کیفیت تولیدات داخلی به بی‌نیازی از محصولات خارجی می‌انجامد + صوت
مهدی حمیدی پارسا گفت: با بالا بردن کیفیت تولیدات داخلی و راضی کردن مخاطب ایرانی در تمامی ژانرهای شبکه خانگی، مخاطب نیازی به محصولات خارجی که مطابق فرهنگ تربیتی و دینی ما نیست، نخواهد داشت.
هنر، زبانی پیچیده دارد به ویژه در حوزه شبکه خانگی امکان تک‌صدایی کردن فیلم‌ها و سریال‌ها و ترویج فرهنگی خاص به صورت واحد وجود ندارد. باید نظارت وجود داشته باشد اما اینکه تا چه حد می‌توان از این حوزه استفاده کامل را برد جای بحث دارد.
در سلسله گفت‌وگوهای ایکنا با رویکرد «شبکه خانگی، اخلاق و سبک زندگی» با اهالی سینما و تلویزیون برآنیم تا در ایکنا به آسیب‌شناسی این موضوع بپردازیم و در پایان به ارائه راهکارهای اجرایی توسط هنرمندان برسیم.
در دومین بخش مهدی حمیدی پارسا؛ عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و اندیشه درباره کارکرد دستگاه نظارتی بر پلتفرم‌ها و راهکاری جایگزین درباره نیاز به محصولات خارجی صحبت کرده است.
ایکنا – پلتفرم‌ها در زمان حال به رسانه‌ای پرمخاطب تبدیل شده‌اند که محصولاتش با استقبال نسبتا‍ً خوب تماشاگران رو‌به‌رو می‌شوند اما آیا آثار داخلی و خارجی که در این حوزه به نمایش درمی‌آید با فرهنگ بومی و دینی ما همخوانی لازم را دارد؟
تکثری در رسانه‌های مجازی به وجود آمده است به ویژه در عرصه پلتفرم‌ها با تنوع زیادی رو‌به‌رو هستیم که اقدام به تولید و انتشار کارهای نمایشی کرده‌اند. در واقع تکثری از صداها و آثار را داریم که هر یک مشخصه خود را داراست. هر یک از این آثار نیز در جهت ترویج فرهنگ رسمی و غیررسمی قدم برمی‌دارند. این امر نیز دور از واقعیت نیست بلکه ناشی از شرایطی است که در جامعه وجود دارد. در همین راستا به نظر می‌رسد در برخی کارها آثاری را شاهدیم که متناسب با فرهنگ و سنت ما است و در برخی دیگر این مسئله دیده نمی‌شود.
ایکنا – برای اینکه رسانه بتواند همسو با فرهنگ و سنت قدم بردارد نهادهای نظارتی وجود دارد که سعی می‌کنند تولیدات را در مسیر صحیح قرار دهند. در عرصه پلتفرم‌ها عملکرد دستگاه نظارتی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تصور من این است که نظارت در حوزه فضای مجازی آن‌چنان‌که باید کارکرد ندارد چون در این عرصه راه‌های متفاوتی برای فرهنگ‌سازی وجود دارد. در ضمن هنر، زبانی پیچیده دارد به ویژه در حوزه پلتفرم‌ها امکان تک‌صدایی کردن فیلم‌ها و سریال‌ها و ترویج فرهنگی خاص به صورت واحد وجود ندارد. باید نظارت وجود داشته باشد اما اینکه تا چه حد می‌توان از این حوزه استفاده کامل را برد جای بحث دارد. مسئله‌ای مهم در زمینه نظارت وجود دارد که عموماً اقدامات این حوزه دستخوش سلیقه است و برای همین هم شاهدیم نظارت‌ها کارایی لازم را ندارند. دلیل این است که زبان هنر چیزی نیست که بتوان در آن باید‌ها یا نبایدها را به صورت کامل اجرا کرد. نظارت در عرصه پلتفرم‌ها بیشتر روی ظاهر و کلام خلاصه شده است و در این رابطه هم عملکرد مناسب بوده اما در حوزه معنا و روش زندگی، رسیدن به نقطه دلخواه بسیار دشوار است.
