سفته‌بازی و رانت انگیزه کار و تولید را کاهش داده است
کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه حاشیه سود تولید از حاشیه سود دلالی و سفته‌بازی کمتر است، گفت: در شرایط سفته‌بازی نه کارگر انگیزه کار دارد و نه تولیدکننده انگیزه تولید و به همین دلیل رانت گسترش پیدا کرده و تولید به کودکی مظلوم تبدیل خواهد شد.
احسان سلطانی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ضرورت حمایت از تولید و تولیدکننده در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» گفت: چند مؤلفه در مقوله تولید اثرگذار هستند؛ یکی مربوط به بازار مصرف، دوم مربوط به سرمایه‌گذاری و سوم هم مربوط به نیروی کار است و از میان این سه توجه به نیروی کار از اهمیت به سزایی برخوردار است.
وی افزود: کشورهای توسعه‌یافته اقتصادی به ویژه چین که به یک قدرت اقتصادی در دنیا تبدیل شده، برروی نیروی کار تمرکز بسیاری کرده و به همین دلیل امروز مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار دارد و مسیر توسعه اقتصادی را تسهیل کرده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: متأسفانه در ایران به دلیل اینکه بازارها به حال خود رها شده‌اند نوعی هرج‌ومرج در بازارها به وجود آمده و در مقابل، سفته‌بازی، احتکار و نوسان‌گیری جایگزین امر تولید شده‌اند و در چنین شرایطی نباید انتظار داشت سه مؤلفه مذکور کارکرد عادی خود را داشته باشند.
سفته‌بازی؛ جذاب‌تر از تولید
سلطانی با بیان اینکه در شرایط کنونی اقتصادی برخی تولیدکنندگان مقوله مهمی به نام تولید را رها و از تولید به عنوان پوشش فعالیت‌های سفته‌بازی، واردات و نوسان‌گیری در بازار استفاده می‌کنند، گفت: البته تولیدکننده مقصر نیست چون وقتی نوسانات در بازار شدید است و هزینه تولید بسیار بالا و در مقابل حاشیه سود تولید اندک است، دست زدن به چنین رفتارهایی طبیعی است.
وی ادامه داد: در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری در بخش مولد بسیار کاهش پیدا کرده و سودآوری در بخش‌های مالی چشمگیرتر از بخش‌های مولد است و تا این مشکل وجود دارد نمی‌توان انتظار بهبود شرایط اقتصادی و افزایش رفاه عمومی را داشت. با بررسی آمارهای داخلی و خارجی یک‌دهه گذشته درآمدهای ارزی ما در مجموع به اندازه دهه 80 یا حتی کمتر بوده است؛ چرا؟ چون اقداماتی مانند سفته‌بازی و نوسان‌گیری اجازه افزایش سرمایه‌گذاری در کشور را نداده است.
پژوهشگر اقتصاد ایران به فرسودگی زیرساختهای اقتصادی کشور اشاره و تأکید کرد: وقتی زیرساخت‌ها فرسوده باشد قطعاً نمی‌توان کار اقتصادی را به بهترین شکل ممکن پیش برد. باید در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» تلاش کرد از طریق سرمایه‌گذاری، ایجاد فضای امن سیاسی و اقتصادی و کاهش تنش‌های سیاسی و بین‌المللی اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را جلب و با دست زدن به اقدامات مولد، از فرآیندهای تولیدی حمایت و زیرساخت‌ها را تقویت کرد.
وی افزایش انگیزه کارگر و نیروی انسانی را یکی دیگر از اقدامات مؤثر در افزایش کیفیت تولید و جلب مشارکت مردم در تولید عنوان کرد و گفت: وقتی درآمد کارگر به مراتب کمتر از تورم است و به اصطلاح دخل و خرج کارگر با یکدیگر همخوانی ندارد آیا می‌توان توقع بهره‌وری از نیروی کار را داشت؟! در کشور ما همه به دنبال نیروی کار ارزان هستند ولی خوب متوجه نیستند آن دسته از کشورهایی هم که نیروی کار ارزان دارند با مشکل مواجه شده‌اند چون یا دولت مجبور به حمایت معیشتی بیشتر از کارگران شده یا اینکه تجمعات و اعتراضات کارگری افزایش پیدا کرده و در نهایت انگیزه کار و تولید باکیفیت در این کشورها از بین رفته است.
سلطانی یادآور شد: میان درآمد کارگر با بهره‌وری و انگیزه تولید ارتباط مستقیمی وجود دارد. به نظر من با ادامه رویه فعلی در کشور امکان دارد کارگری دیگر صرفه اقتصادی نداشته باشد و کارفرمایان و تولیدکنندگان با مشکل نیروی کار مواجه شوند در صورتی‌که نیروی کار در کشور کم نیست.
کارگر کم‌انگیزه؛ آفت تولید
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: متأسفانه بهره‌وری و انگیزه کار در کشور ما به شدت پایین است و در یک کلام باید گفت کار و تولید در ایران همانند کودکی است که مدام بر سر آن می‌زنند و تحقیرش می‌کنند. آیا با حقوق اندکی که کارگر دریافت می‌کند انتظار داریم شاداب، پویا و قبراق باشد؟! کارگر توان تأمین اجاره‌بهای خانه را ندارد و مجبور شده برای تأمین هزینه مسکن به حاشیه شهرها مهاجرت کند و هرروز مجبور است برای حضور در محل کار مسافت طولانی را طی کند که همین مسئله هم بر خستگی و کم‌انگیزگی کارگر اثرگذار است.
سلطانی بیان کرد: سبک اقتصادی کشور با شوک قیمتی، سرکوب دستمزدها، سرکوب نیروی کار و سفته‌بازی همراه شده و اقتصاد ایران را در آستانه ابرچالش‌ها قرار داده است.
وی با بیان اینکه برخی تولیدکنندگان به رانت عادت کرده‌اند، گفت: متأسفانه در بعضی واحدهای تولیدی اصلاً بهره‌وری اهمیت ندارد و فقط به دنبال این هستند دلار 40 هزار تومان را دریافت و آن را در بازار 65 هزار تومان به فروش برسانند و همین مسئله سبب شده سیستم تولید در کشور با ابهاماتی نظیر فساد روبه‌رو شود. از سوی دیگر برخی هم به اسم اینکه اقتصاد باید آزاد باشد، اقتصاد را به حال خود رها کرده‌اند و هر روز قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند. نباید اجازه داد به اسم آزادی اقتصادی، رانت در کشور رسمیت پیدا کند.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
