نقش تربیتی والدین در استفاده کودکان از بازی‌های دیجیتال + فیلم
والدین باید تلاش کنند با استفاده از اقداماتی خاص مانند وضع قانون، انجام بازی دیجیتال در محیط خانه را قدری منظم‌تر کنند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که نقش همه اعضای خانواده در این قانون مشخص شده باشد.
جذاب‌ترین نکته درباره بازی‌های رایانه‌ای، آنلاین، موبایلی یا ویدیویی این است که کودک فقط به‌صورت فیزیکی با بازی تعامل ندارد؛ بلکه ارتباط روانی و هیجانی نیز برقرار می‌کند و ممکن است مدت‌ها ذهنش را درگیر کند و همین موضوع باعث ایجاد نگرانی‌هایی در والدین شده است و باعث می‌شود آنها به جای در نظر گرفتن نکات مثبت بازی‌ها، به خطرات بالقوه آنها توجه کنند. حتی همین مسائل باعث می‌شود والدین فراموش می‌کنند که بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی، تبدیل به یکی از بخش‌های اصلی زندگی کودکان و نوجوانان در دنیای مدرن شده و نمی‌توان آنها را از چنین بازی‌هایی منع کرد.
خبرگزاری ایکنا بنابه رسالت آموزشی خود نسبت به ارائه بسته‌های آموزشی برای خانواده‌ها در رابطه با موضوع «سواد بازی‌های دیجیتالی» اقدام کرده است تا والدین را با نسبت بازی‌های رایانه‌ای با تربیت رسانه‌ای فرزندان، اثرات و پیامد‌های آن و نقش والدین و مربیان در تربیت فرزندان در مواجهه با بازی‌های رایانه‌ای آشنا کند. در این درس‌گفتار‌ها محسن رزاقی، پژوهشگر و مدرس سواد رسانه‌ای به بیان نکاتی مهم در موضوع یادشده می‌پردازد.
محسن رزاقی در قسمت هشتم به موضوع «نقش والدین در تربیت رسانه‌ای بازی» پرداخته است که مشروح آن را در ادامه مشاهده می‌کنید و می‌خوانید.
درباره نقش‌ها و وظایفی که والدین در رابطه با بازی کردن فرزندان و تربیت رسانه‌ای آنها در حوزه بازی دارند، چند نکته مختصر عرض کردم که می‌خواهم همان‌ها را ادامه بدهم.
گفتیم که می‌توان از مشاوره بی‌طرف استفاده و تلاش کرد، حرف‌ها شنیده شود و گفت‌وگو‌ها انجام و راهکار‌هایی ارائه شود. نکته اینجاست که ممکن است، مشاور یا حتی خودتان تلاش کنید با استفاده از اقداماتی همچون قانون گذاشتن فضای بازی را در محیط خانه قدری منظم‌تر کنید. این کار زمانی اتفاق می‌افتد و جواب می‌دهد که نقش همه اعضای خانواده در این قانون مشخص شده باشد. نمی‌توانیم به فرزندمان بگوییم که از یک ساعتی به بعد از گوشی استفاده نکند ولی خودمان استفاده کنیم.
نمی‌توانیم به فرزندمان بگوییم به این شکل ارتباط نگیر و خودمان به همان شکل ارتباط بگیریم. فرزندمان ما را می‌بیند و همین زیستی که ما در کنار هم داریم، برای او الگو است و همان رفتارها را تکرار می‌کند. ضمن اینکه اگر قانونی وضع می‌کنید، باید حدود و ثغور آن مشخص باشد که از کجا شروع می‌شود و کجا تمام می‌شود. جریمه چیست، جریمه بار اول و بار دوم چقدر است. این موارد باید کاملاً مشخص باشد.
