عزاداری حسینی سبب ارتقای سلامت معنوی می‌شود
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: عزاداری برای امام حسین(ع) باعث رفع خلاهای هویتی و مشارکت در امور خیر می‌شود، همچنین اینگونه مراسم سبب تقویت ارتقای سلامت معنوی و سرمایه اجتماعی جامعه است.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود آذربایجانی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دوم مردادماه در نشست علمی «عزاداری و سلامت» گفت: افرادی که دیندار هستند از سلامت روانی بیشتری برخوردارند؛ چند تبیین در این زمینه وجود دارد؛ اول اینکه آن‌ها راحت‌تر به معنای زندگی دسترسی پیدا می‌کنند و زندگی برای آنان معنادارتر است و احساس هویت بیشتری دارند؛ دوم اینکه امید به زندگی در افراد دیندار بیشتر است.
وی افزود: یکی از مواردی که سلامت روانی انسان را مخدوش می‌کند احساس پوچی و یاس و نومیدی و بن‌بست است ولی افراد دیندار چون به انرژی نامحدود خدا امیدوار هستند: فمن کان یرجو لقاء ربه؛ هیچ گاه احساس نومیدی و یاس و پوچی نمی‌کنند و همیشه به خداوندی اتکا دارند که هیچ وقت بن‌بستی برای او وجود ندارد؛ تبیین دیگر مثبت‌اندیشی و خوشبینی است زیرا این افراد آفرینش را تماما جلوه الهی می‌دانند؛ به جهان خرم از آنم که جهان خرم از او است. این خوشبینی و مثبت‌نگری سبب تجربه هیجانات مثبت خواهد شد و تبیین دیگر هم نگاه توحیدی و منسجم و یکپارچه به جهان است.
آذربایجانی با بیان اینکه این افراد خدا را بالاسر عالم و رئیس کاروان هستی می‌دانند، اظهار کرد: کسی که خدا را همه‌کاره عالم می‌داند آرامش بیشتری هم دارد؛ الا بذکر الله تطمئن القلوب. بنابراین در پاسخ به این پرسش که عزاداری باعث افزایش یا کاهش سلامت می‌شود باید گفت عزاداری برای امام حسین(ع) جزء نصوص قطعی است و دینداری که عزاداری عم باعث تقویت آن است باعث افزایش سلامت انسان خواهد شد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در مورد تاثیر عزاداری به صورت کلی و عزاداری برای امام حسین(ع) بر سلامت، تحقیقات زیادی صورت گرفته است، گفت: تمامی تحقیقاتی که بنده مطالعه کرده و نتایج آن را ملاحظه کرده‌ام عموما نگاه مثبتی به عزاداری داشته و آثار و پیامدهای مثبتی را ذکر کرده‌اند؛ اولین دلیلی که در کتب روان‌شناسی دین از آن یاد کرده‌اند مناسک عبور است یعنی در ادیان مختلف مراسمی برای عبور از برخی مسائل مانند فقدان عزیزان وجود دارد و مناسک سوگواری می‌تواند باعث مرهم روحی برای فرد عزادار باشد به همین دلیل مستحب است که وقتی فردی فوت کرد برای او مراسم کفن و دفن و تشییع و مراسم ختم می‌گیرند و آشنایان و دوستان در آن حضور یافته و به بازماندگان تسلی می‌دهند.
وی افزود: در این مراسمات قرآن خوانده می‌شود و یا زیارت عاشورا و ادعیه دیگر و روضه و همه اینها در کاهش غم و اندوه مؤثر است؛ در عزاداری برای امام حسین(ع) هر ساله این بحث را داریم و مناسک عبور باعث تسکین و سبک‌شدن انسان می‌شود.
