شگفتی حضرت فاطمه(س) از سکوت مهاجر و انصار

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین به مناسبت شهادت حضرت فاطمه(س) در سلسله یادداشت‌هایی به بررسی خطبه آن حضرت در جمع زنان مدینه می‌پردازد. در ادامه قسمت هشتم با موضوع «شگفتی حضرت فاطمه(س) از رویگردانی مهاجر و انصار از امامت امام علی(ع)» از نظر می‌گذرد.

شاید بتوان ادعا کرد که مهمترین و محوری‌ترین بخش خطبه عیادت همین قسمت است؛ زیرا درباره خسارت‌ها و آسیب‌های سکوت مهاجر و‌ انصار سخن گفته است؛ البته این بخش از سخنان حضرت فاطمه(س) به طور غیر مستقیم، فلسفه و حکمت مخالفت و مقابله آن حضرت با شورای سقیفه و مجاهدت آن حضرت در بازگرداندن امامت امام علی(ع) را نیز نشان می‌دهد. همچنین این قسمت نگاه متمایز حضرت فاطمه(س) را به خلافت ابابکر و امامت امام علی(ع) نیز نمایان می‌سازد.

خسارت‌ها و زیان‌های برشمرده در کلام حضرت فاطمه(س) نشان می‌دهد، آنچه اتفاق افتاده، یعنی جریان سقیفه و حاکمیت ابابکر را نباید در سطحی نازل مانند جابجایی فردی به جای فرد دیگر در نظر گرفت، بلکه همانگونه که حضرت فاطمه زهرا(س) تصریح کرده است، چنین تغییری، منجر به دگرگونی ماهیت اهداف و سیره نبوی شده است. چگونه می‌توان مدعی تداوم رسالت بود در حالی که در کلام حضرت فاطمه(س) تصریح شده است که خلافت مسیری غیر از مسیر نبوت و رهبری پیامبر(ص) پیموده است.

حضرت شگفت‌زده و متعجب است که چرا با وجود این پیامدها و خسارت‌های آشکار، مهاجر و انصار سکوت کرده و اقدامی انجام نمی‌دهند، کم‌توجهی و سستی مهاجر و انصار زمینه‌ساز تداوم چنین خسارت بزرگی بود، که در باور حضرت زهرا(س) اقدامی نابخشودنی است. این نگاه و فهم عمیق حضرت زهرا(س) به خلافت و امامت او را از معاصرانش و افراد دیگر در دوران‌های بعد متمایز کرده است. در ذیل کلام حضرت درباره آسیب‌ها و خسارت‌های تصمیم شورای سقیفه و سکوت و انفعال مهاجر و انصار روایت می‌شود: «وای بر آنان؛ چگونه امامت را از جایگاه و پایگاه محکم رسالت و پایه‌های نبوت و رهبری منحرف کردند، شرم بر آنان؛ چگونه امامت را از منزلگاه وحیانی آن خارج کردند. ننگ بر آنان؛ چگونه امور را از دست شخص دانا و آزموده به امر دین و دنیا ربودند. سپس حضرت فاطمه(س) با استناد به آیه ۱۵ سوره زمر این تصور را که این تغییر و جابجایی چندان از مسیر نبوی دور نیست، به صراحت رد کرده است «آگاه باشید که این است، خسرانی( زیان) آشکار»! چنانچه بخش ابتدایی آیه را نیز ضمیمه کنیم، خسران به وجود آمده بهتر درک می‌شود: «بگو‌ به راستی زیانکاران، افرادی هستند که روز رستاخیز نفس خویش و کسان خود را زیان زدند. آگاه باشید که چنین ضرری خسران آشکار است».