مقام معظم رهبری قرآن را کتاب تحول در علوم انسانی می‌دانند

به گزارش خبرنگار ایکنا، کنگره بین‌المللی «اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری»، امروز سه‌شنبه ۲۳ آبان  در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.
 
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه و دبیر علمی این همایش، در ابتدای این مراسم سخنرانی کرد که در ادامه می‌خوانید؛
 
در آستانه سالگرد مفسر بزرگ قرآن کریم مرحوم علامه طباطبایی قرار داریم و خوشحالم که امروز همایش بزرگداشت یکی از شاگردان ایشان را، که از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ در محضر وی تلمذ کرد، برگزار می‌کنیم. مقام معظم رهبری متولد ۱۳۱۸ در مشهد مقدس هستند و  پدر بزرگوارشان از جمله معلمان ایشان بودند.

فعالیت‌ قرآنی رهبر معظم انقلاب

طبق بررسی‌ها، رهبر معظم انقلاب تفسیر قرآن کریم را از پدربزرگ مادری‌شان حضرت آیت‌الله سیدهاشم میردامادی نجف‌آبادی به ارث بردند که در مسجد گوهرشاد مشهد تفسیر قرآن می‌گفتند و از مبارزان قیام گوهرشاد هم بودند. رهبر معظم انقلاب در فعالیت‌های قرآنی از مادر بزرگوارشان نیز تأثیر پذیرفته‌اند. اگر بخواهیم شخصیت قرآنی مقام معظم رهبری را تحلیل کنیم، تعامل حوزه‌های علمیه مشهد، قم و نجف اهمیت دارد، چراکه در هر سه حوزه درس خواندند و از محضر عالمان دینی بهره‌ بسیاری بردند. مدت کوتاهی در نجف اشرف و مدتی طولانی در حوزه علمیه مشهد حضور داشتند و در قم هم شاگرد علامه طباطبایی بودند.
 
رهبر معظم انقلاب بیش از پنجاه سال قبل تفسیر قرآن را در مشهد شروع کردند. سال ۱۳۵۲ که در مسجد امام حسن(ع) شهر مشهد تفسیر می‌گفتند آنقدر مسجد شلوغ شد که علاقه‌مندان به این جلسات قرآنی ناچار شدند برخی از خانه‌های اطراف آن مسجد را خریداری کنند و مسجد را گسترش دهند تا جلسات تفسیر قرآن به خوبی برگزار شود. درباره تفسیر موضوعی رهبر انقلاب می‌توان به تفسیر قرآن برای طلاب قم در سال ۱۳۵۸ در دفتر تبلیغات اسلامی اشاره کرد. همچنین تفسیر سوره‌های حشر، ممتحنه، جمعه، تغابن و منافقون از مهمترین این تفاسیر است. جنگ تحمیلی اوج مشغله رهبر معظم انقلاب بود، اما سوره بقره را برای دانشجویان تفسیر می‌کردند.

شیوه تفسیر رهبر معظم انقلاب

حدود 800 صفحه از مباحث مربوط به اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب از سوی دست‌اندرکاران این کنگره جمع‌آوری شد که قابل تقدیر است، چون موضوعات قرآنی مطرح در اندیشه ایشان گردآوری شده و 233 پایان‌نامه و رساله کارشناسی ارشد و دکتری درباره اندیشه قرآنی رهبر معظم نگاشته شده است. ایشان در تفسیر قرآن به قرآن از علامه طباطبایی و در رویکرد سیاسی به تفسیر قرآن از حضرت امام خمینی(ره) و در تفسیر اجتماعی از سیدقطب تأثیر پذیرفتند. مقام معظم رهبری در تفسیر از روش‌های مختلف از جمله باطنی، اجتماعی و عقلانی استفاده و از تفسیر به رأی پرهیز کردند.  
 
از جمله نوآوری‌های ایشان در تفسیر این است که قرآن را کتاب تحول در علوم می‌دانند و معتقدند که مبانی علوم انسانی را باید از قرآن کریم جست‌وجو کرد و بدین ترتیب می‌توان بنا‌های علمی بزرگی را برپا کرد. از نظر رهبر معظم انقلاب، علوم انسانی فعلی ترجمه غرب و براساس مبانی اومانیسم و سکولاریسم است. لذا باید علوم انسانی را براساس قرآن متحول کرد. امیدوارم روزی فرابرسد که دیدگاه‌های قرآنی ایشان در همه مراکز علمی مورد توجه قرار گیرد، زیرا این دیدگاه‌ها در زمینه مرجعیت علمی اهمیت دارد و باید بیشتر به آنها توجه شود.
 
هدف این کنگره شناخت ابعاد علمی رهبر معظم انقلاب و ترویج فرهنگ قرآنی است که زمینه‌ساز تمدن نوین اسلامی می‌شود. شورای سیاستگذاری کنگره از سال ۱۴۰۱ شکل گرفت و سپس شورای علمی ایجاد و کنگره‌های پانزده‌گانه و محور‌های بیست‌گانه در نظر گرفته شد و مراکز علمی بسیاری در برگزاری این همایش همکاری کردند. همچنین ۵۳ نشریه برای همکاری با ما اعلام آمادگی کردند که کم‌‌نظیر است. بیش از ۲۰۰ پیش‌نشست و  ۶۵ کارگاه برگزار و 2400 و شانزده چکیده مقاله و بیش از 1700 مقاله به این همایش ارسال شد که یک‌سوم مقالات پذیرفته شدند.  

اهدای جوایز به برگزیدگان

مقالات غیرفارسی شامل ۲۴۴ مقاله از ۲۱ زبان و هجده کشور بودند. با توجه به گسترش فوق‌العاده این کنگره بنا شد به دعوت برخی از بزرگان، مراکز علمی و ائمه جمعه، قرار شد که اجلاس دوم از کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب آذر سال جاری در اصفهان و دی در مشهد و سپس در تبریز، شیراز و قم برگزار شود و هیچ بودجه‌ای از ردیف بودجه‌های دولتی یا از مجلس شورای اسلامی صرف نشده است.
 
در پایان این مراسم از کتاب سه‌جلدی «سلسله منشورات کنگره بین‌ المللی اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب» رونمایی شد که چکیده مقالات دانشگاه آزاد اسلامی در این کنگره بین‌المللی است که با تلاش حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، محمد امینی تهرانی و محمدرضا حقیقت سمنانی گردآوری شده است.

همچنین، از چهار تن از نویسندگان مقالات برتر شامل فائزه سادات عظیم‌زاده اردبیلی، حامد فتحعلیانی، سیدرضا موسوی و طیبه زارعی تقدیر شد. از برگزارکنندگان این کنگره از جمله محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و رئیس اولین اجلاس کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب؛ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، دبیر علمی کنگره؛ حجت‌الاسلام والمسلمین موسوی دبیر اجرایی کنگره و حجت‌الاسلام والمسلمین محمد شریفانی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی و دبیر اولین اجلاس این کنگره، قدردانی شد.