یکی از مهمترین منابع برای پیروان هر دین و مذهب در تبعیت از پیشوایان خود، روش و سیره آن رهبران در مواجهه با مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی روزگار خود است و دین اسلام نیز از این قاعده مستثنی نیست.
بدیهی است رهبران متعدد یک دین در عمل، تابع اصول و مبانی و معارف آن دین هستند؛ بنابراین علاوه بر آنکه سیره هریک از آنان بر اساس این اصول شکل میگیرد، مجموع عملکرد و سیره آنان نیز بر حسب قاعده نمیتواند از اصول و مبانی آن دین خارج باشد.
دین مقدس اسلام و بهویژه مکتب حیاتبخش شیعه از این امتیاز منحصربهفرد برخوردار است که علاوه بر پیامبر(ص) گرامی آن، تمامی ائمه(ع) بعدی نیز، نخست به مشیت الهی به امامت رسیدهاند و دوم؛ همگی معصوم هستند و خطا و اشتباه نظیر آنچه در رهبران سیاسی جوامع و مکاتب دیگر دیده میشود در فکر و عمل آنان راه ندارد.
این ویژگیهای مکتب شیعه بر اصول عقلی و دینی و مبارزه مستمر ائمه هدى(ع) برای برقراری حکومت عادلانه، تشیع را به عنوان مکتب آزادیبخش طول تاریخ بشر برتری بخشیده است.
اما در میان سیره برخی از این ائمه بزرگوار، گاه اختلافاتی در نگاه اول به نظر میرسد که از جمله مهمترین این تفاوتها، نحوه رفتار امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در رفتار با حکومت اموی است. امام حسن(ع) با معاویه صلح میکند و امام حسین(ع) علیه یزید قیام میکند؛ در حالی که «معاویه» و پسرش، «یزید»؛ هر دو حاکم اموی هستند و از نظر فکر و عمل، تفاوت ماهوی ندارند.
تفاوت رفتار امام حسن و امام حسین(علیهمالسلام) در طول تاریخ، مورد سوال و بحث فراوان واقع شده و در برخی موارد نیز مورد تحلیلهای غلط قرار گرفته است.
بر اساس تفکر شیعی، علت این تفاوت عملکرد، به تفاوت شرایط و مقتضیات زمانه هریک از این بزرگواران بازمیگردد.
مقام عظمای ولایت؛ حضرت آیتالله خامنهای که مطالعات گستردهای را از دوران جوانی در سیره سیاسی امامان معصوم(ع) داشتهاند، با ابداع تعبیر «انسان ۲۵۰ ساله» این بزرگواران را در حکم یک انسان واحد میدانند که در طول ۲۵۰ سال دوران امامت، با انتخاب راهکارهای مختلف، برای حفظ اسلام ناب و دستیابی به رهبری سیاسی جامعه تلاش کردهاند. ایشان تمامی امامان را در یک جبهه و یک سنگر میبینند که با جهاد و مبارزه سخت و طاقتفرسا و هدایت تشکیلاتی شیعه، به دنبال اهداف والای خود بودهاند و به همین دلیل همیشه در معرض زندانها، بازداشتها، محاصرهها و تبعیدها قرار داشتند و تمامی این بزرگواران به دست حاکمان زمان خود به شهادت رسیدند.
پایگاه اطلاعرسانی KHAMENEI.IR به معرفی این کتاب، از دو بُعد ساختاری و محتوایی پرداخته است که در اداغمه از خاطر شما میگذرد.
اثر حاضر مشتمل بر شش گفتار از آیتالله خامنهای(مدظلهالعالی) است که در سالهای 1351 و 1352 ایراد شده است.
دو گفتار اول کتاب، شامل دو سخنرانی ایشان در فروردین سال ۵۱ است که در حسینیه ارشاد تهران انجام شده است. معظمله در این دو جلسه که به مناسبت ایام شهادت امام حسن(ع) در آخر ماه صفر برگزار شده، علاوه بر شرح نظریه «انسان ۲۵۰ ساله» به جایگاه والا و مهم امام حسن(ع) در این دوران و چرایی دست کشیدن از جنگ و علل پذیرفتن آتشبس و بیان تفاوت شرایط حسنین(ع) پرداختهاند.
گفتار سوم تا پنجم اثر، اختصاص به سه سخنرانی ایشان در شب تاسوعا، عاشورا و شام غریبان محرم ۱۳۹۴ هجری قمری (مصادف با بهمن ۱۳۵۲) با موضوع «تحلیل قیام حسینی» دارد. این سه سخنرانی در «مسجد کرامت» مشهد ایراد شدهاند. ایشان در گفتار سوم به اهمیت آشنایی با علت قیام امام حسین(ع) و طرح برخی از نظریات اشتباه و ناقص در این زمینه میپردازند و با تأکید بر ماهیت انقلابی داشتن حرکت ایشان، بحث را به پایان میبرند.
