حاکمیت قرآن در غزه مظلوم تبدیل به گفتمان جهانی شود

نزدیک به 10 ماه از طوفان‌الاقصی می‌گذرد که به دنبال آن رژیم کودک‌کش و وحشی صهیونیستی، وحشی‌تر از قبل شده و دست به کشتار مردم غزه می‌زند و تحرکاتش تاکنون منجر به شهادت بیش از 40 هزار نفر شده است که اغلب آنها زنان و کودکان هستند. صرف نظر از تحلیل‌های سیاسی یکی از جلوه‌های بارز در مقاومت مردم غزه را باید در توسل و تمسک به قرآن کریم دانست که موجب بالا رفتن روحیه جهادی آنها و تحمل زبانزدشان در برابر مصیبت‌ها شده است. درباره این موضوع و نقش تقرب مردم غزه به قرآن با سیدعباس انجام، پیشکسوت قرآنی و کارشناس رسانه، گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید؛

 

 

مردم غزه قرآنی حقیقی هستند. ملاک قرآنی بودن چیست؟ و با چه ملاکی فردی را قرآنی می‌نامیم؟ امام حسن مجتبی(ع) فرمایش گوهرباری دارند و فرمودند: «در دنیا غیر از قرآن، کتب آسمانی باقی نمانده است، پس آن را پیشوای خود قرار دهید تا شما را به راه نجات هدایت کند.» بر این اساس سزاوارترین مردم کسی است که به قرآن عمل کند، حتی اگر آیات آن را در حافظه نداشته باشد و نخواند. دورترین مردم به قرآن کسی است که به آن عمل نکند، اگرچه آن را قرائت کند. در نتیجه ملاک تقرب به قرآن قرائت یا حفظ آن نیست، ملاک عمل است.

 

امروزه مردم غزه هستند که آیات قرآن را زندگی کرده و آن را به متن زندگی خود وارد کردند و در یک کلام آنها تبلور کثیر آیات قرآن هستند. اگر بخواهیم بهره‌گیری عملی مردم غزه از قرآن را بدانیم، باید به آیه 20 سوره مبارکه «مزمل» اشاره کنیم که می‌گوید: «إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَ طَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ» باید دید که قرآن چه می‌گوید؟ در حقیقت ارتباط منطقی را میان قرائت قرآن با آنچه در این آیه به آن اشاره شده است برمی‌شمرد، مثل بیماری، سفر و جهاد در راه خداوند؛ منظور این است که قرآن بخوانید تا در این سه مقوله از آن بهره بگیرید و از همه مهم‌تر در برابر دشمنان خدا استقامت کنید تا پیروز شوید.

 

 

بنابراین در بهره‌گیری از قرآن و آنچه در غزه و در صحنه عمل شاهد آن هستیم مشهود است که مردم غزه  قرآن را در این اوضاع زندگی می‌کنند، لذا اگر بخواهیم در یک کلام مردم غزه را توصیف کنیم، باید بگوییم که آنها قرآن را به این شکل زندگی کردند که با استکبار جهانی و در رأس آن آمریکا و ایادی آن اسرائیل در حال انجام نبرد جانانه‌ای هستند.

 

شاهد کشتار بی‌رحمانه و روزانه اسرائیل هستیم که هر روزه تعدادی از غیرنظامیان به ویژه کودکان و زنان را به خاک و خون می‌کشد، اما در این اثنا پدیده معجزه‌آسایی جلوه کرده و باید در قالب کلیپ‌هایی به شکل متعدد و متکثر در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شده است که با قرائت قرآن دل و جان خود را آرامش می‌دهند.

 

از میان آیاتی از قرآن که مردم غزه به بیان آن اهتمام دارند و به آن ایمان دارند، دو آیه 156 سوره مبارکه «بقره» است که می‌فرماید: «الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ» و آیه 173 سوره مبارکه «آل عمران» که می‌فرماید: «الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَ قَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ» است.

 

در سیاق آیه 173 آل‌عمران باید گفت که مردم غزه ترسی از کسی ندارند و در برابر تهدیدها، خداوند برای آنها بس است و باید گفت همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند امروز نیروهای مقاومت در فلسطین با ایستادگی خودشان در مقابل دشمن خبیث در حال عمل به دستورات قرآن هستند، این امر را در زندگی مردم غزه می‌تواند مشاهده کرد که آنها در زندگی خود در حال پیاده کردن قرآن هستند. این دو آیه به ویژه بخشی از آیه 173 سوره آل عمران که امروز حتی کودکان غزه که تازه زبان باز کرده‌اند به زمزمه آن مشغولند و ورد زبان هر پیر و جوانی در غزه شده است، مصداق بارز زندگی مردم غزه تحت لوای قرآن است.

