تواتر واقعه غدیر برای همه مسلمانان محرز است + فیلم

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلاء موسوی، مدرس حوزه علمیه نجف اشرف در گفت‌وگوی اختصاصی با ایکنا در خصوص واقعه غدیر خم و اثبات آن تصریح کرد: واقعه غدیر فقط یک مسئله شیعی نیست و شایسته نیست این رویداد تا حد یک بحث فرقه‌ای و مذهبی مختص مذهب شیعه پایین آورده شود زیرا به هیچ وجه مختص ما شیعیان نیست، این واقعه نزد همه مسلمانان متواتر است و همه آن را به رسمیت می‌شناسند. 

 

 

 بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و علی آله الطیبین الطاهرین

 

در این ایام مبارک یعنی ایام غدیر و عیدالله اکبر، که آن واقعه مشهور در این روز رخ داد و طبقات مختلف مردم این حدیث را از همان زمان تا به امروز به تواتر نقل کرده‌اند، در این ایام باید بر این واقعه و اهمیت آن در دین اسلام متمرکز شویم.

 

می‌دانیم که اثبات چنین اموری در این دوران نیازمند دلیل قاطع است چرا که زمان بسیار زیادی بین آن واقعه و دوران ما گذشته است. این واقعه چگونه برای ما که در این ایام زندگی می‌کنیم اثبات می‌شود؟

 

پاسخ به این سؤال از طریق اثبات قرآن کریم ممکن است. قرآن کریم چگونه برای ما مسلمانان اثبات شده است؟ اینگونه اثبات شده است که قرآن کریم، کتاب خداست که بین دو جلد نازل شده است و میلیون‌ها انسان در سراسر جهان به آن اعتقاد دارند.

 

پاسخ علمی به این سؤال این است که قرآن کریم به تواتر برای همه نسل‌ها و نسل کنونی ما ثابت شده. این تواتر روش علمی برای اثبات همه اخبار و رویدادها است. 

 

تواتر یعنی حادثه و رویدادی که به وسیله گروه زیادی از مردم روایت شده است به گونه‌ای که برای انسان قطعیت پیدا می‌کند که در این تواتر کذب راه ندارد و این خبر بخاطر تعداد بسیار روایت‌کنندگان، صادق است و با وجود اینکه همه آنها از هر نظر با یکدیگر تفاوت دارند، اما همه راویان، خبر را به یک شکل نقل کرده‌اند. این امر موجب ایجاد یقین می‌شود و وقتی یقین ایجاد شد، این خبر متواتر می‌شود. این روش یکی از بهترین شیوه‌های اثبات رویدادها است.

 

قرآن کریم نیز برای ما مسلمانان به تواتر ثابت شده است؛ از طبقه اول که صحابه بودند تا طبقه تابعین که پس از صحابه بوده و سپس تابعین تابعین تا امروز، این تواتر افزایش یافته است و همه اینها نسلی پس از نسل دیگر نص قرآن کریم را نقل کرد‌ه‌اند و از نسل اول تا امروز متواتر بوده است.

 

از این رو مسئله اثبات قرآن یک مسئله اسلامی مسلم و قطعی شده است که هیچ اختلافی بین مسلمانان وجود ندارد که این کتاب، بر اساس تواتر، کتاب خداست. لذا اثبات قرآن کریم یک مسئله کاملاً اسلامی است که هیچ مسلمانی در آن شک نمی‌کند و راه رسیدن همه به این مسئله همان تواتر است.

 

 

وقتی این مسئله را متوجه شدیم، به واقعه غدیر می‌رسیم. واقعه غدیر یکی از رویدادهای نادری است که تواتر بسیار زیادی دارد. به همین روش، طبقه نخست یعنی صحابه، اگر نگوییم صدها نفر، لااقل ده‌ها نفر آن را نقل کرده‌اند؛ سپس طبقه دوم یعنی تابعین نیز این رویداد را نقل کرده‌اند و تابعین تابعین تا امروز، همه طبقات آن را نقل کرده‌اند. 

 

علامه امینی – رحمة الله علیه – در جمع‌آوری این روایت‌ها و هرچیزی که به واقعه غدیر مرتبط است، بسیار تلاش کرده و آنها را در دایرة المعارف خود یعنی کتاب «الغدیر» جمع‌آوری کرده است. تا کنون نیز هیچ یک از مذاهب دیگر با ما در اینکه این واقعه اتفاق افتاده است، اختلاف نظر نداشته‌اند و همه می‌گویند که پیامبر اکرم(ص) در این روز در منطقه غدیرخم توقف کرده، خطبه مشهور خود را خواندند و دست علی بن ابیطالب (ع) گرفته، مردم را ندا دادند که «من کنت مولاه فهذا علی مولاه». البته قبل از این جمله خطبه طولانی است و سؤالی از مردم پرسیده می‌شود که: «الست اولی بالمؤمنین من انفسهم» که مردم می‌گویند: «بلی یا رسول الله» و سپس رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه وانصر من نصره و اخذل من خذله».

