قیام سیدالشهدا هدایتی بر مدار قرآن بود + صوت

حجت‌الاسلام والمسلمین محمداسماعیل خورشیدی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به تجلی قرآن کریم در قیام اباعبدالله الحسین(ع) گفت: قیام امام حسین(ع) به عنوان فعل یک امام معصوم به دلیل اینکه بر پایه قرآن انجام شد و چون سیدالشهدا(ع) وارث علم کتاب است، به عنوان فعل امام معصوم در مدار قرآن قرار دارد. قرآن در قیام سیدالشهدا (ع) از چند جهت متجلی شد، یک جهت کلیات قیام بر پایه قرآن است. مفاهیم قرآنی در کربلا همچون وفا، عزت، مواسات، شهادت و شجاعت به اوج رسید.

تجلی قرآن در قیام امام حسین(ع)

قاری بین‌المللی کشورمان افزود: جهت دیگر تجلی قرآن در قیام امام حسین(ع) که بسیار اهمیت دارد این است که حضرت از ابتدای حرکتش تا کربلا قرآن تلاوت کرد. امام وقتی از مدینه حرکت خود را آغاز کردند، آیه ۲۱ سوره قصص را تلاوت کرد و فرمود: «فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا یَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ»؛ کمی بعد از حرکت با عبدالله ابن مطیع که یک زبیری بود ملاقات کردند؛ در این ملاقات عبدالله، امام را از حرکت منع کرد و حضرت آیه ۵۱ سوره توبه را تلاوت کردند و فرمودند: «قُلْ لَنْ یُصِیبَنَا إِلَّا مَا کَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ بگو هرگز چیزى جز آنچه خداوند براى ما مقرر داشته است، به ما نمی‌رسد، [و]او مولاى ماست و مؤمنان باید بر خداوند توکل کنند». 

وی ادامه داد: حضرت در مسیر حرکتشان به سمت کوفه در چهار حوزه آیه ۱۵۶ سوره بقره «الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ» را خواندند. در خبر شهادت مسلم، شهادت هانی و خبر مرگ معاویه و از طرف دیگر در منزلگاه زباله(در مسیر حجاز به کوفه)، امام قرآن خواندند و بعد قصه تلاوت قرآن ادامه‌دار می‌شود تا به روز عاشورا می‌رسد. حضرت در شب عاشورا نیز قرآن خواندند. وقتی یاران دشمن به اطراف خیمه‌گاه حضرت می‌آیند که ترس ایجاد کنند یا جنگ را در روز تاسوعا آغاز کنند، امام مهلت گرفتند و یک شب به دلیل مقدرات الهی به این ماجرا اضافه شد و بعد حضرت نیز آیه ۱۷۸ آل‌عمران را تلاوت کردند: «وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ» که این سنت املا و امهال است.

استاد حوزه و دانشگاه گفت: امام حسین(ع) در روز شهادت خود و شهادت یاران باوفایشان آیه ۲۳ از سوره مبارکه احزاب را می‌خواندند: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا؛ از میان مؤمنان مردانى‏‌اند که به آنچه با خدا عهد بستند، صادقانه وفا کردند برخى از آنان به شهادت رسیدند و برخى از آنها در [همین]انتظارند و [هرگز عقیده خود را] تبدیل نکردند»؛ این حرکت ادامه‌دار شد و حتی بعد از شهادت حضرت سر مبارک امام قرآن می‌خوانند: «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْکَهْفِ وَ الرَّقِیمِ...» و همچنین حضرت زینب(س) در خطبه کوفه و خطبه شام ۵ آیه از قرآن را خواندند.

خورشیدی با بیان اینکه کل قیام امام حسین(ع) قرآنی است و این یکی از جنبه‌هایی است که متاسفانه کمتر به آن بها داده شده است، اظهار کرد: اگر این جنبه قیام را در نظر گیریم، متوجه خواهیم شد که محور این قیام قرآن است و امام که خود شهید قرآن است، با لسان مبارکشان در تمام لحظات قرآن تلاوت کردند. حضرت به سبب اینکه وارث علم کتاب‌اند، تلاوت قرآن را به صورت جدی در این قیام مورد توجه قرار داده‌اند.

وی تصریح کرد: وظیفه ما درباره ترویج و تبلیغ مبانی و مفاهیم قرآن کریم در قیام اباعبدالله الحسین(ع) این است که در جلسات امام حسینی، محرمی و جلسات منازل و روضه‌های خانگی و همچنین در تکایا و در مساجد، ابتدا به صورت خوانشی به قرآن بهای ویژه دهیم و بعد منابر خود را قرآنی کنیم. متاسفانه منبر‌های ما قرآنی نیست و آقایان خیلی کم به این موضوع می‌پردازند، در حالی که خودشان می‌فرمایند: حضرت با تلاوت آیات قرآن به ما کد داده است. لذا وظیفه‌ای جز این نداریم، چراکه حضرت هر چه کرد بر محور قرآن بود.

