بحث نظارت در حوزه نمایش به ویژه پلتفرمها مدتهاست که بحث روز جامعه رسانهای است زیرا برخی از تولیدات این حوزه مروج بیاخلاقی شدهاند. اما این بحثها معمولاً به نتیجه کاربردی ختم نمیشود زیرا تا زمانی که قانونی منسجم وجود نداشته باشد، نظارتها تنها در حد سلیقه باقی میماند.
در سلسله گفتوگوهای ایکنا با رویکرد «شبکه نمایش خانگی، اخلاق و سبک زندگی» با اهالی سینما و تلویزیون برآنیم تا به آسیبشناسی این موضوع بپردازیم و در پایان به ارائه راهکارهای اجرایی توسط هنرمندان برسیم.
در دهمین بخش از این سلسله مصاحبهها با محمد نشاط؛ تهیهکننده سینما که در کارنامه خود آثاری چون «بیخداحافظی» و «پرتقال خونی» درباره کارکرد دستگاه نظارتی بر پلتفرمها و ترویج ناهنجارهای فردی و اجتماعی نظیر اعتیاد در تولیدات سینمایی و شبکه خانگی صحبت کردهایم.
ایکنا – در یکی دو سال اخیر، ساخت و پخش سریالهای نمایشی در پلتفرمها بسیار رایج شده اما در برخی از این تولیدات اخلاقیات آنگونه که انتظار میرود، مورد نظر نیست. در آغاز بحث پیرامون این موضوع توضیح دهید؟
تا زمانیکه قانونی مدون در این حوزه وجود نداشته باشد بحث درباره بودن یا نبودن اخلاقیات در تولیدات نمایشی بیفایده است زیرا در مباحث نظارتی هر آنچه رخ میدهد سلیقهای خواهد بود. در این میان کشکمشهایی که بین ساترا و وزارت ارشاد در یکی دو سال اخیر پیرامون بحث نظارت مطرح است نیز باعث شده، دقت نظر برای کنترل برخی بیاخلاقیها در تولیدات نمایشی کاهش یابد.
ایکنا – اخیراً فیلمهای سینمایی در شبکه نمایش خانگی از سوی ارشاد مجوز نمایش میگیرند و ساترا روی سریالها نظارت دارد. این دستهبندی را چگونه ارزیابی میکنید؟
این تغییر مراکز نظارتی که در این چند سال دائماً در حال تغییر است باعث میشود بحث نظارت شکل چندان کارشناسی نداشته باشد. برای مثال فیلمیبه دلیل کیفیت پایین از سوی ساترا مجوز نمایش دریافت نمیکند اما همان فیلم از سوی ارشاد مجوز میگیرد! مشکل دیگر اینجاست برخی از فیلمها در سینما فرصت نمایش پیدا نمیکنند اما برای اینکه سرمایه این کار به نوعی بازگردانده شود آن فیلم در پلتفرمها پخش میشود درحالیکه اگر فیلم مربوطه به دلیل کیفیت پایین فنی یا محتوایی مناسب پخش شناخته نشده، باید در پلتفرمها هم به نمایش درنیاید چون در پلتفرمها مخاطب بسیار بیشتری بیننده کارهای مورد نظر خواهد بود.
ایکنا – در گذشته نقدهای متعددی به درستی به سریالهای ترکی مطرح میشد اما در یکی دوسال اخیر پلتفرمها خود آن سریالها را با چند سانسور تصویری پخش میکنند درحالیکه معنا و مفهوم آن سریال با چند سانسور اصلاح نمیشود پیرامون این موضوع توضیح دهید.
این امر از آن اتفاقهای عجیب است که پاسخگوی آن باید آنهایی باشند که به این آثار مجوز پخش میدهند و البته این دوگانگی در اشکال دیگری هم دیده شده است. در گذشته اگر تیزر فیلمی ایرانی در شبکههای فارسیزبان ماهواره تبلیغ میشد نهادهای نظارتی با آن برخورد میکردند اما امروز این اتفاق رخ نمیدهد! آیا چیزی عوض شده که ما از آن بی خبر هستیم؟ این موضوع دقیقاً مانند همان سریالهای ترکی است که شما به آن اشاره داشتید.
