فقدان امور تربيتی در راهپيمايی اربعين

به گزارش ایکنا از عراق، نخستين نشست بين‌المللی سبك زندگی اربعينی عصر امروز، 29 مردادماه در محل هتل يعسوب‌الدين شهر كربلا برگزار شد.

در اين برنامه كه با مشاركت مؤسسه جمعيت بين‌المللی حيات طيبه و گروه بانوان ستاد فرهنگی اربعين برگزار شد، ده‌ها نفر از چهره‌های حوزه بانوان، فعالان و پژوهشگران دينی حضور داشتند. 

در ابتدای اين نشست فاطمه عرب شیبانی، پژوهشگر علوم دينی درباره سبک زندگی اربعین و تفاوت آن با سبک زندگی مدرن سخن گفت و اظهار کرد: چرا انسان‌ها به دنبال دشواری‌ها و سختی می‌روند؟ چون خداوند انسان را در دشواری آفریده است. برخی كه این دشواری را در زندگی مدرن انتخاب می‌کنند در رنج و زجر هستند، اما سبک زندگی اربعینی بر اساس رنج مقدس است. در زندگی مدرن چون اساس آن لذت است و نهایتاً هم محقق نمی‌شود، زجر بیشتر رخ می‌دهد که اهالی قدرت و ثروت از آن بهره‌مند می‌شوند. برخی اوقات هم انسان زجر می‌کشد اما خودش متوجه نمی‌شود.

انتخاب آگاهانه رنج در زندگی اربعینی

وی در بخش ديگری از سخنانش ادامه داد: در زندگی اربعینی یک انتخاب آگاهانه رنج را شاهدیم و کسی که در این مسیر می‌آید، می‌داند رنج می‌کشد و همراهی هم رنج بودن با امام باعث می‌شود، لذت ببریم. این رنج، هرگز آزاردهنده و فرسوده کننده انسان نیست.

عرب شيبانی با اشاره به اهميت ترويج اين آگاهی يادآور شد: اگر فکر کنیم با این رنج آگاهی را برای مردم ایجاد کنیم نه فقط این 10 روز بلکه در کل سال سبک زندگی اربعینی را انتخاب و از آن لذت خواهد برند.

حجت‌الاسلام نظافت، استاد حوزه علميه قم نيز به عنوان يكی از سخنرانان در نشست سبک زندگی اربعینی به مسئله تربیت در فرهنگ اسلام اشاره كرد و گفت: ما باید به تربیت انسان مقاوم فکر کنیم چون به شدت بخش زیادی از جوانان ما در حال تأثیرپذیری از فرهنگ غرب هستند و ما باید یک راهکار عملی داشته باشیم.

وی در ادامه سخنان خود به طرف مقابل و يارگيری دشمنان غربی اشاره و اظهار كرد: ما باید به دنبال تربیت انسان مقاوم باشیم که بگويیم جانش را کف دستش گرفته و ترسی ندارد بلکه در عرصه نبرد فرهنگی و رسانه‌ای هم مقاوم باشد.

نظافت تأكيد كرد: تا انسان مقاوم نباشد حضور در چنین اجتماعاتی فايده نخواهد داشت چرا كه تا شرايط خوب است، افراد خوب هستند اما به محض خروج از جو و محيط مذهبی تحت تأثير قرار می‌گيرند.

نظافت اضافه کرد: ما باید از این مدل حرکت دسته‌جمعی الهام بگیریم که یک تربیت در میدان رقم بزنیم. تربیت فردی و اجتماعی با هم گره خورده است. ما در سبک زندگی اربعینی تربیت انسان مقاوم را رقم می‌زنیم. در یک زندگی دسته جمعی ما تربیت را داریم رقم می‌زنیم. تربیت آن نیست که یک معلمی سر کلاس حرفی بگوید بلکه اسلام یک تربیت مشاهده‌گر است.

فقدان امور تربيتی در راهپيمايی اربعين

استاد حوزه علميه قم با اشاره به فقدان امور تربيتی در راهپيمايی اربعين تأكيد كرد: ما دچار فقدان تربیت در میدان هستیم. در راهپیمایی اربعین که جوان‌ها را با خود می‌آوریم اگر همراهشان مربی خوبی باشد، کم‌کم تأثیر خواهد گذاشت.

وی در ادامه يادآور شد: اگر این زندگی 10 روزه اربعین را در خارج از ایام مناسبتی استمرار دهیم هنر کردیم والا یک انسان جلسه‌ای تربیت کرده‌ایم. در این زندگی باید مربی کار بلد باشد و عمل صالح را به صورت نرم در نهاد جوان نهادینه کند. اربعین فضای مناسبی برای تربیت انسان است.

فایزه عظیم زاده، استاد دانشگاه امام صادق(ع) از ديگر سخنرانان اين نشست بود كه در سخنان خود به گفتمان‌های موجود در زمينه سبك زندگی پرداخت.