در گفتار چهارم به اهداف قیام حسینی اشاره و برای روشن شدن مطلب به تحلیل ریشههای آن میپردازند. ایشان با انقلاب دانستن بعثت پیامبر اکرم(ص)، دگرگونیهایی را که پس از ظهور پیامبر اسلام در جامعه جاهلی آن روز ایجاد شد، برمیشمرند. معظمله اهم اهداف پیامبر را، گستراندن تفکر توحیدی و نفی عبودیت طواغیت، از بین بردن اختلافات طبقاتی و ناعدالتیها و تکریم انسان میدانند. ایشان با پرداختن به موضوع انحراف جامعه اسلامی از اهداف بعثت، به ترسیم شرایط دوران خلفای سهگانه اول به ویژه خلیفه سوم میپردازند. این گفتار با مرور اجمالی اقدامات امیرالمؤمنین(ع) و امام حسن(ع) برای بازگرداندنِ قطار از ریل خارجشده جامعهی اسلامی خاتمه مییابد.
در گفتار پنجم پس از مرور سریع مباحث دو گفتار قبل، به دوران امام حسین(ع) و اقدامات ایشان اشاره میکنند و بحث مستوفا و مستندی را در این زمینه ارائه میدهند. نکته جالب توجه در این گفتار، قسمت پایانی آن است که با دعوت مخاطب به تفکر در اهداف قیام امام حسین(ع) با نقل داستان «طوطی و بازرگان» همگان را به انقلاب بر ضد یزیدیان دعوت میکنند. شایان ذکر است که ایشان پس از آزادی از زندان حکومت طاغوت در تاریخ 22 آبان 1350؛ به شدت تحت نظر ساواک بودهاند که گزارش جلسات مختلف ایشان در مساجد و منابر و حوزه، در اسناد ساواک وجود دارد. اهمیت شرایط آن زمان برای ایشان به وجهی بود که با وجود بیماریای که در آن سه روز داشتند، بیش از یک ساعت، ایستاده برای عزادارانی که در «مسجد کرامت» جمع شده بودند به ایراد سخن پرداختهاند.
مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای؛ در سال 1352 برای تبلیغ و سخنرانی به تهران میآیند. ایشان در این مدت، در جلسات مختلفی به ایراد سخن پرداختهاند. از جمله آن جلسات، جلسات هیئت انصارالحسین(ع) تهران است. این هیئت از هیئات انقلابی تهران بود و در مناسبتهای مختلف با دعوت از سخنرانان انقلابی، سعی در تنویر افکار جوانان پرشور و انقلابی داشت.
ایشان از سوم تا دوازدهم محرم در 10 جلسه بحث «سیره مبارزاتی امامان معصوم(ع)» را از ساعت 7:30 تا 9 صبح مطرح کردهاند که این 10 گفتار نیز در کتابی با عنوان «همرزمان حسین(ع)» از سوی انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است.
گفتار آخر کتاب حاضر، مربوط به سخنرانی شب عاشورای معظمله در محرم سال 1393 هجری قمری (مصادف با 24 بهمن 1352) در این هیئت است. در این گفتار با نقد سه نظریه در باب قیام حسینی، نظریه چهارمی به عنوان نظریه صحیح اثبات میشود. ایشان هدف قیام حسینی را تجدید حیات انقلاب پیامبر اعظم(ص) میدانند و در این گفتار نیز بهطور ضمنی و در لفافه مخاطب خود را دعوت به الگوبرداری از حرکت امام حسین(ع) در قیام بر ضد دشمنان اسلام و حاکمان طاغوتی میکنند. این گفتار اگرچه که ممکن است در برخی از مضامین با گفتارهای سوم تا پنجم مشابهتهایی داشته باشد ولی وجود برخی از امتیازات در آن، باعث شد تا در کتاب حاضر درج شود.
نوع نگاه معظمله در این شش گفتار، بسیار بدیع است و با اینکه در زمان ایراد این بیانات در سن 32 و 33 سالگی بودهاند. منابع روایی و تاریخی متعددی مورد استفاده ایشان قرار گرفته است که سخنرانی ایشان را بسیار متفاوت از سخنرانیهای معمول آن زمان و حتی حال حاضر میکند و بیشتر به جلسات علمی و درسی محققانه شبیه است.
یا توجه به اهمیت مباحث، فرمایشات، سخنرانیها و نکات بدیع و بیبدیلی که مقام معظم رهبری در حوزه تبیین دلیل قیام امام حسین(ع)؛ شرح و بسط نهضت حسینی و قیام اباعبدالله در این اثر بیان داشتهاند؛ پایگاه اینترنتی «ایران صدا» کتاب «دو امام مجاهد» مشتمل بر سخنرانیهای حضرت آیتالله خامنهای در سالهای ۵۱ و ۵۲ در تحلیل سیره سیاسی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را با گویندگی و روایت «مهدی مهدیقلی» به شکل صوتی تبدیل و به صورت رایگان در اختیار مشتاقان این اثر قرار داده است.
نسخه کامل صوتی کتاب «دو امام مجاهد» در ادامه تقدیم میشود:
بخش اول
بخش دوم
بخش سوم
انتهای پیام