
حجتالاسلام والمسلمین علی مکی، عالم دینی و مدرس حوزه علمیه در لبنان، در گفتوگو با ایکنا به ابعاد مختلف حادثه کربلا پرداخت و تصریح کرد: بزرگداشت عاشورا در این است که درسها و ارزشهای آن را در مسیر اصلاح و وحدت اسلامی به کار بندیم و این رویکردی است که هر فردی که مشتاق پیوستن به حکومت ولی عصر(عج) است باید از آن پیروی کند.
عملی کردن درسهای مکتب حسینی
مکی در پاسخ به این پرسش که چگونه میتوان درسهای مکتب حسینی را در جهان امروز عملی کرد، گفت: معانی و عبرتهای واقعه عاشورا را میتوان با احیای ارزشهای این قیام در گفتار و عمل ترجمه کرد. باید حادثه عاشورا در دل هر مسلمانی که اهل بیت(ع) را دوست دارد زنده باشد و این اولین درس و الگوی اردوگاه حق، چه در زندگی روزمره و چه در بعد دنیوی و اخروی است. احیای آموزهها و ارزشها در اصلاح و وحدت اسلامی است و هر فردی که بخواهد به حکومت امام زمان(عج) بپیوندد باید از این اصول پیروی کند.
این عالم دینی درباره درسهای مکتب حسینی در زندگی روزمره گفت: معانی، ارزشها و درسهای زیادی از عاشورا میتوان گرفت که عبارتاند از:
نخست: عاشورا به ما میآموزد که اصلاحطلب باشیم. باید در پی اصلاح جامعه باشیم و اینگونه نباشد که فساد را ببینیم و در برابر آن سکوت کنیم.
درس دوم: جهاد فی سبیل الله.
درس سوم: امر به معروف و نهی از منکر.
درس چهارم: التزام به کتاب خدا، سنت پیامبر و اطاعت از رسول(ص).
درس پنجم: مقابله با حاکم ظالم و ستمگر که عهد خدا را میشکند و سنت رسول خدا را زیر پا میگذارد و با ظلم و تجاوز علیه بندگان خدا حکومت میکند.
درس ششم: خداوند متعال همه چیز را به مؤمن تفویض کرده است، مگر اینکه مؤمن خود را ذلیل کند. عزت از آن خدا و رسولش است. شعار امام حسین(ع) این بود: «ذلت از ما دور است» (هیهات مناالذله).
درس هفتم: برائت از فساد، ظلم و بیعدالتی.
درس هشتم: اقامه نماز، محبت به اهل بیت پیامبر(ص) و یاری آنان، نوع دوستی و فداکاری، عمل در جهت برقراری عدالت در زمین. اطاعت از امام یعنی محبت و پیروی از او.
عاشورا از دیدگاه قرآن کریم
وی درباره ذکر واقعه عاشورا در آیات قرآنی گفت: نگاه به عاشورا در قرآن کریم از دو منظر قابل بررسی است؛ اولاً آیا عاشورا در قرآن کریم به طور مستقیم ذکر شده است؟ بله، با کمک آیات تفسیری و تأویلی درمییابیم که در قرآن کریم به عاشورا به صورت مستقیم اشاره شده است. مثلاً «کهیعص» (مریم: 1) «وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ» (و او را در ازاى قربانى بزرگى باز رهانيديم) صافات: 107، «ألم تر إلى الذين قيل لهم كفوا أيديكم وأقيموا الصلاة وآتوا الزكاة فلما كتب عليهم القتال إذا فريق منهم يخشون الناس كخشية الله أو أشد خشية وقالوا ربنا لم كتبت علينا القتال لولا أخرتنا إلى أجل قريب قل متاع الدنيا قليل والآخرة خير لمن اتقى ولا تظلمون فتيلا» (آيا نديدى كسانى را كه به آنان گفته شد [فعلا] دست [از جنگ] بداريد و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد و[لى] همين كه كارزار بر آنان مقرر شد بناگاه گروهى از آنان از مردم [=مشركان مكه] ترسيدند مانند ترس از خدا يا ترسى سختتر و گفتند پروردگارا چرا بر ما كارزار مقرر داشتى چرا ما را تا مدتى كوتاه مهلت ندادى بگو برخوردارى [از اين] دنيا اندك و براى كسى كه تقوا پيشه كرده آخرت بهتر است و [در آنجا] به قدر نخ هسته خرمايى بر شما ستم نخواهد رفت) نساء: 77
«وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا»(و هر كس مظلوم كشته شود به سرپرست وى قدرتى داده ايم) اسراء:33.
«يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ. ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً» (ای نفس مطمئنه. خشنود و خداپسند به سوی پروردگارت بازگرد) فجر:27-28. از امام صادق(ع) نقل است که سوره فجر را سوره حسین(ع) نیز میخوانند.
وی افزود: زاویه دوم این است که مفاهیم و ارزشهای کلی عاشورا در قرآن کریم آمده است. یعنی میتوان به مفاهیم و ارزشهای عاشورایی نگاه کرد و آنها را از مصادیق آیات قرآن دانست. مانند: جهاد در راه خدا، امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم، اقامه عدل و اعلای کلام خداوند متعال.

وی افزود: بهترین راه برای شناخت معارف عاشورا نگاه به سخنان امام حسین(ع). یعنی اینکه به سخنان ایشان توجه کنیم و از آن مبانی و اصولی را استخراج کنیم که امام حسین(ع) در طول قیام خود بر آن تکیه کرد یا در نهضت خود از آنها سخن گفت.
درسهای عاشورا برای تحکیم وحدت اسلامی
این عالم لبنانی در پاسخ به اینکه چگونه میتوان با یادآوری و درک درسهای عاشورا وحدت اسلامی را تقویت کرد؟ گفت: علاوه بر درسهایی که از عاشورا ذکر کردیم، وحدت اسلامی از چند طریق قابل تقویت است:
مسلمانی نیست (جز کسانی که خداوند دلهایشان را از دیدن حق و حقیقت کور کرده است) که اهل بیت(ع) را دوست نداشته باشند.
به ارزشها و مفاهیم عاشورایی که ما را متحد میکند توجه کنیم.
محبت به اهل بیت رسول خدا(ص) و حسین(ع) که نوه رسول خدا و فرزند رسول خداست ما را به عنوان مسلمان متحد میکند. پیامبر اکرم فرمود: حسین از من است و من از حسین هستم؛ حسین از خاصان پیامبر است که خداوند متعال به ما امر کرده است که آنها را دوست بداریم و به آنها عشق بورزیم و به آنها تمسک جوییم. عشق حسین و عشق خاندان پیامبر ما را به هم پیوند میدهد.
نکته دیگر اینکه اصلاح در امور امت ما را گرد هم جمع میکند. مبارزه با بیعدالتی، برپایی عدل، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد در راه اعتلای کلام الهی ما را به هم نزدیک میکند. اینها ارزشهای وحدتبخش هستند و میتوان وحدت اسلامی را تقویت کرد.
فلسفه زیارت اربعین
حجتالاسلام والمسلمین مکی درباره فلسفه زیارت کربلا در روز اربعین امام حسین(ع) گفت: حضور در کربلا در زیارت اربعین، تأکیدی بر ایمان داشتن به این مسیر در اسلام، اعتقاد به طریق اهل بیت(ع) و اعتقاد به امامت حسین(ع) است، زیرا در روایات آمده که نشانههای مؤمن پنج چیز است: نماز پنجاه و یک رکعتی (یعنی نمازهای هفده رکعت روزانه و 34 رکعت نافله روزانه) زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، سجده بر خاک و بسم الله گفتن با صدای بلند. این روایت از امام حسن عسکری(ع) است.
وی افزود: جابر بن عبدالله انصاری در روز اربعین یعنی بیستم صفر به کربلا رفت، پس این روز ویژگی خاصی دارد. همچنین در زیارت اربعین از امام صادق(ع) نقل است که میفرماید: در هنگام برآمدن روز در زیارت بارگاه امام حسین(ع) میگویی: سلام بر ولی و حبیب خدا؛ سلام بر دوست خدا و نجیبش (السلام على ولي الله وحبيبه، السلام على خليل الله ونجيبه).
گفتوگو: ریما فارس
ترجمه: محسن حدادی
انتهای پیام