دانش قرآنی و توجه به قرائت را در مخاطب عام ارتقا دهیم + صوت

یکی از اقدامات شورای عالی قرآن در حوزه آموزش‌های تخصصی، برگزاری دوره‌های آموزش و ارتقای قاریان و دعاخوانان در کشور است که در سال‌های اخیر با بهره‌گیری از بستر فضای مجازی، امکان استفاده از آن برای تعداد بیشتری از ممتازین عرصه قرائت و دعا فراهم شد و از ابتدای امسال در کنار شورای عالی قرآن، مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه همکار این طرح شد تا در برگزاری بیشتر و تقویت اجرا و  فرایند این دوره‌های تخصصی کمک کند.

ایکنا با توجه به هدف این طرح در ارتقا، حفظ و پرورش قاریان ممتاز کشور در حوزه‌های مهارتی، دانشی و معرفتی با کریم دولتی، مسئول دبیرخانه ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور و یکی از اساتید فعال در دوره‌های آموزش و ارتقای قاریان به گفت‌وگو پرداخت تا به ارزیابی این فرایند و میزان موفقیت در نزدیکی به اهداف بپردازد.

در حوزه‌های مختلف قرائت نقص داریم

کریم دولتی گفت: در هر زمینه کاری، چه در امور قرآنی و فرهنگی و چه در سایر امور، اگر بخواهیم پیشرفتی رخ دهد، نیاز به آموزش داریم و آموزش باید مستمر باشد تا به نتیجه‌بخشی آن کمک کند. جریان آموزش و ارتقای قاریان و دعاخوانان چند سالی است که به همت شورایی عالی قرآن و به تازگی با مساعدت و همکاری مرکز قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه انجام می‌شود و از جمله اتفاقات اثرگذاری است که توانسته هم در ارتقای سطح تلاوت‌ها و دعا‌ها  و هم در اجرا‌ها اثرگذار باشد. البته نه اینکه بخواهیم بگوییم به حدی رسیده‌ایم که اگر با همین سطح آموزش‌های خود را پیش ببریم، کفایت می‌کند.

مسئول دبیرخانه ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور تصریح کرد: متأسفانه در حوزه‌های مختلف قرائت در کشورمان نقص داریم. برخی از این نقص‌ها به مسائل فرهنگی و برخی دیگر به نقص زبانی ما بازمی‌گردد که با زبان قرآن فاصله دارد و برخی دیگر به نقص مخاطبان بازمی‌گردد. در کشور مصر که سال‌های سال قله قرائت قرآن بوده است یک فرهنگ عمومی جدی وجود داشت که مردم از خواندن قاری اقناع نمی‌شدند و از قاری چه در بُعد کمی و چه در بُعد کیفی تلاوت بیشتر و بهتری را طلب می‌کردند. این اتفاق را در اجرا‌های اساتید مصری زیاد دیده‌ایم. این رفتار‌ها نشان می‌داد که مستمع از تلاوت حظ برده است و دوباره از قاری درخواست می‌کرد که به اشکال مختلف و سبک‌های دیگر بخواند.

ضرورت رشد مخاطب قرآنی در کنار ارتقای قاریان

دولتی بیان کرد: ما نیز باید همزمان با آموزش و ارتقای قاریان و آشنایی بیشتر با فنون تلاوت، مفاهیم و معارف قرآنی و فراهم شدن زمینه رشد آن‌ها، دانش مخاطب عام را افزایش دهیم. یکی از نکات مثبت برنامه محفل که امسال برگزار شد این بود که فرهنگ‌سازی و زمینه‌سازی توجه به تلاوت را بیشتر کرد. لذا برای ادامه این تأثیرگذاری باید محرک‌هایی را تعریف کنیم. در حال حاضر در آموزش‌ قاریان به فنون صوتی، لحنی، تجویدی و معنایی توجه می‌شود، اما باید به تمایز قرائت‌ قرای ایرانی و قرائت‌ قله‌های تلاوت در جهان اسلام توجه جدی و آن‌ها را با نگاهی موشکافانه ارزیابی کنیم. با این فرایند از این پس اگر می‌گوییم ما در صوت و لحن به آموزش نیاز داریم آن موقع این آموزش‌ها معمولی نخواهد بود.

دولتی با اشاره به اینکه قاریان ما با نغمات اصلی و فرعی و ترکیبات آشنا هستند و حتی از این منظر از برخی قرای مطرح مصری هم جلو‌ترند،‌ گفت: مرحوم شعیشع می‌گفت که خدا عبدالباسط را رحمت کند. او موسیقی نمی‌دانست و عموماً بیات و صبا می‌خواند، اما آنقدر قرآن بر جانش نشسته بود که وقتی می‌خواند بر وجود همه اثر می‌گذاشت. امروز کمبود متخصص صوت و لحن نداریم، بلکه در این حوزه برخی قاریان در بسیاری از موارد سواد بالایی دارند، اما چرا قله‌های تلاوت ما با قله‌های تلاوت جهان فاصله دارند که گاه این فاصله زیاد است. لذا باید این مسائل شناسایی و در دوره‌های ارتقا که ویژه برترین قاریان کشور برگزار می‌شود، مطرح شود.  البته این فرایند نیاز به اتاق فکر جدی و مطالعه طولانی‌مدت دارد.

این مدرس قرآن با بیان اینکه جریان تلاوت، دعا‌خوانی و آموزش‌ها مثبت است، گفت: اگر موشکافی علمی انجام شود، با جهش جدی مواجه خواهیم شد و مطالبات مقام معظم رهبری تحقق می‌یابد.

گفت‌و‌گو از وهاب خدابخشی