دوری از پروپاگاندا، رمز موفقیت «فیلم بازمانده» بود

به گزارش ایکنا، نشست «فلسطین در قاب نقره‌ای» با حضور جمال شورجه، منوچهر محمدی، جواد اردکانی و سعید اسدی شب گذشته اول آذر در موزه سینمای ایران برگزار شد‌.

در ابتدای این نشست جمال شورجه، کارگردان و تهیه‌کننده سینما گفت: من چه در فیلمسازی چه در زندگی روشی دارم و آن خلاف جریان آب شنا کردن است. اظهار دردی نسبت به فضای رسانه‌ای کشور دارم که این روزها حول محور غزه است. چون با پیش آمدن موضوعی یک فضای هیجانی ایجاد و جوامع دچار تطور می‌شوند. مثلاً چه بسیار موضوعاتی که در دوره‌ای پذیرفته شده‌اند اما در دوره‌ای دیگر دچار اما و اگر می‌شوند و من آن را طبیعی می‌دانم اما نخبگان و صاحبنظران باید بخشی از این موضوعات را مرتفع کنند. متاسفانه رسانه‌های ما دچار یک فضای عاطفی هستند که درست نیست‌.

وی افزود: شاخص‌ترین بخش جنگ جهانی دوم این بود که جریانی به نام نازیسم در آلمان ایجاد شد که داعیه نژاد برتر را داشت و می‌خواست بخش زیادی از دنیا را فتح کند اما آنچه در خلال آن ایجاد شد داستان هولوکاست بود. نازیسم نگاه بنیادین داشت و پیروان آن می‌گفتند نژاد برتر هستند همین امر موجب شد برخی از یهودیان به دنبال کشور باشند. به دنبال شکست آلمان نازی توسط قوای متفقین برخی به حرکتی دست زدند تا نظم نوین جدید برای جهان تعریف کنند تا آنجایی که آنچه شما امروز به عنوان خاورمیانه می‌بینید اساساً قبلاً وجود نداشت. اروپا بعد از هولوکاست دچار وجدان‌درد شد و همین باعث شد تا کاری برای یهودیان کنند بنابراین سعی کردند قوم یهود را که در اقصی نقاط جهان پراکنده بودند در یک جا جمع کنند. کشوری به نام فلسطین همیشه وجود داشت و اگر واقعاً غرب نیت خیرخواهانه نسبت به یهودیان داشت آیا نمی‌توانستند کشوری بیابند که متشکل از مذاهب مختلف باشد و در کنار هم زندگی کنند؟ پس ایجاد کشوری به نام اسرائیل جای سؤال است. غرب متوجه یک منفعت بزرگ‌تری بود که از مسیر آن خاورمیانه تقسیم می‌شد و از سوی دیگر به موضوعی به نام نفت دست پیدا می‌کردند.

تهیه‌کننده فیلم «بازمانده» ادامه داد: زنده یاد علی حاتمی در یکی از آثارش دیالوگی دارد که می‌گوید «هنر مزرعه بلال نیست» هنرمند خودش باید دغدغه داشته باشد.‌ من بنا به دلایلی که مبسوط است چهارگانه‌ای ساختم چون حس کردم شکافی بین روحانیت و نسل جوان ایجاد شده است و باید کاری کنم. در حوزه فلسطین نیز دوستان زیادی کار کرده‌اند اما آنچه باعث ماندگاری «بازمانده» شد، این بود که ما پروپاگاندا نکردیم و این فیلم واقعاً سینما بود. با صراحت می‌گویم اگر الان صد میلیون دلار به من بدهند فیلمی درباره فلسطین نخواهم ساخت چون این خیانت به خودم و فلسطین است زیرا باید ابتدا به خوبی روی موضوع مسلط شوم. موضوع فلسطین به قدری مهم است که بدون تحقیق و اطلاعات کامل نباید سراغ آن رفت. یک سناریو به شدت شاعرانه درباره فلسطین دارم چون فکر می‌کنم این میزان فاجعه در فلسطین باعث شده است که دیگر درام ظرفیت پرداختن به این موضوع را نداشته باشد.