محدودکردن مجلس عزاداری به سوگ نادرست
آذربایجانی با بیان اینکه گریه نوعی برون‌ریختگی عاطفی و هیجانی است که غم و اندوه انسان را زایل می‌کند، اظهار کرد: همدلی، همزادپنداری، مشارکت، پویایی و حرکت در کنار سوگ و تخلیه عواطف از آثار مراسم عزاداری برای امام حسین(ع) است لذا اگر کسی بخواهد این مراسم را به یک سوگ و عزایی که فقط گریه و غم و اندوه است نادرست است. شهید مطهری بر اشعار محتشم کاشانی با اینکه اشعار بسیار عالی دارد این نقد را وارد کرده است که چرا او فقط به بعد تراژیک و غمبار حادثه عاشورا می‌پردازد و به ابعاد دیگر اشاره ندارد؛ مثلا این بیت را ببینید/ سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است/ جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند/ گویا عزای اشرف اولاد آدم است/ این اشعار بعد محزون را نشان می‌دهد ولی از ابعاد دیگر غافل است ولی اگر اشعار عرفانی عمان سامانی را ببینید نهضت امام حسین(ع) را به عشق‌بازی در برابر خدا تبدیل کرده و گفته است: بار دیگر آمد از ساقی صدا/ طالب آن جام را بر زد ندا/ مرد خواهم همت عالی کند/ ساغر ما را ز می خالی کند/ زینت‌افزای بساط نشئتین/ سرور و سرخیل مخموران حسین(ع)/ گفت آن کس را که می‌جویی منم/ باده‌خواری را که می‌گویی منم/ شرح‌هایش را یکایک گوش کرد/ ساغر نی را تمامی نوش کرد/ باز گفتش این شراب خوشگوار/ گر هست یک ساغر بیار
وی افزود: نگاه سامانی عاشقانه و عارفانه است یعنی خدا دنبال کسی می‌گشت که بیاید و شراب عشق به خدا را نوش کند و تنها کسی که در عالم همه جام بلا را نوش کرد امام حسین(ع) بود و امام حسین(ع) عشق به خدا را در عالم توسعه داد؛ ببینید این نگاه چقدر زیباست؛ در مراسم عزاداری امام حسین(ع) یک نگاه ترکیبی شامل عشق و شور و حماسه و عرفان و معرفت و همزادپنداری و مشارکت و ... وجود دارد و چنین چیزی چرا باعث افسردگی شود بلکه باعث نشاط و پویایی است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه سوگواری بر امام حسین(ع) پیامدهای مثبتی دارد، اضافه کرد: این مسئله را حتی می‌توانیم در تجارب زیسته خودمان هم ببینیم؛ اولین نکته از نتایج سوگواری افزایش سرمایه معنوی و نشاط در انسان است زیرا انسان همانندسازی و همزادپنداری با امام حسین(ع) و یارانش می‌کند و به نوعی معناجویی و ارتقای معنوی دست می‌یابد به همین دلیل در زیارت عاشورا می‌خوانیم: انی سلم لمن سالمکم. اللهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد. اینها همه برای آن است که ما می‌خواهیم به این سرمایه معنوی نائل شویم. در عبارت دیگر داریم: انی اتقرب الی الله و الی رسوله و الی امیرالمؤمنی والی فاطمه و الی الحسن و الی الحسین ... .
عزادرای باعث افسردگی نیست
آذربایجانی با بیان اینکه برون‌ریزی عاطفی و هیجانی باعث جلوگیری انسان از افسردگی است، تصریح کرد: برخی از عرفا هم گفته‌اند وقتی انسان با مشکلات عدیده روبرو می‌شود ممکن است گرفتار افسردگی شود ولی وقتی مصائب خود را با مصائب اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) که فرزندان و برادرزاده‌ها و بهترین یاران خود را از دست داد مقایسه می‌کند به تسکین می‌رسد؛ وقتی مصائب حضرت زینب(س) را می‌بیند مصیبت شخصی او زائل می‌شود؛ در زیارت عاشورا می‌خوانیم: مصیبه ما اعظمها و اعظم رزیتها فی الاسلام. لقد عظمت الرزیه و جلت و عظمت مصیبتک ... .
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: اکثر کسانی که در مراسم عزاداری حضور می‌یابند بعد از مراسم احساس نشاط دارند و به خاطر همخوانی و عزادرای و سینه‌زنی با هیجان مثبت مواجه می‌شوند همچنین این مراسم باعث احساس کاهش گناه و پوچی است؛ افرادی که احساس گناه دارند با حضور در این مراسم زمینه را برای توبه فراهم می‌دانند و از تنهایی بیرون می‌آیند و این سبب می‌شود تا او تولد دوباره و حیات معنوی جدیدی بیابد. همچنین این مراسم باعث احساس رضایت و شکر در انسان می‌شود.
آذربایجانی با بیان اینکه سوگواری یک سری مراحل چندگانه از انکار، اعتراض، پرخاشگری، افسردگی و پذیرش دارد، گفت: در مورد امام حسین(ع) در سجده آخر زیارت عاشورا می‌خوانیم: اللهم لک الحمد حمد الشاکرین علی مصابهم. یا می‌گوییم: الله ارزقنی شفاعه الحسین یوم الورود ثبت لی قدم صدق عندک مع الحسین و اصحاب الحسین. و این درخواست‌ها باعث ایجاد حس پذیرش و رضایت ما می‌شود و خدا را شاکر می‌شویم که توانسته‌ایم با امام حسین(ع) ویارانش همدردی و همزادپنداری کنیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه مراسم عزاداری برای امام حسین(ع) باعث ایجاد همدلی و انسجام و هدفمندی در جامعه است، تصریح کرد: این مراسم باعث رفع خلاهای هویتی می‌شود و مشارکت در امور خیر و خیریه را زیاد می‌کند؛ دید و بازدید دوستان و خویشان را ایجاد می‌کند و می‌تواند باعث تقویت ارتباط بین نسلی و ارتقای سلامت معنوی و سرمایه اجتماعی جامعه شود.
انتهای پیام
