تبعات منفی اجرای نادرست حذف یارانه پنهان بر عدالت اجتماعی

مسعود امجدی‌پور، اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ارتباط یارانه پنهان با مقوله عدالت گفت: در اینجا ابتدا باید در مورد ماهیت یارانه پنهان سخن گفت؛ پرسش اصلی این است که آیا یارانه پنهان داریم؟ قطعاً پاسخ به این پرسش مثبت است و چیزی به نام یارانه پنهان وجود دارد. از سوی دیگر به خاطر مشکلات اقتصادی که کشور درگیر آن است و عمده این مشکلات هم از نگرش‌های لیبرالی و سایر مدل‌هایی که با ماهیت اقتصادی ایران سازگاری ندارد، نشئت گرفته و باعث شده در برخی اوقات اقتصاد ایران به صورت ناهمگون پیش برود و به خاطر وجود همین ناهمگونی، وجود یارانه پنهان به امری ضروری تبدیل شده است.

وی افزود: پرسش دوم این است که آیا باید جلوی یارانه پنهان گرفته شود؟ آیا شرایط اقتصادی حال حاضر کشور اجازه می‌دهد به سمت و سوی حذف یارانه پنهان حرکت کنیم؟ حوزه یارانه پنهان از چنان گستردگی برخوردار است که ورود و بحث در خصوص آن کاری سخت و زمان‌بر است و اعداد و ارقامی که در این زمینه تخصیص داده می‌شود بسیار زیاد بوده و حوزه‌های مختلف را شامل می‌شود. حذف یارانه پنهان نیازمند تأمل بیشتر است.

ارتباط یارانه پنهان با رفاه اجتماعی

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: پرسش دیگر این است که آیا حذف یارانه پنهان به رفاه و عدالت اجتماعی آسیب وارد می‌کند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت همه چیز به نحوه اجرا بستگی دارد؛ همواره در حوزه اقتصاد با مشکلی به نام شیوه اجرا مواجه بوده‌ایم و هستیم و باید پذیرفت در اجرا و مدیران اجرایی با مشکلاتی روبه‌رو هستیم و باید این مشکلات را مرتفع ساخت. اگر حل مسئله یارانه پنهان به درستی اجرا شود یعنی مؤلفه‌هایش، سند اجرایی و نظارت بر اجرایش به طور صحیح انجام شوند و افراد کاردان همه اینها را پیش ببرند اتفاقاً می‌تواند بر امنیت روانی مردم و ارتقاء سطح رفاه در کشور کمک کند ولی اگر به درستی اجرا نشود ممکن است به چالش جدی اقتصادی تبدیل شود.

امجدی‌پور گفت: مقوله حذف یارانه پنهان به دلیل حساسیتی که دارد باید در همه سطوح به آن توجه شود و شیوه‌های صحیح را در این رابطه در همه ابعاد به کار گرفت و توجه داشته باشیم اگر بخشی را درست پیش ببریم و بخشی دیگر را غیرصحیح، مطمئن باشید به مشکل خواهیم خورد و مردم متضرر می‌شوند.

ضرورت توجه به اسناد بالادستی

امجدی‌پور با بیان اینکه ضرورت دارد در حوزه حذف یارانه پنهان به اسناد بالادستی توجه و رجوع شود، گفت: بدون توجه به اسناد بالادستی نمی‌توان تشخیص داد چه باید کرد و از همه مهمتر اینکه باید افراد عالم این تصمیم را پیش ببرند تا ان‌شاءالله در سطح معیشت و رفاه مردم بهبود حاصل شود. به تجربیات قبل باید نگریست و نقاط ضعف و قوت را احصاء و بررسی کرد. مثلاً در قضیه خصوصی‌سازی چون عجولانه عمل کردیم نتیجه مطلوب حاصل نشد و لذا اگر در حذف یارانه پنهان دقت نشود همین اتفاق دوباره تکرار خواهد شد.

وی اظهار کرد: اگر سیاست‌ها و اسناد اقتصادی بالادستی که اغلب اینها توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده‌اند به درستی اجرا می‌شدند و بر آنها نظارت دقیق وجود داشت قطعاً در حوزه اقتصادی خیلی جلوتر بودیم. این اسناد را افراد عالم نوشته‌اند ولی به دلیل ضعف در اجرا اجازه عملیاتی شدن دقیق و صحیح این سیاست‌ها را ندادیم.

گفت‌وگو از سعید امینی