گام‌های عملی برای دستیابی به تقریب میان مسلمانان
رئیس مجمع نمایندگان طلاب ضمن اشاره به موانع دستیابی به وحدت تصریح کرد: اولین مانعی که اجازه نمی‌دهد راهکار عملی برای وحدت فرقه‌های اسلامی داشته باشیم سوء تفاهم است.
به گزارش ایکنا، نشست «راهکارهای عملی تقریب مسلمانان» با سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین سیدجلال رضوی‌مهر؛ رئیس مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم 10 مهر در دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛
ضرورت وحدت امر اجتناب‌ناپذیری است و شخصیت‌های سترگی با پافشاری بر این امر مهم تاکید کردند. چه بسا مبلغان گمنامی در این مسیر به شهادت رسیدند. گویش‌ها و گفتمان‌ها در این زمینه زیاد بوده ولی آیا راهکار اصلی فقط گفت‌وگو است و نباید از این گفت‌وگو پا فراتر بگذاریم و در میدان، صحنه‌ساز علمیاتی باشیم که امروز نیازمند آن هستیم؟
سوء تفاهم ممنوع
اگر بخواهیم ورود به بحث پیدا کنیم باید برای ارائه راهکار موانع را هم بشناسیم تا خطا نکنیم و به اشتباه نرویم. من فکر می‌کنم اولین مانعی که اجازه نمی‌دهد راهکار عملی برای وحدت فرقه‌های اسلامی داشته باشیم سوء تفاهم است. همانطور که حسن تفاهم داریم سوء تفاهم هم داریم. تا سوء تفاهم میان افراد، چه حقیقی و چه حقوقی، از بین نرود و به حسن تفاهم رو نیاورند، نمی‌توان به وحدت دست یافت. سوء تفاهم یعنی طرفین از هم برداشت‌های نابجا داشته باشند و همدیگر را آنطور که هستند درک نکنند.
نکته دیگر این است که در هر درگیری و تشتت و تفرقه رد پای عناصری از نفوذ و نفاق را می‌بینیم. علمای شیعه و اهل سنت باید هشیار باشند. سکوت فرهیختگان فرقه‌های اسلامی که موجب خسارت بر چهره وحدت اسلامی شود مضر است و آنها نیز در ابتلائاتی که جامعه اسلامی درگیر آن است شریک هستند. فتنه‌انگیزی‌ها و فسادهایی که کاملا قابل مشاهده است و از طرف مزدوران ایجاد می‌شود، موجب انسداد راه تفاهم و جلوگیری از وحدت و مودت در جامعه اسلامی است.
سوء تفاهمات از نفس اختلافات خطرناک‌تر است
نکته بعدی اینکه باید بدانیم سوء تفاهمات از نفس اختلافات خطرناک‌تر است. لذا باید حساسیت بیشتری در رفع و دفع آن داشته باشیم. مسئله بعدی این است که بدانیم بررسی انواع سوء تفاهمات که در رابطه با ما شیعیان مطرح می‌شود و بررسی انواع توهماتی که از طرف مخالفین به اهل سنت نسبت داده می‌شود چیست و برای کاستن از آن تلاش کرد. ما می‌توانیم اولین مانع وحدت را هوی و هوس و پیروی از خواهش‌های نفسانی بدانیم و دومین مانع را باورهای غلط و تلقین‌های باطل که امروز به صورت عقیده خودنمایی می‌کند برشماریم.
گرایشات نژادپرستانه و ملی‌گرایانه و مواضع بی‌منطق را هم باید به این فهرست افزود. همچنین انتخاب مسیر تقلید کورکورانه و تعصب نابجا به جای عقلانیت و تفکر در فضای فرهنگ و تفکر از دیگر عوامل در این زمینه است. این سوء تفاهمات توهمات بی‌جا نسبت به عقاید اسلامی به وجود می‌آورد و به مسائلی دامن می‌زند که از نظر قرآن مذموم است. یکی از عواملی که نباید از آن غفلت کرد و امروز با قدرت در میان مسلمین تشتت ایجاد می‌کند عامل سیاسی است. عامل سیاسی موجب می‌شود برخی دولت‌ها وحدت را نشانه بگیرند. جلوگیری از تبلیغات منفی مبلغان که آمیخته با نفوذ بیگانگان است چه شیعه انگلیسی که پرورش‌یافته افکار انگلیس است و چه تندروهایی که با پشتیبانی آمریکا تامین می‌شود دو سر یک قیچی هستند که وحدت را نشانه گرفتند.
باید توجه داشت که تقریب موجب عزت مسلمانان است. اینکه قرآن در آیه 46 انفال فرمود: «و همه پیرو فرمان خدا و رسول باشید و هرگز راه اختلاف و تنازع نپویید که در اثر تفرقه ترسناک و ضعیف شده و قدرت و عظمت شما نابود خواهد شد، بلکه همه باید یکدل، پایدار و صبور باشید، که خدا همیشه با صابران است» اشاره به همین معنا دارد و تصریح دارد که کشمکش موجب می‌شود سستی در پیکره اسلام پدیدار شود و قدرت‌هایی که برگرفته از وحدت و یکپارچگی است از هم بپاشد.
به همین خاطر لازم است که ما به اموری که به عنوان راهکارهای عملی تقریب جهان اسلام است تاکید و اصرار کنیم. من در همین زمانی نکاتی را ذکر می‌کنم؛ یک، بازگشت و تقویت مشترکات و استعداد عظیم مسلمانان در زمینه‌های فرهنگی و مادی؛ دوم هماهنگ نمودن بستر وحدت با کتاب الهی و قبله مسلمین و شخصیت پیامبر(ص). اینها عوامل راهگشا و راه‌نشان در این مسیر است. همه مرام‌ها و ایده‌ها و منش‌ها از همین مسیر باید برای رسیدن به قله وحدت الهام بگیرند.
عامل بعد فاصله گرفتن کشورهای مسلمان از کشورهای غربی و سلطه‌گراست. سران کشورهای اسلامی باید این باور را با تمام وجود قبول کنند و بپذیرند قدرت‌های جهان، امکانات خود را به دنبال سلطه‌گری بر ملل مسلمان عرضه می‌کنند نه رفع گره‌های فرهنگی و اقتصادی آنها. جاپای آنها در کشورهای اسلامی دنبال مطامعی است و در این رهگذر همه عقاید شیعه و اهل سنت را لگدمال می‌کنند. عامل بعد عدم سخره گرفتن و پرهیز از توهین، افترا، فحاشی و احترام به مقدسات است.
عامل بعدی پرهیز از نقل‌های ضعیف تاریخی است. برترین راهگشا در وحدت عملی گفتمان مشترک است؛ گفتمان در میان نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اقتصادی. باید جلسات مشترک دامنه‌دار در این مسیر برگزار شود. باید راه هموار کانون‌های تعامل و همکاری جهت تفاهم و همگرایی و وحدت اسلامی شکل بگیرد. عامل بعدی تشکیل صف واحد در برابر تهدیدها و هجمه‌های فرهنگی است. عامل بعدی ترویج مسیر اعتدال و میانه‌روی در امور عقیدتی مذهبی برای جلوگیری از افراط و تفریط است.
کلام آخر اینکه ما باید عوامل بازدارنده از تقریب را بشناسیم و در صدد رفع آن تلاش کنیم. گاهی تعصب جدید مذهب‌گرایان که برگرفته از جهل و ناآگاهی است مانع عمده در مسیر وحدت است و گاهی سیاست‌های حاکمان مختلف در دنیای اسلام که باید برای مقابله با تمام آنها کوشش کنیم.
انتهای پیام