قاری بین‌المللی کشورمان بیان کرد: وقتی خدای متعال به پیغمبر(ص) در آیات معروف سوره حاقه می‌فرماید: «وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِیلِ ﴿۴۴﴾ لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْیَمِینِ ﴿۴۵﴾ ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِینَ ﴿۴۶﴾»، وظیفه‌ای غیر از پرداختن به قرآن نداریم. مساجد و هیئت‌ها باید در وهله اول به این بپردازند.  یکی از ابعاد ماندگاری امام حسین(ع) عاطفی، مصیبت و مرثیه بودن قیام حضرت بوده است، اما این بٌعد ماجرا فرع است. اصل قیام حضرت هدایت بوده است؛ بٌعد هدایتی را کنار گذاشته‌ایم و تنها بٌعد عاطفی، مرثیه و مصیبت این واقعه را به عنوان هدف نگاه می‌کنیم.

باید در مدار قرآن حرکت کنیم

خورشیدی تاکید کرد: اگر بناست در این مسیر به موفقیت دست پیدا کنیم تا این قیامی را که سینه به سینه و از قرن‌ها و نسل‌های گذشته به ما رسیده و نقل شده است، درست تبیین کنیم، باید در مدار قرآن حرکت کنیم. خوشبختانه اهمیت به تلاوت قرآن در سال‌های اخیر بسیار خوب شده است. بحث تبیینی و تفصیلی که در کتاب جهاد تبیین مقام معظم رهبری آمده بسیار می‌تواند مورد توجه قرار گیرد؛ در این کتاب نیز اولین ماده تبیینی توجه به قرآن است، یعنی بیان اصول و مبانی اصلی دین که چیزی جز قرآن نیست. اگر این کارها را انجام دهیم، یقینا امورمان به سامان خواهد رسید؛ وگرنه اگر یک‌سری مسائل فرعی را مطرح و این اصل را کنار بگذاریم کسی جز خودمان متضرر نخواهد شد. 

وی در خصوص وظیفه قاریان و تالیان قرآن در این عرصه گفت: باید هر چقدر می‌توانیم آیاتی که امام تلاوت کرده است یا آیات امام حسینی قرآن را تلاوت و به آنها اشاره کنیم. لذا پیشنهاد می‌شود چند کار در این عرصه انجام شود. یکی اینکه قاریان خوشخوان ما به صورت فرازخوانی در چهل ثانیه تا یک دقیقه آیه «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» را تلاوت کنند. یکی از زیباترین فراز‌هایی که از شیخ عبدالباسط به ما رسیده، همین آیه است که حضرت رضا(ع) در مورد آن فرمود، این آیات مربوط به امام حسین(ع) است. موضوع دیگر فرازخوانی است که باید به صورت جدی به آن توجه شود تا این آیات به گوش مردم بیشتر برسد و مردم بیشتر بشنوند.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: مورد بعدی ارائه پیام‌ها و محور‌های آیات قرآن کریم است که می‌تواند توسط قاریان بعد از تلاوت قرآن به شکل چند پیام کوتاه در عرض چند دقیقه به مخاطب منتقل شود و از کتب تفسیری هم می‌توان استفاده کرد. پیشنهاد سوم این است که عزیزان قاری و عزیزانی که به نوعی محور کارند خودشان این آیات را از حفظ بخوانند و خودشان این آیات را بفهمند و درک کنند که قطعا نتیجه مثبت و بیشتری خواهد داشت و مردم بیشتر به آن توجه خواهند کرد. ان‌شاءالله خدا همه قاریان را در این امر موفق بدارد.

قاری بین المللی کشور با اشاره به اینکه در حال حاضر در شهر بیرجند حضور دارم که با لطف و عنایت خدای متعال مخاطبان این جلسه جمعیت چند هزار نفری است، گفت: محور بحث بنده در این جلسات همین آیات است. لذا ابتدا این آیات تلاوت می‌شود و بعد طی شب تجلی قرآن را در قیام سیدالشهدا(ع) بررسی می‌کنیم.

تحولی عظیم در اثرگذاری عاشورا

خورشیدی گفت: در حال حاضر، چون قرآن از فطرت صحبت می‌کند، همه اقشار حتی جوانانی که قرآن را بلد نیستند به این موضوع جذب می‌شوند. چون از ناحیه خالق این اتفاق افتاده است. اگر عزیزان دیگر و قاریان، مبلغان، خطبا و حتی حافظان قرآن به این موضوع توجه کنند که یک انقلاب قرآنی در بحث عاشورا صورت گیرد، یک تحول عظیم در اثرگذاری عاشورا، بیش از پیش در جامعه نه به شکل عاطفی صرف بلکه به شکل هدایتی، ظلم‌ستیزی و استکبارستیزی را شاهد خواهیم بود.