی آب است که عمق چندانی ندارد.

گفت‌وگو از مهدی مخبری