 

همه مسلمانان در نقل این واقعه اتفاق نظر دارند هرچند که در تفسیر و معانی کلمات آن اختلاف نظر وجود دارد که آیا ولایت در این حدیث به معنای خلافت است یا فقط محبت را می‌رساند یا به معنای دوستی است و احتمالات دیگری که برخی از مردم درباره آن آورده‌اند.

 

گذشته از تأویل و تفسیر این حدیث، اصل واقعه مورد اتفاق نظر همه مسلمانان است و از آن احادیثی است که همه مسلمانان به تواتر آن را نقل کرده‌اند و همه آنها اتفاق نظر دارند که این خبر، یک خبر متواتر است. 

 

بنابراین همانگونه که قرآن کریم یک مسئله کاملاً اسلامی است و همه مسلمانان اتفاق نظر دارند که این مسئله ثابت شده و قرآن کریم متواتر است، به همین ترتیب واقعه غدیر نیز یک مسئله اسلامی عمومی است زیرا نزد همه مسلمانان متواتر است و فرقی بین آن دو نیست. 

 

 

همانطور که قرآن یک مسئله اسلامی است، اثبات غدیر نیز یک مسئله کاملاً لاسلامی است. لذا ما تأویل و تفسیر این مسئله را کنار می‌گذاریم زیرا همانطور که در مورد قرآن تأویل‌های متفاوتی وجود دارد در مورد غدیر نیز اینگونه است. آیات قرآن کریم متواتر است اما در تفسیر برخی آیات اختلاف نظر وجود دارد. این مسئله باعث خروج از اصل موضوع یعنی تواتر نمی‌شود. قرآن با خبر واحد ثابت نمی‌شود بلکه به تواتر ثابت می‌شود حتی با وجود اختلاف نظر در تفسیر آن. غدیر نیز این چنین است؛ حتی با وجود اختلاف در تأویل و تفسیر آن، وقوع آ۵ن به عنوان یک رخداد مهم و متواتر در آن دوران نه فقط نزد شیعیان بلکه نزد تمام مسلمانان ثابت است.

واقعه غدیر فقط یک مسئله شیعی نیست لذا شایسته نیست که این مسئله تا حد یک مسئله فرقه‌ای و مذهبی مختص مذهب شیعه پایین آورده شود زیرا به هیچ وجه مختص ما شیعیان نیست، این واقعه نزد همه مسلمانان متواتر است و همه آن را به رسمیت می‌شناسند. 

 

این مسئله همچنین اهمیت دارد زیرا پیامبر اسلام(ص) در این واقعه تدابیری اتخاذ کرده‌اند که در احادیث دیگر که گاهی در میان اصحاب بیان می‌کردند وجود ندارد. مثلاً ایشان در میان اصحاب خود در مسجد النبی در مدینه نشسته بودند و در مورد اتفاقی صحبت می‌کردند و آیه‌ای نازل می‌شد که مسلمانان در مورد آن سؤال می‌کردند و ایشان تفسیر آن را بیان می‌کردند، اما مردم در مورد آن اجماع نداشتند. 

 

اما واقعه غدیر به شکل خود به خودی اتفاق نیفتاد. بلکه به شکل عجیبی ترتیب داده شد که در قبل و بعد از آن بی‌سابقه بود. حدیث غدیر تنها حدیثی است که پیامبر اسلام(ص) برای آن، بیش از 100 هزار نفر را پس از موسم حج در یکجا و در شرایط جوی بسیار گرم جمع کردند. نماز جماعت را با آنها اقامه کرده و سپس آن خطبه مفصل را برای مردم ایراد کردند و فرمودند:‌ «من در حال ترک شما به سوی پروردگارم هستم.» سپس فرمودند: «من در میان شما دو ثقل را بجا می‌گذارم: کتاب خدا و عترت اهل بیتم، هرگاه به آنها تمسک جویید پس از من هرگز گمراه نخواهید شد ...» تا اینکه به این مقطع مشهور خطبه می‌رسند که «هرکس من مولای او هستم، پس علی مولای اوست». 

 

بنابراین پیامبر(ص)‌ این روایت، این واقعه و این مقطع را که اثبات کننده ولایت علی علیه السلام است، به شکل خود به خودی و تصادفی که ۱۰ نفر شنیده و ۱۰۰ نفر نشنیده باشند بیان نفرموده است، بلکه بیش از 100 هزار نفر که در حال بازگشت از حج بودند آن را شنیده‌اند؛ همه این افراد اهل مدینه نبودند زیرا در مدینه ۱۰۰ هزار حاجی وجود نداشت، بقیه آنها از یمن، نجد و سایر کشورها در جزیرة العرب بودند. همه اینها بازگشتند و به خانواده‌ها و عشیره‌هایشان ابلاغ کردند. از این رو پیامبر اکرم(ص) به آنها دستور فرمود که حاضران به غایبان ابلاغ کنند، یعنی هرکس که الان شاهد است و سخنان مرا می‌شنود به غایبانی که سخن مرا نمی‌شنوند ابلاغ کند. این بدان معناست که پیامبر(ص) دستور به نشر این خبر به تمام مردم دادند.

 

 

خبر این واقعه به برخی از عرب‌ها از جمله «حارث بن نعمان فهری» رسید که پیامبر(ص) در غدیر ۷خم مردم را خطاب قرار داده و علی را ولی خود منصوب کرد. حارث بن نعمان از این قضیه خشمگین شد، سوار بر اسب خود شده به سمت مدینه حرکت کرد. به نزد رسول خدا(ص)‌ در مسجد رفت و با خشم جلوی پیامبر ایستاد و گفت: این کار چه معنی دارد که علی را به عنوان ولی خود منصوب کردی؟ پیامبر(ص) پاسخ دادند: این از جانب خداوند متعال است. این شخص معاند به پیامبر(ص) گفت: ای رسول خدا(ص)، شما به ما دستور دادی که بت‌ها را نپرستیم و خدای واحد را بپرستیم و ما انجام دادیم، دستور دادی با پدران و فرزندانمان بر سر ایمان و دین بجنگیم و ما انجام دادیم. دستور دادی خمس و زکات بپردازیم و ما انجام دادیم. دستور دادی نماز و روزه بجا آوریم و همه اینها را انجام دادیم، اما به این هم اکتفا نکردی تا اینکه بازوی پسرعمویت را گرفتی و بلند کردی و او را جانشین پس از خود قرار دادی! آیا این، از جانب خودت است یا از جانب خدا؟

 

 

پیامبر(ص) به خدا قسم خوردند که این کلام از طرف خداوند تبارک و تعالی است. این مرد به رسول خدا(ص) پشت کرده و با خشم از مسجد خارج شد و گفت: خدایا اگر این سخن حق و از طرف توست، سنگی از آسمان بر من فرود آور یا مرا به عذابی دردناک گرفتار کن.

 

این مرد ولایت علی علیه السلام را تحمل نکرد. لذا هنوز از مسجد خارج نشده بود که از آسمان سنگی بر سر او فرود آمد و بر پیکرش افتاد و از پایین بدن او خارج شد و درجا مرگ او فرا رسید.

 

خبر غدیر به این معنا (ولایت علی علیه السلام) به کل اطراف جزیرة‌ العرب ابلاغ شد و همه مردم به همان معنایی که پیامبر اسلام(ص) فرموده بود آن را فهمیءدند نه مثل حارث بن نعمان که این معنا را نپذیرفت و با آن شیوه جسورانه با رسول خدا(ص) سخن گفت و خود را به هلاکت انداخت. 

 

کسی که معنای کلام پیامبر(ص) را به اینصورت فهمیده که «هرکس من دوست اویم، علی دوست اوست» مشکلی ندارد. یا کسی که ولی را به معنای محب و دوستدار فهمیده نیز مشکلی ندارد. مشکل آنجاست که علی علیه السلام ولی یعنی حاکم پس از رسول خدا(ص) باشد. این مسئله‌ای است که اختلاف برانگیز است.

 

به مطلب اصلی خود باز می‌گردیم و می‌گوییم: برای ما شیعیان که از غدیر استقبال کرده و هرسال آن را زنده نگه می‌داریم شایسته نیست آن را به عنوان یک مسئله صرفاً شیعی نگاه کنیم، این یک مسئله اسلامی است. ما همانطور که قرآن را مقدس می‌دانیم و به این کتاب آسمانی اهتمام می‌ورزیم، باید این واقعه را نیز به رسمیت بشناسیم. واقعه‌ای که همانند قرآن یک واقعه کاملاً اسلامی شمرده می‌شود. زیرا این واقعه به تواتر از سوی همه مسلمانان مورد قبول است.

 

از خداوند تبارک و تعالی مسئلت می‌کنیم که در این ایام همه مسلمانان را در امنیت و سلامت و خیر و عافیت قرار دهد، دعای مؤمنان را قبول فرماید و حجاج را به سلامت به وطنشان بازگرداند. 

والصلاة علی محمد و آله الطیبین الطاهرین.