وی در اين باره اظهار کرد: دانشمندان متعدد در گفتمان غربی مباحث خاصی در سبک زندگی دارند. بخشی سبک زندگی را روش می‌دانند برخی آن را از جنس رفتار گروهی و اجتماعی می‌دانند اما در تفکر اندیشمندان ما مجموعه‌ای از نگرش و ارزش‌هاست که بخشی از آن تمدن اسلامی است.

عظيم‌زاده ادامه داد: در سبک زندگی فرعونی تفردگرایی، چپاول و حرص و طمع را مشاهده می‌کنیم و نمی‌توان تشخیص داد كه این سبک زندگی درست یا غلط است، چون برای هر بخش آن توجیهات زیادی دارند.

جذابیت منشور زندگی امام حسین(ع) 

عظیم‌زاده با اشاره به زندگی حضرت امام حسين(ع) يادآور شد: بنیاد تفکر اسلامی به‌گونه‌ای است که با چارچوب تفکر غربی متفاوت است. زندگی امام حسین(ع) منشوری است كه از هر طرف بنگرید، جذابیت دارد. عطوفت، عقلانیت و اطاعت از امر خدا اضلاع اين منشور است.

استاد دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه تأكيد كرد: آنچه در سبک زندگی اربعینی برای ما تببین کرده‌اند، معیت و همراهی است که جزو ذات اقدس الهی است که در ائمه(ع) متبلور است. نماد این معیت و همراهی با خدا حسین بن علی(ع) است. در سبک زندگی اربعینی قرب می‌شود پایه اتصال انسان با ذات خدا. بخش دیگر تجلی این معیت صداقت است که انسان به آن وصل می‌شود. بارزترین لقب امام حسین(ع) صادق الوعد است.

زندگی مؤمنانه انسان را به حیات طیبه می‌رساند

قوی، استاد دانشگاه نيز به عنوان يكی از مهمانان نشست سبك زندگی درباره شيوه زندگی مؤمنانه سخن گفت و اظهار کرد: نتیجه زندگی مؤمنانه انسان را به حیات طیبه می‌رساند. یکی از مصادیق این حیات طیبه زیارت مراقد مطهر معصومین (ع) و نیکان است. از همین رو زیارت اربعین در همین راستا تعريف می‌شود و به عنوان یک اعلام جهانی و پرچمداری سبک زندگی امت اسلامی در جهان امروز است. در واقع امروز در جهان دو گفتمان مطرح داریم، یک سبک زندگی امت اسلامی که مبتنی بر توحید محوری است و در مقابل گفتمان نظام سلطه به سرکردگی آمریکاست که تأکید آن بر لذت محوری است که نقطه پایان انسان را در این دنیا می‌داند. 

اين استاد دانشگاه در ادامه سخنانش اظهار کرد: در هر یک از این دو گفتمان سه بُعد فردی، خانوادگی و اجتماعی مطرح است. در سبک زندگی حیات طیبه در هر بعد با آرامش و تعالی مواجهیم و همچنین در سبک زندگی ما دنیا پایان انسان نیست بلکه یک آغاز است و زیارت اربعین در همین راستا تعریف می‌شود. از آن سو سبک زندگی غربی به ظاهر برای آسایش انسان است اما در واقعیت موجب سلب آرامش در بعد فردی، خانوادگی و اجتماعی شده است.

قوی در ادامه با اشاره به تهديد بنيان خانواده در غرب تأكيد كرد: از بین رفتن بنیان خانواده و افزایش جنایت در جامعه غربی بزرگ‌ترین مصادیق شکست حکمرانی تمدن سلطه گرانه غرب و آمریکاست، از آن سو در بحث حکمرانی تمدن اسلامی ما گفتمان انقلاب اسلامی و اقبال عمومی به این گفتمان را داریم که بزرگ‌ترین مصداق آن پرشورتر شدن هر ساله راهپیمایی اربعین و ارسال پیام آن برای جهان است.

اهميت كرامت انسانی در انديشه امام خمينی(ره)

وی همچنين به انديشه امام خمينی(ره) و اهميت كرامت انسانی اشاره كرد و گفت: در اندیشه امام خمینی(ره)، کرامت انسان مهم است و اینکه هر فرد مسلمان و توحیدی از هر کشور و هر زبانی که باشد، سبک زندگی امت اسلامی را در دستور کار قرار دهد.

وی در ادامه تأكيد كرد: فرهنگ مقاومت که ماحصل اندیشه امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی است، می‌خواهد سبک زندگی اجتماعی اسلامی را به اجرا دربیاورد که امت اسلامی به سمت حکمرانی تمدن اسلامی حرکت کند. از آن سو تبلور سبک زندگی شیطانی اسرائیل است که می‌خواهد مقاومت ما را بشکند و ما را در راه رسیدن به حکمرانی تمدن اسلامی متوقف کند.

استاد دانشگاه با اشاره به اهميت انديشه انقلاب اسلامی يادآور شد: در اندیشه انقلاب اسلامی این مهم است که امت اسلام نباید سلطه‌جو و سلطه‌پذیر باشد و این راهبرد ما در سبک زندگی امت اسلامی است. ما حصل این اندیشه و از ثمرات این گفتمان، این است که امروز شما در عراق احساس نمی‌کنید غریب هستید. امروز شما در راهپیمایی اربعین هیچ تفاوتی بین مرزهای جغرافیایی عراق، ایران، سوریه و مسلمانان آفریقا، نیجریه، مصر، عربستان و کشورهای اسلامی نمی‌بینید.

آرامش؛ پیام اربعین به جهانیان

قوی با اشاره به مهمان‌نوازی عراقی‌ها يادآور شد: امروز عراقی‌ها آنچه که دارند را در طبق اخلاص قرار می‌دهند و هر زائر می‌تواند احساس آرامش و امنيت کند، لذا امروز اربعین حسینی به عنوان بزرگ‌ترین تجمع بشری این پیام آرامش را به جهان مخابره می‌کند.

موسی حقانی، پژوهشگر تاریخ اسلام به عنوان مهمان بعدی نشست با اشاره به اهميت پياده‌روی اربعين و تلاش برای به دست آوردن قرب و نزديكی به خدا اظهار کرد: یک نام دیگر هم داریم که خادم است. کسی که در مسیر خدمت می‌کند به زائران و این هم یک تفکر در سبک زندگی است. یک فرد دیگر هم در سبک زندگی اسلامی داریم که زائر است. زائر در مسیر سعی دارد خود را به سه نقطه نزدیک کند. یک زمان مقدس که با سختی کشیدن عزیزان امام حسین(ع) در همین زمان و مکان و یکی هم به خود امام است. ما به کربلا می‌آيیم برای زیارت سیدالشهدا(ع) و در واقع کسی که برای نجات انسان، خون خودش را هدیه کرد.

اين پژوهشگر تاريخ اسلام در ادامه يادآور شد: در واقع این در مقابل سبک زندگی غربی است. البته غرب نيز قبل از اینکه وارد دوره تمدنی جدید شود، دارای مكان و زمان مقدس بوده است ولی در این رویکرد جدید شیطانی که غرب بعد از رنسانس اخذ کرد، اساساً همه این موارد را نفی و بلکه تقبیح کرد.

حقانی با اشاره به سبك زندگی غربی اظهار کرد: در حال حاضر سبک زندگی غربی هیچ نسبتی با سه مقوله مطرح شده در سبک زندگی دینی ندارد. این در حالی است که آن‌ها تجربه و سابقه اين سبك زندگی را داشته‌اند.

وی در ادامه با اشاره به زمان رویداد ماجرای عاشورا، گفت: قیام امام حسین(ع) در زمانی اتفاق افتاد که سبک زندگی امت اسلامی دچار یک انحطاط شده بود و امام برای اینکه بشر به این پرتگاه نرسد، آن ایثار و فداکاری را در عاشورا به منصه ظهور گذاشتند. وقتی امام حسین(ع) هدف قیام خودش را اصلاح امت جدش معرفی می‌کند در واقع برگرداندن سبک زندگی نورانی بعد از غلبه سبک زندگی غیر اسلامی که متأسفانه بعد از شهادت پیامبر حاکم شده بود، را در نظر داشته‌اند. 

چهار ویژگی مردم آخرالزمان در کتب حدیثی و روایی

زهرا گلزار، دکترای کلام و استاد حوزه و دانشگاه نیز در نشست سبک زندگی اربعین گفت: وقتی به كتب روايی و احاديث راجع به مهدويت در توصيف وي‍ژگی‌های شيعيان زمان ظهور مراجعه می‌کنیم، می‌بينيم با مواردی كه در ايام اربعين می‌بينيم، مطابقت دارد. 

وی با بيان اين مطلب اظهار کرد: در اربعین تفاوت‌ها بسیار زیاد است، ولی مردم با هم مهربان هستند و زائر و خادم به یکدیگر بسیار احترام می‌گذارند. 

وی ادامه داد: دومین ویژگی بحث نظم است، چون پویش اربعین کاملاً مردمی است و کسی در این مسیر گرسنه و آواره باقی نمی‌ماند و تمام نیازها پاسخ داده می‌شوند.

اين استاد دانشگاه يادآور شد: ویژگی سوم سبقت خدام در امور خیر است و در نهایت بی‌تکلف و‌ ساده بودن سفر و زیارت است. اربعین تمرین خوبی برای دائمی کردن آن در انسان است.