هر صاحب تریبونی توانایی تفسیر قرآن را ندارد

به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی، رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء امروز، شانزدهم دی ماه در نخستین همایش بین‌المللی قرآنی رسالات‌الله که در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار کرد: بعد از اینکه روشن شد بشر نمی‌تواند خودش به تنهایی همراه سعادت و هم طریق هدایتش را بیابد، تعالیم انبیاء و رسالات الهی به کمک انسان آمد. بعد از آن خدای متعال دستگاه پرقدرت و مستحکم وحی را به گونه‌ای منظم و استوار ایجاد کرده و در طول تاریخ، همه انبیاء الهی خصوصاً نبی گرامی اسلام(ص) با بهره‌مندی از کتاب الهی که «ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم» است، مسیر هدایت و غایت سعادت را به انسان معرفی نمود.

وی با اشاره به اینکه انسان برای فهم تعالیم کتاب الهی دارای زمینه‌ها و استعداد‌های بسیاری است، گفت: باید به این زمینه‌ها توجه داشت تا بتوان تعالیم الهیم را فهم کرد. انبیاء الهی که از اُمیین انتخاب شدند، چالش فکری نداشتند و مستقیماً وحی را تلقی می‌کردند و در مقام تلقی وحی هم مشکلی نداشتند، آنچه گفته‌اند عیناً همان حقیقتی است که خدا بر آن‌ها القاء کرده است، بنابراین در حوزه عقل نظر، فهم حقایق و معارف، آنگونه که باید باشد اتفاق افتاده است.

رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء با اشاره به اینکه علامه طباطبایی عصمت را در مقام تلقی وحی، هم در مقام فهم و هم در مقام ابلاغ برای انبیاء ترسیم کرده است، گفت: خدای متعال در قرآن در این خصوص می‌فرماید ﴿الّذین یبلّغون رسالات اللّه و یخْشوْنه و لایخْشوْن أحداً إلاّ اللّه و کفى باللّه حسیباً﴾ چالش این آیه در ﴿ الّذین یبلّغون رسالات اللّه﴾ نیست، بلکه این بخش به اندیشه باز می‌گردد و قطعاً اندیشه‌ها باید در سلامت و صحت کامل قرار بگیرند تا فهم درست نسبت به آیات الهی را بیابند.

جوادی آملی تصریح کرد: چالش اصلی در بخش دوم این است که به حوزه عملی باز می‌گردد، البته انبیاء الهی هیچکدام از این دو چالش را نداشتند، چون هم معصوم و هم در خشیت موحد بودند و از غیر خدا نمی‌ترسیدند، اما چالش دوم برای مبلغان و مفسران است و سؤال این است آیا می‌توانند به راحتی در کسوت تبلیغ قرار بگیرند و مفسر و مبین بشوند تا بتوانند حقایق قرآنی را تبیین کنند یا خیر زیرا این کار آسانی نیست.

وی با بیان اینکه قدرت‌ها با تحمیل و تهدید عالمان دینی می‌خواهند هم در مقام فهم از یک سو و هم ابلاغ از سوی دیگر تأثیر بگذارند، گفت: نباید هر کسی که تریبون و قدرت بیانی داشت آیات الهی را تبیین و تفسیر کند. این یکی از چالش‌های امروز روبه‌روی ما است. قرآن می‌فرماید از غیر خدا نترسید؛ نه تهدید‌ها و نه تطمیع‌ها، اجازه ندهد از مسیر فهم قرآن دست بردارید و مطابق با نظر حکمرانان سخن بگویید و این وقتی ممکن است که مفسران و مبلغان اهل شجاعت و شهامت باشند:تا تهدید و تطمیع در فهم آن‌ها تأثیر نگذارد.

این استاد حوزه با تأکید بر اینکه باید از طریق مفسران و کسانی که حقیقت دین را با تمام وجود لمس کرده‌اند به سراغ فهم دین برویم و معرفت اصیل را از آنان بگیریم، اظهار کرد: در مقام عمل، از کسانی که اهل شجاعت و اهل شهامتند باید دین را فهمید. این دو عنصر زمینه را فراهم می‌کند تا تطمیع و تهدید سراغ عالم دینی و مبلغ دینی نروند. مشکل حکومت‌های دینی بزرگ که قدرت در دست آن‌ها قرار دارد، این است که مبلغان و تبیین‌کنندگان و تفسیرکنندگان دین را به جایی می‌کشانند که در مقام تفسیر با رأی، قدرت این کار را انجام می‌دهند؛ لذا تجلیل از دو تفسیری که امروز رونمایی شد نشان از آن است که ما هم در مقام فهم به گونه‌ای حرکت کنیم که با فهم درست و صحیح از مبانی قرآنی، مسیری را طی کنیم که جز توحید و خشیت الهی را فراهم نکند.

رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء با اشاره به همایش رسالات الله، گفت: برگزاری اینگونه همایش‌ها برای این است که قرآن‌پژوهان و کارشناسان این حوزه هم باب معرفت و فهم معارف را بهتر بشناسند و هم در کار عملی تدبیری بیندیشیند که خشیت تنها برای خدای متعال و در راه توحید باشد.