ایکنا – در برخی از سریال‌ها رفتارهایی نظیر بی‌احترامی فرزندان نسبت به والدین یا سیگار کشیدن دیده می‌شود که در فرهنگ ما رفتارهایی مذمومند. به نظر شما نمایش این رفتارها باعث الگوسازی غلط در جامعه نمی‌شود؟
قطعاً این الگو‌سازی‌ها در جامعه تأثیرات خود را خواهد گذاشت اما این رفتارها رابطه دوسویه با فرهنگ عمومی جامعه دارد. سازندگان این آثار رفتاری را که تصویر می‌کنند از جامعه وام می‌گیرند. در حقیقت تولیدات هنری با جامعه رابطه دوسویه دارند که هم از طرف مقابل تأثیر می‌گیرند و هم روی آن تأثیر می‌گذارند پس نمی‌توانیم با کنترل یک بخش، تصور کنیم توانسته‌ایم حوزه دیگر را از خطا در امان نگاه داریم.
ایکنا – برخی از صاحب‌نظران معتقدند تربیت نیرو می‌تواند اقدامی جریان‌ساز در حوزه پلتفرم‌ها باشد. آیا این مسیر قادر است پلتفرم‌ها را به جایگاهی که انتظار داریم هدایت کند؟
این امر بستگی به نحوه اجرا دارد. می‌توانیم فیلمساز یا نویسنده تربیت کنیم اما اینکه این نیروها تا چه حد خلاق هستند و قادرند در کار خود موفق باشند، بحثی دیگر است. منظور اینکه می‌شود فیلمساز تکنیکی تربیت کرد اما خلاقیت و بینش را چندان نمی‌توان به فرد دیکته کرد. هنرمند در یک فرایند طولانی که در آن آزمون‌وخطا نقشی مهم دارد تبدیل به فردی تأثیرگذار می‌شود. در این راستا اگر بتوان در کنار تربیت نیروها، دیگر شروط را هم فراهم آورد آنگاه باید انتظار نتیجه دلخواه را داشت.
ایکنا – با توجه به توضیحات شما، برای اینکه بتوان فضای مجازی به ویژه پلتفرم‌ها را همسو با فرهنگ بومی و دینی هدایت کرد راهکاری وجود دارد؟
سوال را باید اینگونه بپرسید چرا فیلمسازانی که در این حوزه کار می‌کنند سازنده کارهایی هستند که چندان با هنجارها همخوانی ندارد؟ فیلمساز وقتی اثری تولید می‌کند هدفش این است با کارش تماشاگر بیشتری را جذب کند تا به واسطه این امر سود بیشتری به دست آورد. برای همین شاید سازندگان آثار نمایشی در پلتفرم‌ها به این نتیجه رسیده‌اند پرداختن به موضوعاتی که در آن‌ها ناهنجاری وجود دارد برایشان سود بیشتری دارد! این مسئله نشان می‌دهد با تغییر هنرمند نمی‌توان چندان انتظار رسیدن به جواب مطلوب را داشت بلکه ریشه این مسئله به جامعه برمی‌گردد.
ایکنا – بخش عمده‌ای از محصولات پلتفرم‌ها تولیدات خارجی است که بسیاری از آن‌ها با فرهنگی دیگر جلوی دوربین می‌رود. در این رابطه نظارت به چه طریق باشد تا از آن بتوان انتظار نتیجه مطلوب را داشت؟
تنها کاری که از دست ما برمی‌آید پرداختن به ظاهر و کلام است چون تولیداتی خارجی با فرهنگ کشورهای سازنده جلوی دوربین می‌روند و با فرهنگ ما همخوانی دلخواه را ندارد پس یا باید از اساس نمایش این تولیدات را متوقف کنیم یا اگر می‌خواهیم در این عرصه کار کنیم به ناچار نظارتمان تنها به ظاهر و کلام خلاصه شود. این موضوع نیز تنها به پلتفرم‌ها خلاصه نمی‌شود بلکه در تلویزیون هم وجود دارد. شبکه‌های مختلف سیما به صورت گسترده تولیدات خارجی را نمایش می‌دهند آیا آن آثار به لحاظ فرهنگی همخوان با ما هستند؟ مسلماً جواب خیر است اما آیا تلویزیون از نمایش کارهای مربوطه خودداری می‌کند؟
در انتها تنها راهی که برای کنترل محصولات خارجی به نظرم می‌رسد بالا بردن کیفیت کارها داخلی است چون اگر بتوانیم در تمامی ژانرها مخاطب را راضی نگه داشته و تأمین کنیم مخاطب نیازی به محصولات خارجی ندارد وگرنه نباید انتظار داشته باشیم با نظارت بر محصولات خارجی به آنچه مطلوب نظرمان است برسیم.
گفت‌وگو از داوود کنشلو
انتهای پیام