مشکل بعدی که در سینما و شبکه نمایش خانگی وجود دارد به مافیای پخش مربوط میشود. برخی مواقع آثاری که از پخشکننده پرقدرت سود میبرند بدون کمترین مزاحمت نظارتی پخش میشوند که گواه بارز آن را در برخی سریالهای تلویزیونی شاهد هستیم اما در عوض تهیهکنندهای مستقل هیچگاه این فرصت را پیدا نمیکنند. این مشکل بزرگی است که متاسفانه روی اخلاقیات که مورد بحث ما در این گفتوگو است تاثیر مخرب گذاشته است.
نکته بعدی به سیاستگذاریهای غلطی مربوط میشود که در چند سال اخیر رایج شده است. مدیریت فعلی سینما همت خود را روی رونق اقتصادی سینما گذاشته است. این امر در جای خود پسندیده است اما نه بهشرطیکه اخلاق در آن قربانی شود. در زمان حال برخی فیلمهای به اصطلاح کمدی روی پرده میرود که متاسفانه نمیشود به همراه خانواده آن را مشاهده کرد. این وضعیت برای سینمایی یک کشور اسلامی به هیچ وجه پسندیده نیست.
ایکنا – اینکه شرایط اخلاقی در برخی تولیدات سینمایی و نمایش خانگی مناسب نیست امری آشکار است. در چنین شرایطی چه کاری میتوان انجام داد؟
دو راهکار برای این وضعیت میتوان پیشنهاد کرد. ابتدا راهکار کوتاهمدت است. در این بخش نهادهای نظارتی باید ایفاگر نقش باشند. این مسیر موقتی است و هیچگاه جواب درستی نخواهد داد. اما مسیر واقعی و صحیح همانی است که در ابتدای بحث به آن اشاره کردم. وجود قانونی منسجم و پایدار که در دولتهای مختلف دستخوش تغییر نشود. برای رسیدن به این خواسته نیز بهترین کار، تصویب قانون توسط مجلس است.
بیشتر بخوانید:
مسیری دیگر که برای بهبود حتما باید اصلاح شود به چینش نفرات مربوط می شود. متاسفانه برخی آدمها طبق هر شرایطی در ارگانهای سینمایی یا پلتفرمها وجود دارند. برای همین اگر بتوان افراد را با توجه به دانش و لیاقتشان در پستهای مدیریتی قرار داد فکر میکنم تا حدودی سیاستگذاریهایی نیز به سمت اخلاقیات متمایل میشود.
ایکنا – یکی دیگر از آسیبهای جدی که در سالهای اخیر به شدت در پلتفرمها رایج شده، استعمال دخانیات و حتی مواد مخدر است. آیا این رویکرد قدمی در جهت نشان دادن آسیبهای موجود است یا اینکه این رویکرد عواقب مخرب دارد؟
اینکه بخواهیم با نشان دادن گسترده عملی نادرست، بدیهای آن را آشکار کنیم، اشتباه محض است چون به واسطه این اقدام در حقیقت نسبت به آن قبحزدایی انجام دادهایم. البته در برخی از تولیدات نمایشی پا را از تصویرگری دخانیات فراتر نهادند و آموزش استفاده از مواد مخدر هم داده میشود! بگذارید در خاتمه به سریالهای ترکی که از کشور ترکیه پخش میشود، اشاره کنم. در آن سریالها هرگاه مشروبات الکلی مصرف میشود تصویر مات میشود اما در برخی فیلمهای و سریالهای ایرانی این مسئله به راحتی نشان داده میشود. این مشکلی جدی است که نباید به سادگی چشم روی آن بست.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام