شعار سال راهبردی برای ایجاد تحول است

به گزارش خبرنگار ایکنا، ششمین نشست تخصصی تبیین شعار سال شامگاه امروز شنبه، ۱۱ فروردین در اندیشگاه قرآنی حیات نمایشگاه قرآن برگزار شد.

فرهاد عزیزپور، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در این نشست بیان کرد: شعار امسال فراتر از یک شعار یا پیام و راهبردی برای ایجاد تحول در مقطع زمانی یک‌ساله است. اساس و پایه این شعار به مجموعه سیاست‌های کلان و جهت‌گیری‌های نظام برنامه‌ریزی برای توسعه کشور بازمی‌گردد.

وی ادامه داد: در کشور مجموعه سیاست‌های کلان وجود دارد که مبنای جهت‌گیری‌هاست؛ انتخاب راهبردهای سالانه برخاسته از دو زمینه است که مسائل، چالش‌ها و تنگناهایی است که کشور در حوزه‌های مختلف با آن روبه‌رو است. با توجه به چالش‌هایی که در حوزه اقتصادی وجود دارد جهت‌گیری‌ها به سمت توسعه اقتصادی رفته است تا بتوانیم توسعه اقتصادی فراهم کنیم.

عزیزپور افزود: آنچه که باید به آن توجه داشته باشیم این است که شعار امسال ماهیت کلان دارد و اگر بخواهد به حوزه اجرا و عمل برسد باید برای آن برنامه مشخصی داشته باشیم. متأسفانه هموار بین اندیشه و عمل دچار فاصله هستیم و دولت باید برای این شعار حتماً برنامه تاکتیکی در راهبرد یک‌ ساله طراحی کند.

لزوم توجه به تولید و نظام یکپارچه

وی با بیان اینکه چند موضوع باید در این راستا مورد توجه قرار گیرد گفت: توجه به تولید و نظام یکپارچه اجرا از موضوعات مهم است؛ اگر رویکرد یکپارچه در این حوزه نداشته باشیم عملاً این شعار نیز مانند شعارهایی قبلی به هدف غایی خود نخواهد رسید. داشتن اقدام پایش و ارزشیابی از دیگر موارد است؛ باید بتوان ارزشیابی کرد که اهداف چه میزان موفقیت‌آمیز بوده‌ است.

این کارشناس اضافه کرد: در این راهبرد تأکید بر جهش تولید و بخش اقتصادی است؛ باید توجه کرد که بعد اقتصادی نمی‌تواند ما را به سمتی سوق دهد که به ابعاد دیگر توجه نداشته باشیم. اگر می‌خواهیم جهش تولید با محوریت مشارکت مردم داشته باشیم باید بتوانیم اثرگذاری بخش اقتصاد بر سایر ابعاد و اثرگذاری سایر ابعاد بر اقتصاد را مورد توجه و تأکید قرار دهید.

عزیزپور در ادامه گفت: وقتی صحبت از تولید می‌شود باید قابلیت‌ها، ظرفیت‌ها و محدودیت‌ها را در نظر گرفت؛  گستره جغرافیایی کشور از این نکات برخوردار است که می‌تواند توسعه اقتصادی را در بخش‌های مختلف ایجاد کند؛ مثلاً ایران از نظر گردشگری جزو پنج کشور برتر جهان است که دارای جاذبه گردشگری است.

لزوم توجه به مزیت رقابتی کشور

وی با بیان اینکه در حوزه توسعه منطقه‌ای تغییر نگاه به سمت شبکه‌ای شدن ایجاد شده‌ است گفت: باید توجه کرد که در کدام قسمت‌های کشور مزیت رقابتی وجود دارد؛ متأسفانه در فضایی که تعریف‌ شده نتوانستیم خود را در منطقه به‌خوبی تعریف کنیم. راه نوین ابریشم فرصت بسیار خوبی بود که بسیاری از کشورها از آن استفاده کردند ولی ما نتوانستیم به‌خوبی از این فرصت استفاده کنیم که علت این اتفاق به بلاتکلیفی در حوزه اندیشه‌ای بازمی‌گردد.

این کارشناس اظهار کرد: ما اسناد توسعه‌ای داریم اما عملکردمان با اسناد همسان نیست. مفهومی به‌نام نظام سکونتگاهی وجود دارد که براساس نظام شهری، روستایی و عشایری است؛ فضاهای شهری و روستایی ما از ظرفیت‌هایی برخوردار بوده‌ است که می‌تواند به توسعه‌های ملی ما کمک کند. واگرایی و چندپایگی نظام مدیریت در بخش گسترده‌ای از مشکلات این حوزه است بخشی نگری سبب شد تا روستاها به حاشیه بروند. ۲۰ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در کشور جمعیت روستایی داریم که از سرشماری سال ۱۳۸۵ تا  ۱۳۹۵ این سهم کاهش پیدا کرده‌ است.

وی تأکید کرد: مشارکت مردم در توسعه بسیار تأثیرگذار است و توسعه اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه مردم مشارکت داشته باشند. توسعه باید یکپارچه، هماهنگ، فراگیر و پایدار باشد. شکل‌گیری شبکه‌ای از سکونتگاه‌ها براساس پیوندهایی که بین آن‌ها شکل می‌گیرد سبب توسعه خواهد شد. توسعه زمانی اتفاق می‌افتد که همه افراد آن دست‌اندرکار باشند یعنی نمی‌توان نقش دولت، گروه‌های مردمی و نهادهای انقلابی را کنار گذاشت. بنابراین برای‌ اینکه مشارکت رخ دهد بجای این‌که تصدی‌گری کنیم، باید تسهیل‌گری توسعه ایجاد شود تا فرایند توسعه را تسهیل کند.

وجود نگاه تک بعدی و فقدان دید جهانی

میلاد ترابی‌فرد، کارشناس دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس در این نشست درباره نظم جدید جهانی بیان کرد: وقتی در رابطه با نظم صحبت می‌شود موضوعات متعددی مانند سیاست فرهنگی و مدل حکمرانی جامعه مطرح است. معادلات جهان تغییر کرده‌است و کارکردی که نفت در سال‌های پیش برای ایران داشته است اکنون ندارد. متأسفانه ما دید جهانی نداشتیم و به‌صورت تک‌بعدی به موضوعات نگاه کرده‌ایم در صورتی‌ که باید موضوعات را مبتنی بر نظم جدید جهانی بازبینی کنیم.

وی ادامه داد: مدل حکمرانی نظم سیاست داخلی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. دور زدن تحریم‌ها سالانه ۳ تا ۷ میلیارد دلار برای کشور هزینه دارد. واقعیت این است که تحریم یک بازی استراتژیک بسیار بزرگ است. تحریم، حضور کشور را در جهان مخدوش کرده‌ است. باید بتوانیم در سطح علمی، علوم انسانی و حکمرانی تغییراتی ایجاد کنیم.

ترابی‌فرد افزود: نظم جدید بر علم و دانش متمرکز است. هر ابتکار مدل حکمرانی می‌خواهد. اقتصاد مردمی از مسیر دولت‌سازی می‌گذرد تا زمانی‌که بازیگران بزرگ مقیاس ملی تولید نکنیم نمی‌توانیم سازماندهی‌های بزرگ ایجاد کنیم؛ اگر بخواهیم اقتصاد را به بازیگران ریز نقشی که تأثیری ندارند بسپاریم عقب‌گرد کرده‌ایم.