پرسش مهم سوره انشراح

حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین یادداشتی را به مناسبت ایام شهادت امام جواد(ع) و با محور «پرسشگری در قرآن» نوشته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

شهادت مظلومانه نهمین و جوان‌ترین امام شیعیان، حضرت جواد الائمه علیه السلام را تسلیت و تعزیت می‌گوییم و توفیق رهروی از آن امام همام را از خداوند منان مسئلت داریم و در این مناسبت گفتار دیگری از پرسشگری در قرآن کریم را تقدیم حضور شما می‌کنیم. در آغاز گفتار مانند آنچه در متن زیارت امام نهم(ع) آمده است، ما نیز گواهی می‌دهیم که ای امام جواد شما کتاب خدا را آن گونه که باید، تلاوت کردید.

 پرسش سوره انشراح شاید در تدوام سوره ضحی که اسلوب بیانی مشابه‌ای با یکدیگر دارند، یادآور عالی‌ترین، ناب‌ترین و خوش‌ترین عنایت و عطایای الهی به پیامبر و رسول خاتم(ص) است. به نظر موهبت در این آیات از عنایت‌هایی است که خداوند منحصرا به پیامبر خاتم(ص) مرحمت فرموده است؛ زیرا حضرت موسی کلیم(ع) به هنگام ابلاغ رسالتش به سوی فرعون از خداوند این عطیه الهی را تقاضا می‌کند، آنگاه که او ماموریت می‌یابد تا رسالت خویش را ابلاغ کند؛ «رب جلیل» را چنین می‌خواند: «رب اشرح صدری و یسر لی امری...» (طه، ۲۶-۲۵) پروردگارا! به من شرح صدر عنایت فرما و امرم را آسان ساز. 

سوره انشراح با اسلوب پرسشی اینگونه آغاز شده است

آیا ما سینه تو را گشاده نساختیم و به تو شرح صدر ندادیم! در ادامه سوره، مواهب دیگری را برمی‌شمارد و می‌فرماید: و بار سنگین و کمرشکن را از دوشت برنداشتیم! و بلند آوازه ات نکردیم! در ادامه سنت و قانون مهمی را بیان می‌دارد که آسانی از دل سختی‌ها برمی‌خیزد و... سپس توصیه بنیادینی به پیامبر(ص) می‌فرماید که آن را نمی‌توان بی‌ارتباط دانست با نعمت و عنایت و البته تدوام آن، که در آغاز سوره به آن تصریح شده است: پس در کوشندگی مستدام و به سوی پروردگارت راغب باش.