جمال شورجه نیز در این نشست بیان کرد: در حال حاضر همه ما داغ‌دیده فلسطین هستیم چون ما امت مسلمان یک امت واحد هستیم. هم‌اکنون بخشی از مسلمانان گرفتار یک رژیم جعلی منحوس و غاصبی شدند که این افراد ناجوانمردی خود را از زمان حضرت رسول (ص) آغاز کرده بودند. آن‌ها آن زمان خود را برتر از همه انسان‌ها می‌دانستند، انتظار داشتند تمام موحدان تابع آن‌ها باشند و هیچ پیامبری از غیر بنی‌اسرائیل نباشد. اسرائیلی‌ها تمام دنیا را برای خود می‌دانند و فکر می‌کنند دنیا باید تحت سیطره آن‌ها باشد. هیتلر گرچه ضد یهود بود اما با آن‌ها همسو بود و یهودیان را از آنجا تاراند و به سمت آسیا آورد. وقتی هولوکاست را بزرگ‌ترین دروغ تاریخ برمی‌شماریم عده‌ای پریشان می‌شوند. این غده سرطانی در نهایت به سرزمین فلسطینی‌ها آمدند و امروز اما این غده چرکین دوباره سر برآورده است.

وی با بیان اینکه جنگ نعمت خفیه‌ای بود که بر ما تحمیل شد، افزود: حالا آثار این برکت را می‌بینیم چون باعث شد پیشرفت‌های نظامی داشته باشیم. درباره فیلم «بازمانده» هم باید بگویم. سیف‌الله داد، کارگردان فیلم بهترین اثر را با محوریت فلسطین ساخت. امشب منوچهر محمدی تهیه‌کننده «بازمانده» در جمع ما حضور دارد و من همیشه دوست داشتم با ایشان کار کنم. یادم می‌آید گروهی از الجزایر آمدند و خواستند فیلمی با عوامل ایرانی بسازند و برای این امر ما را فراخواندند در همان جا دعا می‌کردم منوچهر محمدی به عنوان تهیه‌کننده حضور داشته باشند چون کار را بلد بودند اما گروه الجزایری مناسبات تولید را بلد نبودند. مطمئنم فیلم سینمایی «بازمانده» توشه راه سیف‌الله داد است و جزء توفیقات او در آن دنیاست.

شورجه در بخش دیگری از سخنانش درباره مشکلات رایج در فیلمسازی با محوریت فلسطین گفت: متأسفانه درباره ساخت فیلم با موضوع فلسطین ایده‌های لازم و کافی نداریم. اگر من جای مدیران فرهنگی بودم با آقای محمدی گفت‌وگو می‌کردم و بودجه‌ای در اختیارش قرار می‌دادم تا درباره مسئله فلسطین اثری خلق کند چون او در این حوزه تجربه‌های زیادی دارد. همه ما به یاد داریم که امام خمینی (ره) گفت فلسطین موضوع اول ماست پس چرا امروز این موضوع عقب افتاده است؟ ما باید تا به امروز ۱۰ فیلمنامه درباره فلسطین آماده می‌کردیم اما هنوز سریال «مدار صفر درجه» که چندین سال پیش ساخته شده است، پخش می‌شود.

در بخش انتهای جلسه جواد اردکانی، کارگردان سینمای دفاع مقدس اظهار کرد: ما هنوز به جریانی به نام «جریان سینمایی فلسطین» نرسیده‌ایم حتی درباره موضوعات منطقه‌ای هم به چنین نگاهی نرسیده‌ایم. ما تنها یک سری فیلم تولید کرده‌ایم که آن‌ها هم حاصل سیاست‌گذاری مدون نیست بلکه حاصل اراده افراد است چون برای چنین امر مهمی ساختاری مناسب نداریم. جالب است خاطره‌ای بگویم. در آخرین ماه‌هایی که ماجرای داعش در سوریه رقم می‌خورد حاج قاسم جلسه‌ای با مدیران فرهنگی داشت و گفت من نگرانم جغرافیا را ببریم و تاریخ را ببازیم. چون ما در امر رسانه‌ای ضعیف هستیم. اگر قرار است نگرانی حاج قاسم مد نظر قرار بگیرد باید کارهایی اساسی در این زمینه انجام شود.