 

 

می‌گویند که «الناس علی دین ملوکهم» و بالاخره رهبران یک امت هستند و جریان دین را در جامعه جاری می‌کنند. در ایران مقام معظم رهبری مفسر بزرگ قرآن و پرچمدار قرآنی هستند و به تبع آن جامعه قرآنی ما نسبت به گذشته رشدی چشمگیر داشته است و در مورد مردم فلسطین هم شاهدیم که رهبران آنها نیز اهل جهاد و مقاومت و صبر هستند. رهبرانشان با قرآن انس دارند و اگر اینگونه نبود، نمی‌توانستیم چنین روحیه صبر و استقامت را در مردم غزه مشاهده کنیم.

 

نه‌تنها رهبران مقاومت بلکه محور مقاومت که ایران، لبنان، یمن، عراق و سوریه را شامل می‌شود و رأس آنها مقام معظم رهبری است، همگی قرآنی بوده و به این واسطه اهل صبر و استقامت هستند. ما در ایران تجربه سالیان حکمرانی انقلاب اسلامی را داریم و هشت سال نیز دفاع مقدس را تجربه کردیم؛ اینها همگی جلوه‌ای از مقابله در برابر نفوذ بیگانگان است و طی چند سال پیش شاهد بودیم که بحثی با عنوان «بیداری اسلامی» در برخی از کشورهای منطقه شکل گرفت که همگی گفتند ما این جرئت و جسارت را از امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی آموختیم و ایران همواره حامی این جریان‌های اسلامی بوده است.

 

 

اکنون شاهدید که بسیاری از سران کشورهای اسلامی ادعای اسلام و عمل به دستورات قرآن را دارند، مسابقات قرآن را در سطحی وسیع و با کیفیتی بسیار عالی برگزار می‌کنند، اما به مسئله غزه بی‌تفاوت هستند؛ به تعبیری در زمره همان کسانی هستند که با وجود اینکه قرآن را تلاوت و حفظ می‌کنند، از آن به دورند.

 

 

در ابتدا باید تکالیف خود را بدانیم. به طور قطع رسانه بخشی از این تکلیف را به عهده دارد تا پیام امروز مردم غزه را به جهانیان منتقل کند. نه‌تنها رسانه‌های ایرانی که به هر حال مخاطب آنها مشخص هستند، بلکه باید با همه زبان‌ها تولیدات داشته باشیم تا مخاطب تبدیل به یک مخاطب جهانی شود تا این امر که مطالبه جهان اسلام است، تبدیل به یک مطالبه جهانی شود. آنچه در دانشگاه‌های اروپا و امریکا در حال مشاهده آن هستیم چیزی نیست جز اینکه این امر تبدیل به یک مطالبه جهانی شده و در سایه تولید محتوا به زبان‌های متنوع و متکثر تحقق یافته است. لذا باید یک تصویر روشن از قضیه فلسطین داشته باشیم و اگر امروز ما به قضیه فلسطین به عنوان یکی از مهمترین مسائل جهان نگاه نکنیم، تبلیغات صهیونیست‌ها بر ما تأثیر می‌گذارد و نمی‌توانیم درست بهره‌برداری کنیم.

 

مسئله دوم این است که باید فشار حداکثری داشته باشیم؛ امروز نقش رسانه کمتر از ادوات و تسلیحات نظامی نیست و اگر در این شرایط نمی‌توانیم حضور فیزیکی در عرصه مقابله با جنگ تسلیحاتی اسرائیل داشته باشیم، می‌توانیم این مقابله را به اشکال مختلف عرصه رسانه‌ای به پیش ببریم، آن هم در قالب‌های مختلف از نمایش، مستند و کلیپ گرفته تا هرگونه ادواتی که با عنوان جهاد تبیین وجود دارد و باید با استفاده از این ابزار در دفاع از حقانیت مردم فلسطین به کار گیریم.

 

لذا رسانه نقش بسیار مهمی دارد و این رسانه‌ها باید به کمک اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های کشورهای اسلامی و استفاده از تعدد زبانی برنامه داشته باشند تا به مطالبه جهانی تبدیل شود. از نظر کشور ایران و حمایت مردم ایران از غزه و موضوع فلسطین، خاطرجمع هستیم، اما مشکل امروز جهان این است که باقی کشورهای اسلامی پشت فلسطین را خالی کرده‌اند و باید برای روشنگری آنها دست به تولید محتوای مناسب بزنیم.

 

 

از سوی دیگر در راستای فشار حداکثری، بخش‌های دیگری هم می‌توانند کاربرد داشته باشند؛ مثلاً در زمینه تأمین ارزاق صهیونیست‌ها ممانعتی صورت گیرد و قطع کامل همکاری کشورهای اسلامی با رژیم صهیونیستی را شاهد باشیم و این کشورها اعلام صریح و شفاف در محکومیت جنایت‌های این رژیم داشته باشند و تنها این امر محدود به کشور ایران و برخی دیگر از کشورهای حامی فلسطین نشود.