بحث بعدی این است که به فعالیت‌های جایگزین فکر کنید، اما به این توجه کنید که فعالیت جایگزین بازی به عنوان یک سرگرمی، رسانه و مکان ارتباط اجتماعی برای فرزندان، درس خواندن نیست، فعالیت جایگزین باید از جنس همان باشد. یعنی اگر فرزندمان برای تفنن و سرگرمی بازی می‌کند، فعالیت جایگزین هم باید به همان صورت باشد. اگر برای ارتباط اجتماعی بازی می‌کند، فعالیت جایگزین آن هم باید همانطور باشد؛ اینکه نسبت فعالیت جایگزین با نوع بازیکن‌ها چیست، خیلی مهم است. اگر فرزندمان برای تفنن بازی می‌کند، این فعالیت سرگرمی است و فعالیت دیگری مانند پیاده‌روی و ورزش ساده و یک بازی مختصر که سریع انجام شود، می‌تواند جایگزین شود.
اگر در دسته‌بندی انواع بازیکن‌ها، رقابت‌جو است، احتمالاً مجبوریم ظرفیت‌هایی چه در خانه یا بیرون از خانه، ایجاد کنیم برای اینکه بتوانیم او را در معرض رقابت و چالش قرار دهیم. مثلاً یکی از اقداماتی که والدین انجام می‌دهند، این است که اگر باشگاه و مکان امنی برای او و هم بازی‌هایش وجود دارد، زمینه انجام فعالیت رقابتی را ایجاد کنند.
اگر اهل تعامل است، یکی از فعالیت‌های جایگزینی که در محیط خانه نیز می‌تواند قابل استفاده باشد، بازی‌های رومیزی است. از این ظرفیت می‌توان به خوبی استفاده کرد تا انواع بازیکن‌ها درگیر شوند و فضای بانشاط خوبی فراهم شود.
در بازی‌های دیجیتال سبکی به نام بازی‌های همکاری داریم که متأسفانه به دلیل دانش کمی در این زمینه در میان خانواده‌ها وجود دارد، معمولاً بازی‌های چند نفره محدود مانند فوتبال و سبک مبارزه‌ای را می‌شناسند که آنها هم رقابتی هستند و والدین می‌گویند به ما نمی‌چسبد، چون یا ما خوشحالیم و فرزندمان ناراحت یا برعکس. اما سبکی به نام سبک بازی‌های همکاری وجود دارد که چند نفر می‌توانند با هم بازی کنند و خانواده این سبک را جدی بگیرند که معمولاً از بازی‌های بزرگ، سبکتر و کم‌هزینه‌تر هم هست. گاهی بی‌هزینه است و به راحتی می‌توانند اعضای خانواده با هم بازی کنند و واقعاً بازی‌های هیجان‌انگیزی هستند که می‌توانند خاطره‌های مشترک رسانه‌ای برای شما و فرزندانتان ایجاد کنند و از طرفی وقتی با فرزندانتان بازی می‌کنید و زمانی را در جهان بازی آنها صرف می‌کنید، گاردی که فرزندان به ویژه نوجوان‌ها در مقابل والدین دارند، پایین می‌آید و پذیرش نکته شما وقتی مسئله‌ای درباره بازی مناسب به آنها می‌گویید و یا درباره ورزش‌هایی که یک بازیکن باید انجام دهد، مطرح می‌کنید راحت‌تر می‌شود.
نکته آخر اینکه، بعضی از موارد هستند که به صورت عمومی و در فضای رسانه‌ای قابل طرح نیستند، هر بازیکن و فرزندی ویژگی‌های خاص و دلیل‌ها و آسیب‌های خاص خود را برای اینکه بازی کند، دارد و آسیب‌هایی را ممکن است تجربه کند و یا ویژگی‌های مثبتی را در دسترس او قرار دهیم که ممکن است به بقیه نتوان به راحتی پیشنهاد کرد. جلسات مشاوره و ارتباط با فردی که در این زمینه دانش دارد، این قابلیت را ایجاد و این امکان را فراهم می‌کند که بتوانیم براساس ویژگی نوجوان در مورد آن تصمیم بگیریم.
نوجوانان با یکدیگر تفاوت دارند، گاهی ممکن است فرزندان یک خانه با هم متفاوت باشند، برای همین اقدام درباره هر کدام از آنها و تربیت رسانه‌ای ظرایف خاصی را می‌طلبد.
انتهای پیام