 

صرف نظر از این مسئله نیز باید به عنوان امت مسلمان در خلوت‌های خودمان نقش دعا را فراموش نکنیم و برای رهایی این مردم مظلوم حتماً دعا کنیم و از خداوند پیروزی آنها را بخواهیم. اینها وظایف رسانه است و علاوه بر اینها چند طرح دیگر را هم می‌توان راه‌اندازی کرد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌کنم. به طور مثال یکی از آنها راه‌اندازی پویش‌های جهانی است تا در این راستا آیات مقاومت و استقامت در قرآن تبدیل به گفتمان شود و اینکه تنها در محفلی آیاتی را قرائت کنیم و تبدیل به یک گفتمان نشود، این کم‌کاری است و باید پویش‌های بین‌المللی ایجاد و فراگیر شود.

 

 

در ایجاد پویش بین‌المللی و جهانی باید از ظرفیتی که در نزد قاریان مطرح وجود دارد، استفاده کرد، چرا که ایشان مخاطب زیادی در کشورهای مختلف دارند و در صفحات خود در فضای مجازی می‌توانند با انتشار محتواهای مناسب حس مردم را در قبال جنایاتی که در غزه در حال وقوع است، برانگیزانند یا در جریان برگزاری رقابت‌هایی از جمله مسابقات قرآن با اختصاص جایزه خود یا بخشی از مبلغ آن به مردم غزه این حس کنجکاوی را در میان مخاطبان ایجاد کنند که مگر چه اتفاقی افتاده است؟

 

رسانه‌های کشورهای اسلامی در قالب تشکل و با مساعدت اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های کشورهای اسلامی باید به تولید برنامه‌های مشترک اهتمام ورزند و حتی با ابتکار ایشان شاهد ایجاد جایزه بین‌المللی غزه باشیم تا این اسم از رهگذر برگزاری چنین برنامه‌هایی نهادینه شود، چرا که بزرگترین مشکل بر سر راه جرم و جنایاتی که در قبال مردم غزه می‌شود این است که این جریان رفته رفته در حال عادی‌سازی است و باید به هر نحوی جلوی این آفت را گرفت و با تولید، نشر و بازنشر مکرر تولیدات رسانه‌ای، مسئله غزه و جنایات بشری صورت گرفته در آن همواره پویا و تازه جلوه‌گر شود و نقش قاریان مطرح، سلبریتی‌های مذهبی و قرآنی در این امر بسیار حیاتی و سازنده است. تولیدات نباید مستقیماً به قرآن بپردازد، بلکه همانطور که گفته شد در قالب‌های گوناگون باید از قرآن بهره‌گیری کرده تا این امر تبدیل به یک گفتمان شود تا ارتباطی میان آموزه‌های قرآن و حق‌طلبی و دادستانی از مظلوم برقرار شود.

 

 

یکی از عرصه‌ها و موقعیت‌های ناب پیاده‌روی اربعین است که می‌توان به این واسطه مجدد به بازخوانی تاریخ عاشورا پرداخت و مقولاتی همچون شمر زمانه‌ات را بشناس مطرح کرد؛ بار دیگر به نقش زبان، تنوع و تعدد به کارگیری آن در امر تولید محتوایی تأکید می‌کنم که این موضوع را تبدیل به مطالبه جهانی کند.

  

 

به خاطر دارم تقریباً 230 شبکه رادیویی و تلویزیونی و رسانه‌های مجازی و سایت‌های خبری  تحت پوشش این اتحادیه هستند که طبیعی است برخی از آنها دولتی باشند و تابع موازین و مطامعی که دولت‌های خود آن را ترسیم می‌کنند، اما اغلب آنها در زمره رسانه‌های خصوصی طبقه‌بندی می‌شوند که ممانعت‌ها در مورد آنها کمتر از رسانه‌های دولتی است. هم‌اکنون در پاکستان و آفریقای جنوبی و حتی بلژیک شاهد این اعتراضات رسانه‌ای به فجایع غزه هستیم ولی در برابر عمق فجایعی که این روزها شاهد آن هستیم، چیزی محسوب نمی‌شود. باید وحدت‌ رویه، وحدت نظر و وحدت تولید محتوا در میان این رسانه‌ها را شاهد باشیم و حتی این تولیدات در یک زمان مشخص و به شکل هدفمند نشر و بازنشر شود.

 

آنچه در مورد جنبش دانشجویی در آمریکا و اروپا در اعتراض به جنایت بشری در غزه به آن اشاره کردم، حاصل همین نگرش و دیده شدن تصاویر غزه از سوی جهانیان است. انتشار تصاویر و مستنداتی از فجایع غزه و خوشبختانه به کمک فضای مجازی نشر آنها دیگر از انحصار کمپانی‌هایی خاص، که اتفاقاً در سیطره استکبار آمریکا و رسانه‌های صهیونیستی هستند، خارج شده است.